Λένα Φιλίπποβα: «…η ανθρώπινη επαφή, η κατανόηση, η δυνατότητα να μοιραστείς…»

Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]

Ένα από τα πιο γοητευτικά θεατρικά έργα του Χάρολντ Πίντερ, «Ο Εραστής» (1963), ανεβαίνει για δεύτερη χρονιά από την Εταιρεία Θεάτρου ΗΘΩ, στο Θέατρο Επί Κολωνώ [Ναυπλίου 12 & Λένορμαν 94].

Ο Ρίτσαρντ και η Σάρα είναι ένα παντρεμένο ζευγάρι που ζει απομονωμένο σ’ ένα καλόγουστο σπίτι σε προάστιο. Ο άνδρας εργάζεται ως οικονομικός σύμβουλος και η γυναίκα φροντίζει να δημιουργεί την ιδανική ατμόσφαιρα του σπιτιού -τον πρωινό αποχαιρετισμό, την υποδοχή του άνδρα ύστερα από τη συνηθισμένη κουραστική μέρα στη δουλειά, το γεύμα, τη χαλαρή συζήτηση. Μερικές φορές την εβδομάδα, ύστερα από κανονισμένο ραντεβού, το σπίτι του ζευγαριού επισκέπτεται ο εραστής της γυναίκας.

Ένα ευφυές παιχνίδι με τον έρωτα και τον χρόνο στήνει ο Χάρολντ Πίντερ στον «Εραστή», καταγράφοντας την άβυσσο που κρύβεται κάτω από την επιφάνεια της καθημερινής ζωής. Εκεί ζουν οι φαντασιώσεις, οι συνειδητές και οι ασυνείδητες επιθυμίες των ηρώων. Έχοντας από καιρό χάσει την προσωπική τους ταυτότητα και τη μεταξύ τους επαφή, φλυαρούν, θέλοντας να κρύψουν το εσωτερικό τους δράμα. Η ερωτική, όμως, απιστία θα αποκαλύψει με τον πιο αναπάντεχο τρόπο τη βαθιά μοναξιά που τους συνδέει, αλλά και την απεγνωσμένη τους ανάγκη για κατανόηση και αληθινή επικοινωνία.

Τη σκηνοθεσία της παράστασης υπογράφει η Λένα Φιλίπποβα. Μιλήσαμε μαζί της.

Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για την παράσταση;
«Ελπίζουμε να τη δουν οι άνθρωποι που ενδιαφέρονται για τη δουλειά του Χάρολντ Πίντερ. Σπουδαία προσωπικότητα και μεγάλος γνώστης της ανθρώπινης φύσης. Στο έργο του, εκ πρώτης όψεως, δεν υπάρχει εντυπωσιακή πλοκή -ο τόπος και ο χρόνος της δράσης είναι πολύ αναγνωρίσιμοι, σχεδόν κοινότυπα όλα. Όμως, αν μένεις περισσότερο στον κόσμο του, χάνεις σιγά-σιγά τη λογική της αιτιώδους σύνδεσης. Οι εικόνες που δημιουργούνται από αυτόν είναι μοναδικές και, ταυτόχρονα, αλληγορικές. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό των έργων του Πίντερ, είναι ο συνδυασμός του μπανάλ και του παράξενου, που συχνά έχουν την αίσθηση της παντοδυναμίας κάποιων αόριστων δυνάμεων που κυβερνούν τη ζωή μας».

Ποια κεντρικά θέματα προσεγγίζουμε στον πυρήνα της;
«Ένα είναι το θέμα -που δεν θα πάψει ποτέ να μας ενδιαφέρει– η ερωτική σχέση. Πόσο γνωρίζουμε ο ένας τον άλλον, πόσο καταλαβαίνουμε τις ανάγκες μας και τις ανάγκες του ανθρώπου που είναι δίπλα μας, πώς ζητάμε κάτι σημαντικό για μας από τον/τη σύντροφό μας... Τα στερεότυπα για το πώς πρέπει να είναι ένα ζευγάρι -που μας επιβάλει η κοινωνία, και οι ανάγκες του εσωτερικού μας κόσμου».

Πού εστίασε η σκηνοθετική σας ματιά;
«Σ’ αυτόν τον μικρόκοσμο μιας ερωτικής σχέσης. Στα παιχνίδια της προσωπικής πραγματικότητας και στα παιχνίδια που παίζουμε με τον άνθρωπο που τον θεωρούμε το ταίρι μας. Νομίζοντας ότι γνωρίζουμε πολύ καλά τον εαυτό μας και τις ανάγκες του, βασιζόμαστε στην κατανόηση του ανθρώπου που είναι δίπλα μας για πολλά χρόνια και στο τέλος ανακαλύπτουμε ότι δεν γνωρίζουμε ούτε αυτόν, ούτε τον εαυτό μας».

Πείτε μας μια ατάκα, έναν διάλογο ή περιγράψτε μας μια σκηνή του έργου. Ό,τι σας έρθει πρώτο στον νου.
«“- Δεν ξέρω τι θέλουμε. Ό,τι και να είναι αυτό, δεν θα το έχουμε ποτέ.
- Γιατί όχι;
- Επειδή το έχουμε ήδη”».

Γεννηθήκατε, σπουδάσατε και ξεκινήσατε την καλλιτεχνική σας διαδρομή στη Ρωσία.

Κάτι που σας λείπει από εκεί;
«Η γλώσσα μου».

Κάτι που αγαπάτε πολύ στην Ελλάδα;
«Τη θάλασσα -οποιαδήποτε εποχή του χρόνου».

Μια χρήσιμη συμβουλή που σας έχουν δώσει;
«Είναι πολλές που έχω ακούσει στη διάρκεια της ζωής μου. Κολλάω λίγο στη λέξη χρήσιμη... Χρήσιμη ως προς τι; Η γνώμη κάποιου που δίνεται σε κάποιον για το τι πρέπει να κάνει στη ζωή του, δυστυχώς, δεν πιάνει πάνω μας ποτέ».

Κάτι που σας φτιάχνει τη διάθεση;
«Πολλά πράγματα μπορεί να μου φτιάξουν τη διάθεση, ανάλογα με τη συνθήκη στην οποία βρίσκομαι. Τα πιο δυνατά είναι η ανθρώπινη επαφή, η κατανόηση, η δυνατότητα να μοιραστείς τα σημαντικά για σένα πράγματα».

Κάτι που τη χαλά;
«Επίσης, ανάλογα με τη συνθήκη στην οποία βρίσκομαι. Η ασχήμια σε όλες τις μορφές της».