Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Το φετινό, 8ο Διεθνές Συνέδριο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) θα πραγματοποιηθεί στις 24 και 25 Ιουνίου, με θέμα «:UNTITLED:», στο πλαίσιο του Summer Nostos Festival, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Θα φιλοξενήσει ομιλητές υψηλού επιπέδου από διαφορετικούς κλάδους και χώρους, θέτοντάς τους την πρόκληση να τοποθετηθούν και να συζητήσουν για θεματικές που βρίσκονται έξω από τα όρια της αυθεντίας τους, προκειμένου να δημιουργηθεί εύφορο έδαφος για την ανάπτυξη ενός αντισυμβατικού τρόπου σκέψης.
Αποτελεί κοινή παραδοχή ότι για την αντιμετώπιση φαινομενικά ανυπέρβλητων προβλημάτων, με στόχο τη δημιουργία θετικών κοινωνικών αλλαγών, απαιτείται μια διαφορετική προσέγγιση και ένας αντισυμβατικός τρόπος σκέψης. Πώς «μεταφράζεται», όμως, αυτή η ιδέα στην πράξη; Αυτό το ερώτημα θα διερευνήσει το 8ο Συνέδριο του ΙΣΝ.
Ο κ. Alan Stoga, πρόεδρος του Ιδρύματος Tällberg και ανώτερος σύμβουλος στην Kissinger Associates -τη διεθνή εταιρεία συμβούλων υπό την προεδρία του δρ Χένρι Κίσινγκερ, θα λάβει μέρος σε δύο πάνελ, την Τρίτη 25 Ιουνίου, στις 9 το πρωί και στις 4:30 το απόγευμα, με θέμα «Defining Leadership in the 21st Century» και «A Post-American Century?», αντίστοιχα.
Είχαμε τη χαρά να μιλήσουμε μαζί του.
Μία από τις πολλές ιδιότητές σας είναι αυτή του Προέδρου του Ιδρύματος Tällberg. Ο συγκεκριμένος Οργανισμός, από το 1981, έχει ως στόχο να καλλιεργήσει έναν εναλλακτικό τρόπο σκέψης για παγκόσμια ζητήματα που διαμορφώνουν το παρόν και το μέλλον της ανθρωπότητας. Πόσο εύκολο μπορεί να είναι κάτι τέτοιο στην πράξη και ποια η βαρύτητά του την περίοδο που διανύουμε; «Πιστεύω ότι ζούμε σε μια χρονική στιγμή που το παγκόσμιο “σενάριο”, το όλο παγκόσμιο σύστημα, αλλάζει. Κάτι φτάνει στο τέλος του και γεννιέται κάτι νέο. Η εκπληκτική, οικονομική και κοινωνική πρόοδος της ανθρωπότητας κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομήντα ετών -στην Ελλάδα και σχεδόν οπουδήποτε αλλού- βασιζόταν σε ένα συγκεκριμένο διεθνές πλαίσιο που λειτούργησε καλά για εμάς. Καθώς αυτό το πλαίσιο φθίνει, πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε πώς να συντηρήσουμε τη θετική εξέλιξη του ανθρώπου, η οποία αποδεικνύεται ήδη μια τεράστια πρόκληση.
Το Ίδρυμα Tällberg είναι ένας από τους χώρους όπου μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτή η πρόκληση. Είμαστε αφοσιωμένοι σε παγκόσμιες και όχι εθνικές λύσεις. Πιστεύουμε ότι οι πολιτικές πρέπει να έχουν τις ρίζες τους στις παγκόσμιες αξίες και επιμένουμε ότι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλιστεί η πρόοδος είναι να καταστήσουμε τις θετικές μας δυνάμεις πιο ισχυρές. Τίποτα από αυτά δεν είναι εύκολο και όλα αυτά είναι καίρια».
Ποια η δική σας συνεισφορά προς την παραπάνω κατεύθυνση και ποιες οι δυνατότητες που καλλιεργούνται μέσω μεγάλων πρωτοβουλιών όπως του Ιδρύματος;
«Δουλεύουμε σε δύο επίπεδα.
Πρώτον, διακρίνω τουλάχιστον τέσσερις μεγάλες δυνάμεις που διαμορφώνουν τη νέα πραγματικότητα: την κλιματική αλλαγή, τις μαζικές μεταναστευτικές ροές, την ανατρεπτική τεχνολογία και τη μετεξέλιξη της πολιτικής εξουσίας. Το Ίδρυμα Tällberg, μέσω του έργου του, προσπαθεί να κατανοήσει και να ενθαρρύνει έναν καινούριο τρόπο σκέψης πάνω σε κάθε μια από αυτές τις δυνάμεις.
Δεύτερον, χρειαζόμαστε μια νέα ηγεσία για τον νέο αυτό κόσμο. Ηγεσία που να βασίζεται σε αξίες, να είναι παγκόσμια, καινοτόμος, δυναμική και παίρνει γενναίες αποφάσεις. Νομίζω ότι ηγετικές μορφές με αυτό το προφίλ υπάρχουν σε πολλούς τόπους, αν και πολύ λίγοι ασχολούνται με την πολιτική σε κάποιους από αυτούς. Προσπαθούμε, λοιπόν, να εντοπίσουμε αυτές τις ηγετικές μορφές, να βοηθήσουμε στην ενίσχυση του προφίλ τους, να τις συνδέσουμε μεταξύ τους ώστε να ισχυροποιήσουμε τη δύναμη και την επιρροή τους και να ενθαρρύνουμε τους άλλους να τις μιμηθούν.
Με απλά λόγια, έχουμε ανάγκη να ανοίξει ένας νέος διάλογος σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Αυτός είναι ακριβώς ο ρόλος του Ιδρύματος Tällberg. Με την εκπληκτική υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, νομίζω πως δεν μπορούμε παρά να κάνουμε τη διαφορά».
Γνωρίζοντας «εκ των έσω» τον κλάδο της στρατηγικής επικοινωνίας που δημιουργεί ευκαιρίες σε εγχώριες εταιρείες να αναπτυχθούν στις διεθνείς αγορές, ποιοι θα μπορούσαν να είναι κάποιοι γενικοί «κανόνες» επιτυχίας;
«Καθώς το παγκόσμιο σκηνικό αλλάζει, στην πραγματικότητα, αλλάζουν ταυτόχρονα και οι κανόνες του παιχνιδιού. Δεν εννοώ τους νόμους και τις ρυθμιστικές διατάξεις όσο τον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις πρέπει να λειτουργούν για να επιβιώσουν αλλά και να ακμάσουν σε ένα περιβάλλον που αλλάζει δραματικά. Οι διευθύνοντες σύμβουλοι και τα διοικητικά συμβούλια πρέπει να αναγνωρίσουν ότι το χθες δεν είναι πλέον ο καλύτερος προγνωστικός παράγοντας του αύριο. Πρέπει να κατανοήσουν ότι το μοναδικό βιώσιμο συγκριτικό πλεονέκτημα βασίζεται στις αξίες αλλά και στη δημιουργικότητα, τη συνοχή και την αφοσίωση των συμβουλίων, της διοίκησης και των εργαζομένων τους. Και πρέπει να ενθαρρύνουν την ανατρεπτική ηγεσία, αφού αυτός είναι ο μόνος τρόπος να ανταπεξέλθουν στην ανατρεπτική πραγματικότητα.
Όλα τα παραπάνω μεταφράζονται σε πολλές ευκαιρίες, τεράστιες διακινδυνεύσεις και μια ανάγκη για ένα νέο είδος ηγεσίας ώστε οι εταιρείες αυτές να έχουν την πιθανότητα να λειτουργήσουν εκτός της ασφαλούς σύγκρισης των εγχώριων αγορών».
Το μοντέλο της διασυνοριακής οικονομικής στρατηγικής εξυπηρετεί μόνο τις μεγάλες οικονομίες όπως αυτή των Η.Π.Α. ή θα μπορούσε να φέρει αποτελέσματα με θετικό πρόσημο σε μικρότερες, χτυπημένες από την ευρωπαϊκή οικονομική κρίση, οικονομίες, όπως αυτή της Ελλάδας; «Είμαστε αντιμέτωποι με ένα νέο σενάριο. Αυτό που έχει σημασία είναι η ταχύτητα, η καινοτομία, η ευελιξία και το θάρρος. Αυτές οι ποιότητες είναι ανεξάρτητες κλίμακας: το μεγάλο εύρος μιας επιχείρησης δεν είναι απαραίτητος παράγοντας για την επιβίωση ή την ανάπτυξή της. Στον κόσμο που αναδύεται, οι ελληνικές εταιρείες πιθανώς να έχουν ένα πλεονέκτημα καθώς το γεγονός ότι επιβίωσαν από την κρίση της χώρας θα μπορούσε να σημαίνει ότι είναι πιο “ανθεκτικές”, πιο επιδέξιες και πιο ευέλικτες από άλλες».
Πως θα σχολιάζατε τους οικονομικούς και εμπορικούς συσχετισμούς οι οποίοι έχουν δημιουργηθεί μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ κατά την περίοδο της Προεδρίας του Donald Trump;
«Ο Πρόεδρος Trump έχει κάνει πολλά σφάλματα και τον χαρακτηρίζουν ακόμη περισσότερα ελαττώματα. Η ουσία, οι λεπτομέρειες και η λεπτότητα που χαρακτηρίζει την πολιτική και τη διπλωματία είναι ξένα γι’ αυτόν. Αλλά έχει φέρει ένα είδος βάναυσης ειλικρίνειας στην πολιτική που δεν ανέχεται μύθους, υπερβολικά ευγενικές περιγραφές των προβλημάτων ή αποτυχημένες λύσεις που υποστηρίζονται μόνο από την πολιτική ορθότητα.
Δεν μου αρέσει η αγένεια ή η χονδροειδής γλώσσα του, αλλά θαυμάζω την ειλικρινή του πρόθεση να αγνοήσει τις διπλωματικές λεπτότητες. Είναι γεγονός ότι η Ευρώπη δεν έχει εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της όσον αφορά την ασφάλεια, αγνόησε τη συνήθη πρακτική της Κίνας να προσποιείται ότι συμμορφώνεται με τους κανονισμούς εμπορίου και επενδύσεων και δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει καταστάσεις που εμποδίζουν την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων για την προστασία των τοπικών θέσεων εργασίας και προνομίων.
Δεν είναι ευχάριστο να εγκαλείσαι από τον Donald Trump, αλλά αυτό θα μπορούσε να ενθαρρύνει τους ευρωπαίους ηγέτες και τον γραφειοκρατικό μηχανισμό να επανεξετάσουν τις προσεγγίσεις τους σε ένα ευρύ φάσμα εμπορικών και οικονομικών ζητημάτων που δε δουλεύουν για τους λαούς της ηπείρου. Που είναι το λάθος σ’ αυτό;»
Θα συμμετάσχετε στο φετινό συνέδριο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος με τον τίτλο ... «:Untitled:». Η σκέψη πίσω από αυτή την ιδέα είναι, όπως ανακοινώθηκε, η δημιουργία θετικών κοινωνικών αλλαγών μέσω διαφορετικών προσεγγίσεων και μη συμβατικών τρόπων σκέψης. Ποια είναι η γνώμη σας για το θέμα του Συνεδρίου και τι περιμένετε από τη συμμετοχή σας σε αυτό;
«Η ειλικρινής απάντηση -αλλά και τα καλά νέα- είναι ότι δεν έχω ιδέα εάν το συνέδριο φέτος θα είναι μια θεαματική επιτυχία ή κάτι πολύ λιγότερο. Αλλά αυτό είναι καλό, όχι κακό, γιατί σημαίνει ότι οι διοργανωτές παίρνουν το ρίσκο. Ξέρουν από πού αρχίζει η συζήτηση και ξέρουν ποιος είναι στο τραπέζι. Αλλά δε συμπεραίνουν ότι θα πρέπει να γνωρίζουν τι θα συμβεί μετά το “σφύριγμα της έναρξης”. Το βρίσκω ευφυέστατο».
Δεδομένου ότι θα έχουμε την ευκαιρία να σας ακούσουμε στην Αθήνα, θα θέλατε να μοιραστείτε τις δικές σας σκέψεις για την Ελλάδα, η οποία βρίσκεται συνεχώς εν μέσω της θύελλας των κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων της τελευταίας περιόδου;
«Θαυμάζω την Ελλάδα και τους ανθρώπους της, σε πολύ μεγάλο βαθμό. Εάν η χώρα μου -οι Ηνωμένες Πολιτείες- είχε περάσει τις ίδιες οδυνηρές εμπειρίες που περάσατε εσείς τα τελευταία χρόνια, αμφιβάλλω αν σαν λαός θα είχαμε ανταπεξέλθει, όπως έκαναν οι Έλληνες. Αυτό μου δείχνει ότι στην Ελλάδα υπάρχει μοναδική δύναμη και προσαρμοστικότητα. Ωστόσο, από την πλευρά μου, αυτό που λείπει είναι ένα κοινό όραμα για το τι μέλλον θέλουν οι Έλληνες και πώς μπορεί αυτό το νέο μέλλον να πραγματωθεί. Οι πολιτικοί προτιμούν να μάχονται ξανά για παλιούς πολέμους παρά να υψώσουν το ανάστημά τους με νέες ιδέες.
Θα ήταν άδικο κάποιος που δεν είναι πολίτης της χώρας να εκφράσει πολιτική προτίμηση, αλλά ελπίζω οι ψηφοφόροι στην Ελλάδα να απαιτήσουν θάρρος, δημιουργικότητα και υψηλές αξίες από τους υποψηφίους τους όταν πηγαίνουν στις κάλπες».
