Πριν από είκοσι χρόνια, το 1999, ο εκδοτικός Οίκος Taschen δημοσίευσε το πρώτο του μνημειώδες βιβλίο τέχνης: το «Sumo» του Χέλμουτ Νιούτον.

Κυκλοφόρησε σε εξαιρετικά μεγάλη διάσταση, 70 x 50 εκ. με βάρος 35,4 κιλά, σε 10.000 αντίτυπα, όλα υπογεγραμμένα προσωπικά από τον Γερμανό φωτογράφο και συνοδευόμενα από μεταλλική βάση σχεδιασμένη από τον Φίλιπ Σταρκ.

Αργότερα, ένα αντίγραφο του τόμου υπογράφηκε από πολλές προσωπικότητες και σε φιλανθρωπική δημοπρασία έγινε το πιο ακριβό βιβλίο του 20ού αιώνα.

Πριν από δέκα χρόνια, το 2009, το «Ίδρυμα Χέλμουτ Νιούτον» (Helmut Newton Foundation) στο Βερολίνο διοργάνωσε μια ασυνήθιστη, αλλά ταυτόχρονα συναρπαστική έκθεση, αφιερωμένη σε αυτόν τον θρυλικό τόμο: και οι 460 σελίδες του βιβλίου ήταν κρεμασμένες με πλαίσιο στον τοίχο, δίπλα-δίπλα, σε τρεις σειρές, η μία ψηλότερα από την άλλη.

Οι επισκέπτες της έκθεσης ήταν κυριολεκτικά σε θέση να δουν τα πάντα με τη σειρά που ήταν στο βιβλίο, τις 400 αισθησιακές ασπρόμαυρες φωτογραφίες αμέτρητων αστέρων της μόδας, του κινηματογράφου και της τέχνης.

Τώρα, με αφορμή τη συμπλήρωση μίας δεκαετίας από τη διοργάνωση της πρώτης έκθεσης και 20 ετών από την κυκλοφορία του βιβλίου, η έκθεση «Sumo» επέστρεψε στο Ίδρυμα Χέλμουτ Νιούτον στο Βερολίνο.

Στην έκθεση «Sumo» περιλαμβάνονται τα πιο αγαπημένα έργα του, φωτογραφίες από την αμίμητη καμπάνια του για τον Yves Saint Laurent «Le Smoking suit» του 1979, έως τη γυμνή φωτογράφηση της Πίνα Μπάους, αλλά και την Ελίζαμπεθ Τέιλορ φωτογραφημένη το 1989 για το Vanity Fair.

Δυναμικός αισθησιασμός, θηλυκότητα και σεξουαλικότητα είναι βασικά θέματα στο έργο του Χέλμουτ Νιούτον που έκανε τη φωτογραφία μόδας ερωτική και ακαταμάχητα μαγνητική.

Στις φωτογραφίες μόδας του Χέλμουτ Νιούτον, οι γυναίκες είναι επικίνδυνες, ακόμη και απειλητικές, αλλά πάντα κομψές. Ο Χέλμουτ Νιούτον (1920-2004) ήταν ένας από τους πιο επιδραστικούς φωτογράφους όλων των εποχών.

Έγινε γνωστός κατά τη δεκαετία του 1970, ενώ εργαζόταν κυρίως για τη γαλλική Vogue, και υμνήθηκε για τα αμφιλεγόμενα σενάρια, τον έντονο φωτισμό και τις εντυπωσιακές συνθέσεις σε δρόμους ή εσωτερικούς χώρους και όχι σε στούντιο. Οι φωτογραφίες του για διάφορα περιοδικά μόδας ήταν μερικές από τις πρώτες που απροκάλυπτα παρουσίαζαν τη γυναικεία γύμνια με θριαμβευτικό και δυναμικό τρόπο. Ωστόσο, στις τολμηρές του εικόνες, υποβόσκουσα είναι η παρακμή και η σκληρότητα που μπλέκονται σε πολύπλοκες ιστορίες σεξ και δύναμης. Είναι αυτή η ποιότητα στην τέχνη του που έμεινε στον χρόνο και έχει αφήσει το σημάδι του στην ιστορία της φωτογραφίας της μόδας.

Παράλληλα, επαναλαμβάνεται έκθεση με έργα των βοηθών του εμβληματικού φωτογράφου, των τριών Αμερικανών φωτογράφων Mark Arbeit, George Holzand, Just Loomis και τίτλο «Three Boys from Pasadena».

«Ο Χέλμουτ δεν έβαλε ποτέ τον εαυτό του σε βάθρο. Μας μιλούσε, όπως μιλούσε στον καθένα, παρόλο που ήμασταν απλώς οι μαθητευόμενοι και ήταν ο δάσκαλος. Αλλά στη δουλειά, όλα ήταν σοβαρά. Ήταν ο δρ. Τζέκιλ και ο κ. Χάιντ. Απαιτούσε πολύ βαθιά συγκέντρωση από εμάς – ο φωτισμός έπρεπε να είναι τέλειος, όλα έπρεπε να είναι σωστά. Ήταν ένα καλό μάθημα για μας. Μου άρεσε το πνεύμα του Χέλμουτ, ειδικά η προσέγγισή του στη μόδα. Μου έλεγε πάντα: “Ποτέ μην ξεχνάς γιατί είσαι εκεί. Είσαι εκεί για να δείξεις τα ρούχα”. Και είναι τόσο αλήθεια – νομίζεις ότι έκανε φωτογραφίσεις έξω, άγρια πλάνα, αλλά αν κοιτάξεις τις φωτογραφίες του, μπορείς να δεις κάθε κουμπί» ανέφερε ο Mark Arbeit στο another, με αφορμή την έκθεση.

Επίσης, ταυτόχρονα με την έκθεση «Sumo» που θα διαρκέσει έως τις 7 Νοεμβρίου, παρουσιάζονται για πρώτη φορά 50 φωτογραφικά στιγμιότυπα από την προσωπική συλλογή του Χέλμουτ Νιούτον και της συζύγου του, επίσης φωτογράφου, Τζουν Νιούτον, «Helmut and June».

Ο Χέλμουτ Νιούτον γεννήθηκε στο Βερολίνο και έφυγε λόγω των διώξεων των Ναζί, αρχικά στη Σιγκαπούρη και μετά στην Αυστραλία, όπου γνώρισε τη σύζυγό του,  η οποία εργαζόταν με το ψευδώνυμο Άλις Σπρινγκς.