Η σχολή Μπάουχαους, καλλιτεχνικό ρεύμα που αποτέλεσε θεμέλιο λίθο κυρίως για τη σύγχρονη αρχιτεκτονική, γιορτάζει τα 100 της χρόνια στη Γερμανία με τα εγκαίνια ενός νέου Μουσείου άκρως πολιτικού, που βάζει στο στόχαστρο την άκρα δεξιά του χθες και του σήμερα.
Η σχολή σχεδίου Μπάουχαους που ιδρύθηκε την 1η Απριλίου 1919 και εκδιώχθηκε από τη ναζιστική Γερμανία της δεκαετίας του 1930, από σήμερα έχει τον ναό της στη Βαϊμάρη, την κωμόπολη όπου γεννήθηκε το καλλιτεχνικό αυτό κίνημα και που έδωσε το όνομά της στη βραχύβια γερμανική δημοκρατία του μεσοπολέμου.
«Δεν μπορείτε να δείτε αυτά τα εγκαίνια χωριστά από το πολιτικό τους περιβάλλον», εξηγεί ο Βόλφγκανγκ Χόλερ, διευθυντής των Μουσείων της Βαϊμάρης.
Ο διωγμός του Μπάουχαους έχει περίοπτη θέση μέσα στο Μουσείο που διηγείται πώς η σχολή και ο ιδρυτής της, Βάλτερ Γκρόπιους, διέφυγαν από τη Βαϊμάρη στο Ντεσάου της κεντρικής Γερμανίας το 1925, μετά στο Βερολίνο το 1930, προτού το κίνημα τεθεί εκτός νόμου από το ναζιστικό καθεστώς το 1933.
Ωστόσο, αυτή ακριβώς η αναγκαστική εξορία του, επέτρεψε στο ρεύμα του Μπάουχαους να κατακτήσει τον κόσμο με την ιδέα της πρακτικής, απλής και ωραίας δημιουργίας, την οποία σήμερα συναντάμε στα iPhones και στα έπιπλα του Ikea.
Εμβληματικά έργα σχεδίου εκτίθενται, επίσης, στο νέο Μουσείο, όπως οι ανατρεπτικές καρέκλες του Μαρσέλ Μπρόιερ ή η τσαγιέρα της Μαριάνε Μπραντ.
«Το Μπάουχαους ήταν από την αρχή έντονα πολιτικό. Είναι συνεπώς ένα υπέροχο μέρος για να αρχίσει μια συζήτηση, κυρίως με τους νέους», είπε ο Χόλερ που αναμένει 100.000 επισκέπτες κάθε χρόνο.
Πολύ περισσότερο που η πόλη αυτή που βρίσκεται στο κρατίδιο της Θουριγγίας, στην πρώην Ανατολική Γερμανία, έγινε προπύργιο του ακροδεξιού κόμματος AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία). Το AfD ποντάρει σε διψήφιο ποσοστό στις ευρωεκλογές του Μαΐου και στις περιφερειακές εκλογές το φθινόπωρο.
Το ίδιο το Μουσείο κτίστηκε μέσα στο ιστορικό του πλαίσιο. Η αρχιτέκτονας Χάικε Χανάντα το ύψωσε ανάμεσα σε έναν χώρο που χρονολογείται από τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, ένα κτήριο των ναζί και κτήρια που κατασκευάστηκαν επί κομμουνιστικής εποχής.
Ένα παράθυρο, επίσης, τοποθετήθηκε ειδικά στον πρώτο όροφο του Μουσείου ώστε να είναι ορατό το μνημείο του ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης Μπούχενβαλντ.
Πελώρια σύγχρονα πορτραίτα επιζώντων του στρατοπέδου στολίζουν, εξάλλου, αυτή την εβδομάδα τις προσόψεις κτηρίων που οδηγούν από τον σταθμό της Βαϊμάρης έως το Μουσείο.
Ο φωτογράφος Τόμας Μίλερ εξήγησε, μιλώντας στο γερμανικό ραδιόφωνο: «στόχος των φωτογραφιών αυτών είναι να προκαλέσουν το AfD, του οποίου η ηγεσία αυξάνει τις επίμαχες δηλώσεις για τον ναζισμό και το “Ενόψει των περιφερειακών εκλογών στη Θουριγγία, πρέπει να έρθουμε αντιμέτωποι με την ιστορία μας με υπευθυνότητα”, την ώρα που η άκρα δεξιά λαμβάνει 20% στις δημοσκοπήσεις.
Σύμφωνα με τους επικριτές, το κτήριο του Μουσείου της Βαϊμάρης, ένας γκρίζος κύβος, πολύ λιτός που στοίχισε 27 εκατομμύρια ευρώ, μοιάζει περισσότερο με στρατιωτικό μπούνκερ παρά με έναν εμβληματικό τόπο της αρχιτεκτονικής. «Ορισμένοι το συνέκριναν με το Wolfsschanze (Βόλφς-σάντσε/ το λημέρι του λύκου), όπως ονομαζόταν το αρχηγείο του Χίτλερ στην Πολωνία στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά εμείς θέλαμε κάτι που να λέει: “Δεν κρυβόμαστε”» παραδέχτηκε ο Χόλερ.
