Από την έντυπη έκδοση
Του Μωυσή Λίτση
[email protected]
Οι πρόωρες εκλογές που θα γίνουν στην Ισπανία στις 28 Απριλίου έχουν ιδιαίτερη σημασία για τις ευρύτερες ευρωπαϊκές πολιτικές εξελίξεις. Η Ισπανία είναι η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης και βρίσκεται σε τροχιά ανάκαμψης μετά την κρίση του 2008 που προκάλεσε η κατάρρευση της εγχώριας αγοράς ακινήτων, εκτινάσσοντας την ανεργία στα ύψη.
Μια παρατεταμένη πολιτική αβεβαιότητα με αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης ή συνεχείς εκλογικές αναμετρήσεις, όπως έγινε μεταξύ 2016-2018, επηρεάζει συνολικά την Ευρώπη. Περισσότερο ανησυχητική ωστόσο και από την «ακυβερνησία» ή την πολιτική αστάθεια είναι η επιστροφή του... Φράνκο.
Το ακροδεξιό κόμμα Vox, που ίδρυσαν το 2013 δυσαρεστημένα από τη διαφθορά στελέχη του Λαϊκού Κόμματος, αναμένεται να περάσει το κατώφλι της νέας ισπανικής Βουλής, μετά την πρόσφατη εκλογική του επιτυχία στην περιφέρεια της Ανδαλουσίας. Ήδη στις αναλύσεις των διεθνών ΜΜΕ κυριαρχεί το σενάριο πιθανής κεντροδεξιάς κυβέρνησης συνασπισμού με τη συμμετοχή του Vox.
Η Ισπανία είναι η τελευταία χώρα της Ευρώπης που γεύεται την εκλογική επιτυχία ενός ακροδεξιού κόμματος με φρανκικές ρίζες. Ο ισπανικός εμφύλιος του 1936 ήταν η «πρόβα τζενεράλε» για το ευρωπαϊκό αιματοκύλισμα που θα ακολουθούσε, αναδεικνύοντας τον Φράνκο σε δικτάτορα έως τον θάνατό του, που οδήγησε στην ισπανική μεταπολίτευση του 1975.
Το Vox δεν οφείλει την εκλογική του άνοδο στο μεταναστευτικό, αλλά κυρίως στην ενίσχυση του καταλανικού αυτονομιστικού κινήματος. Η κήρυξη της ανεξαρτησίας από την Καταλονία, την οποία η κεντρική κυβέρνηση της Μαδρίτης δεν έχει αναγνωρίσει, ανησυχεί πολλούς Ισπανούς, που φοβούνται την αποσύνθεση του κράτους τους.
Ο ηγέτης του Vox Σαντιάγκο Αμπασκάλ υποστηρίζει την κατάργηση του αποκεντρωμένου συστήματος διακυβέρνησης στην Ισπανία, το οποίο προβλέπει σημαντική πολιτική και διοικητική αυτονομία για περιφέρειες όπως η Καταλονία ή η Χώρα των Βάσκων.
Το Vox θεωρείται βασική κινητήρια δύναμη της πρόσφατης μεγάλης «αντικαταλανικής» διαδήλωσης στη Μαδρίτη. Χέρι-χέρι με τον εθνικισμό έρχονται και άλλες αντιδραστικές ιδεολογίες.
Στο πολιτικό του ντοκουμέντο 100 σελίδων το Vox ζητεί μεταξύ άλλων τη διάλυση «των ριζοσπαστικών επιδοτούμενων φεμινιστικών ιδρυμάτων», την κατάργηση των νόμων περί έμφυλης βίας, καθώς και αυτών που αφορούν την αντιμετώπιση του φασιστικού παρελθόντος της χώρας.
Πολλά τα φαντάσματα που απειλούν την Ευρώπη.
