Η έκθεση «Ο δάσκαλος Γιάννης Μόραλης» παρουσιάζεται, έως τις 5 Μαΐου, στο Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού [Κουμπάρη 1, Κολωνάκι]. Ο Γιάννης Μόραλης, ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες ζωγράφους του 20ού αιώνα, σημάδεψε με τη διδασκαλία του και την ευρύτερη φυσιογνωμία του την ελληνική τέχνη της εποχής του αλλά και των επόμενων γενεών.
Η έκθεση επιδιώκει να φωτίσει την ελεύθερη διδασκαλία που ακολούθησε ο Μόραλης και διαμόρφωσε τους μαθητές του, αφήνοντας πίσω όχι απλούς επιγόνους αλλά αυθύπαρκτες καλλιτεχνικές οντότητες, μαθήτριες και μαθητές που ακολούθησαν ριζικά διαφορετικούς δρόμους.
Ο Γιάννης Μόραλης εκλέχτηκε Καθηγητής του Προπαρασκευαστικού Τμήματος τον Σεπτέμβριο του 1947, σε ηλικία μόλις 31 ετών. Δέκα χρόνια αργότερα, τον Οκτώβριο του 1957, εκλέχτηκε τακτικός Καθηγητής στο Α΄ Εργαστήριο Ζωγραφικής. Δίδαξε στη Σχολή έως το 1983, για τριάντα έξι συναπτά έτη. Έγινε, έτσι, ο τρίτος μακροβιότερος δάσκαλος στην ιστορία της -μετά τον Νικηφόρο Λύτρα και τον Βικέντιο Λάντσα, που δίδαξαν στη Σχολή στα τέλη του 19ου αιώνα.
Από το εργαστήριο του Μόραλη πέρασαν εκατοντάδες νέοι σπουδαστές. Πολλοί μαθητές του πρωταγωνίστησαν, και πρωταγωνιστούν ακόμη, στη σύγχρονη ελληνική τέχνη, ενώ αρκετοί υπήρξαν αργότερα εξέχοντες ακαδημαϊκοί δάσκαλοι. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, οι περισσότεροι από τους πρώτους μαθητές του (Νίκος Κεσσανλής, Βλάσης Κανιάρης, Γιάννης Χαΐνης, Χρύσα Ρωμανού, Ρένα Παπασπύρου κ.ά.), στρέφονται ήδη από τη δεκαετία του 1960 προς την αφαίρεση – σε μια περίοδο που ο ίδιος διατηρεί ακόμη παραστατικό ύφος. Αντίθετα, η πλειοψηφία εκείνων που αποφοιτούν στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και έως τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1980 (Χρόνης Μπότσογλου, Γιάννης Βαλαβανίδης, Κλεοπάτρα Δίγκα, Δήμος Σκουλάκης, Τριαντάφυλλος Πατρασκίδης, Σωτήρης Σόρογκας, Παύλος Σάμιος, Πάνος Φειδάκης, Τάσος Μαντζαβίνος κ.ά.) εντάσσονται στο πλαίσιο τάσεων όπως ο κοινωνικός ρεαλισμός, ο νεοεξπρεσιονισμός ή η νέα παραστατικότητα, ενώ ο Μόραλης έχει πλέον στραφεί στην αφαίρεση.
Αυτό το «παράδοξο» δείχνει ακριβώς το ελεύθερο πνεύμα του εργαστηρίου του Μόραλη στη Σχολή, και αποκαλύπτει την προσπάθεια για μια διδασκαλία που παρείχε τα εφόδια στους σπουδαστές προκειμένου εκείνοι να ωριμάσουν μέσα από την προσωπική τους πορεία. Στην έκθεση παρουσιάζονται έργα ορισμένων μαθητών του Μόραλη και συγκεκριμένα των: Μαριλένας Αραβαντινού, Νίκου Κεσσανλή, Σταύρου Μπαλτογιάννη, Δημήτρη Κοντού, Δημοσθένη Κοκκινίδη, Δημήτρη Μυταρά, Νέστορα (Παπανικολόπουλου), Πέπης Σβορώνου, Αλέκου Φασιανού, Ρένας Παπασπύρου, Βαγγέλη Δημητρέα, Βάσως Κυριάκη, Μάκη Θεοφυλακτόπουλου, Χρόνη Μπότσογλου, Νίκου Παραλή, Γιώργου Ζιάκα, Κυριάκου Κατζουράκη, Τριαντάφυλλου Πατρασκίδη, Ζαχαρία Αρβανίτη, Γιάννη Κόττη, Θανάση Μακρή, Ολίβιας Μιχάλη, Κώστα Παπανικολάου και Μαριλίτσας Βλαχάκη. Εκτίθενται έργα που χρονολογούνται στα χρόνια των σπουδών τους και αντιπαρατίθενται με ώριμες δημιουργίες τους, σε μια προσπάθεια να φανούν αφενός η εξέλιξή τους μακριά από τη σκιά του δασκάλου και αφετέρου οι ετερόκλητες κατευθύνσεις που οι καλλιτέχνες αυτοί ακολούθησαν.
Η επιλογή των εκθετών δεν είναι ούτε αξιολογική ούτε αντιπροσωπευτική ως προς τον αριθμό των αξιόλογων ζωγράφων που βγήκαν από το εργαστήριο του Μόραλη. Χωρίς αυτό να αναιρεί τη σπουδαιότητα εκείνων που περιλαμβάνονται στην έκθεση και, πολύ περισσότερο, εκείνων που δεν περιλαμβάνονται, η παρούσα επιλογή επιχειρεί την αντιπροσώπευση του ευρύτατου χρονικού φάσματος αναφορικά με την παρουσία του δασκάλου Μόραλη στη Σχολή: από τα τέλη της δεκαετίας του 1940 έως και τις αρχές της δεκαετίας του 1980.
Την επιμέλεια της έκθεσης –την οποία συνοδεύει ομότιτλη έκδοση στα ελληνικά- έχουν οι Σπύρος Μοσχονάς και Κωνσταντίνα Ντακόλια. Ωράριο Λειτουργίας: Τετάρτη, Παρασκευή: 10.00–18.00, Πέμπτη, Σάββατο: 10.00-24.00, Κυριακή: 10.00-16.00, Δευτέρα, Τρίτη: Κλειστά.
[email protected]
