Μια ιστορική πρωτιά πέτυχε για το διαστημικό πρόγραμμα της Κίνας το διαστημόπλοιο Chang'e 4, το οποίο προσεληνώθηκε επιτυχώς στην αθέατη πλευρά της Σελήνης.
Το σκάφος, το οποίο εκτοξεύτηκε τον Δεκέμβριο, πραγματοποίησε «μαλακή» προσεδάφιση στις 02.26 GMT (10.26 ώρα Πεκίνου) και μετέδωσε τις πρώτες κοντινές εικόνες της αθέατης («σκοτεινής») πλευράς του φεγγαριού, σύμφωνα με την κινεζική διαστημική υπηρεσία. Σημειώνεται πως η Σελήνη είναι «κλειδωμένη» στην τροχιά της γύρω από τη Γη, έτσι ώστε η μία πλευρά της να μην είναι ποτέ ορατή από τον πλανήτη μας (αν και στην πραγματικότητα δεν είναι «σκοτεινή», καθώς δέχεται το φως του ήλιου όταν βρίσκεται στην κατάλληλη θέση). Προηγούμενα διαστημόπλοια είχαν «δει» την άλλη πλευρά, αλλά κανένα δεν είχε πραγματοποιήσει τέτοιου είδους προσεδάφιση σε αυτήν.
Όπως αναφέρει το Reuters, η κινεζική διαστημική υπηρεσία ανακοίνωσε πως η προσελήνωση αυτή «σήκωσε το μυστηριώδες πέπλο» στην άλλη πλευρά της Σελήνης και «άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στην εξερεύνηση της Σελήνης από τον άνθρωπο». Παράλληλα, δημοσιοποίησε μια έγχρωμη εικόνα κρατήρα από την επιφάνεια της Σελήνης. Σύμφωνα με το BBC, η μεταφορά των δεδομένων γίνεται μέσω δορυφόρου-αναμεταδότη, καθώς δεν είναι δυνατή η απευθείας σύνδεση με το σκάφος.
Το σκάφος, που περιλαμβάνει μια σεληνάκατο και ένα όχημα εδάφους (ρόβερ) προσεληνώθηκε σε μια περιοχή κοντά στον νότιο πόλο της Σελήνης, στον Κρατήρα Φον Κάρμαν, αφού είχε προηγουμένως εισέλθει σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη στα μέσα Δεκεμβρίου. Μεταξύ των αποστολών του περιλαμβάνονται η διεξαγωγή αστρονομικών παρατηρήσεων, η εξερεύνηση της επιφάνειας της Σελήνης, η πραγματοποίηση ερευνών ως προς τα ορυκτά που αυτή περιλαμβάνει και η πραγματοποίηση μετρήσεων σχετικά με την ακτινοβολία που δέχεται η αθέατη πλευρά.
Η προσελήνωση αυτή θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό επίτευγμα για την Κίνα στην κούρσα της να φτάσει τις ΗΠΑ και τη Ρωσία και να εξελιχθεί σε υπολογίσιμη δύναμη στο διάστημα ως το 2030. Υπενθυμίζεται πως το Πεκίνο σχεδιάζει να αρχίσει την κατασκευή κινεζικού επανδρωμένου διαστημικού σταθμού το επόμενο έτος. Η κινεζική κυβέρνηση επιμένει πως οι προθέσεις της είναι αμιγώς ειρηνικές, ωστόσο το αμερικανικό Πεντάγωνο την κατηγορεί πως μεταξύ των δραστηριοτήτων και επιδιώξεών της είναι και η παρεμπόδιση χρήσης διαστημικών μέσων από άλλες χώρες σε περιόδους κρίσεων. Επίσης, έχει δοκιμάσει αντιδορυφορικούς πυραύλους, την ώρα που το Κογκρέσο των ΗΠΑ έχει απαγορεύσει στη NASA την αμφίδρομη συνεργασία με την κινεζική υπηρεσία για λόγους ασφαλείας.
Το Chang'e-4 προορίζεται να εξερευνήσει τον κρατήρα Φον Κάρμαν, ο οποίος βρίσκεται στη Λεκάνη Aitken του Νοτίου Πόλου της Σελήνης (SPA- South Pole-Aitken) και θεωρείται πως δημιουργήθηκε από κάποια μεγάλη πρόσκρουση στο μακρινό παρελθόν της Σελήνης. Η διάμετρός του είναι άνω των 2.500 χλμ και το βάθος του 13 χλμ. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους κρατήρες από πρόσκρουση στο ηλιακό σύστημα, αποτέλεσμα ενός γεγονότος που διέτρησε τον φλοιό της Σελήνης, φτάνοντας μέχρι τον μανδύα. Επίσης, το σκάφος διαθέτει και ένα κοντέινερ τριών κιλών με σπόρους, καθώς και αυγά μεταξοσκώληκα, για βιολογικές μελέτες, στο πλαίσιο ενός πειράματος «σεληνιακής μίνι βιόσφαιρας» που σχεδιάστηκε από 28 κινεζικά πανεπιστήμια.
Σύμφωνα με το BBC, ο υπόλοιπος εξοπλισμός περιλαμβάνει μια πανοραμική κάμερα, ένα ραντάρ για έρευνες κάτω από την επιφάνεια, ένα φασματόμετρο για την ταυτοποίηση ορυκτών, καθώς και ένα πείραμα πάνω στην αλληλεπίδραση του ηλιακού ανέμου με την επιφάνεια του φεγγαριού. Επίσης, υπάρχουν άλλες δύο κάμερες, ένα γερμανικό πείραμα ακτινοβολίας ονόματι LND και ένα φασματόμετρο που θα πραγματοποιεί αστρονομικές παρατηρήσεις.
Η αποστολή εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο του κινεζικού προγράμματος εξερεύνησης της Σελήνης. Η πρώτη και η δεύτερη αποστολή Chang'e είχαν σκοπό τη συλλογή δεδομένων από τροχιά, ενώ η τρίτη και η τέταρτη προορίζονταν για την επιφάνεια. Τα Chang'e-5 και Chang'e-6 έχουν σκοπό την επιστροφή δειγμάτων, για μελέτη σε εργαστήρια στη Γη.
