Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Οι λανθασμένες οικονομικές μελέτες προκαλούν τεράστια ζημιά, υποστηρίζει ο Γκερτ Βάγκνερ από το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών DIW. Αυτό το ξέρουν οι χαμένοι της κρίσης.
Όλοι πλέον γνωρίζουν την αμφιλεγόμενη έρευνα των οικονομολόγων Ράινχαρτ και Ρογκόφ για την επίδραση του δημόσιου χρέους στην ανάπτυξη, που επιβεβαίωσε το 2010 μια θεωρία, την οποία επικαλούνταν κάθε τόσο πολιτικοί για να δικαιολογήσουν μέτρα αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Η μελέτη «Ανάπτυξη σε Εποχή Χρέους» (Growth in a Time of Debt) του καθηγητή του Χάρβαρντ, πρώην οικονομολόγου του ΔΝΤ, με την καθηγήτρια Οικονομικών κατέληγε στο συμπέρασμα ότι αν το δημόσιο χρέος μιας χώρας ξεπερνά το 90% ως προς το ΑΕΠ της, η ανάπτυξη παίρνει την κατηφόρα.
Η μελέτη αποδομήθηκε τρία χρόνια αργότερα, μάλλον κατά τύχη, από έναν διδάκτορα στο Άμχερστ, που στο πλαίσιο μαθήματος προσπάθησε να αναπαράγει το «Ευαγγέλιο» της λιτότητας και κατέληξε σε διαφορετικά αποτελέσματα, λόγω λάθους στο φύλλο εργασίας Excel του πρωτοτύπου. Σάλος.
Στις ΗΠΑ. Βγήκαν τα μαχαίρια μεταξύ των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, με τον νομπελίστα Πολ Κρούγκμαν να σφυροκοπεί τους Ρογκόφ/Ράινχαρτ. Στις ΗΠΑ. Περιέργως οι πανεπιστημιακοί στην Ευρώπη, όπου εφαρμόζονταν και τα αυστηρά μέτρα, δεν ενεπλάκησαν στον έντονο διάλογο για την τιμή των οικονομικών όπλων.
Είναι προφανές ότι υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ της θέσης ότι χώρες με χρέος υψηλότερο από το 90% τείνουν να έχουν πιο αργούς ρυθμούς ανάπτυξης απ’ ό,τι χώρες με χαμηλότερο ποσοστό και στο συμπέρασμα ότι σε χώρες με δημόσιο χρέος πάνω από 90% η ανάπτυξη μειώνεται κατακόρυφα.
Υπάρχουν βέβαια πολλά παραδείγματα στην κόψη. Αυτό που είναι εντυπωσιακό είναι ότι στο 40%-50% των περιπτώσεων δεν επαληθεύονται τα αποτελέσματα των μελετών, σύμφωνα με τον Βάγκνερ. Λάθος υπολογισμοί ή μεθοδολογία, «μαγείρεμα» για να λάμψει των συντακτών η αληθεία ή δημιουργική λογιστική για να εξυπηρετηθούν πολιτικά παιδία;
Κάπως έτσι επιστρέφουμε στην αρχή. Είναι οι ιδέες των οικονομολόγων ή οι προκαταλήψεις των πολιτικών αυτές που δένουν τη συνταγή; Κατά πόσο το πρόβλημα οφείλεται σε κακές οικονομικές ιδέες και κατά πόσο σε πονηρούς πολιτικούς, που επιλέγουν να διαβάζουν μόνο τις βολικές για την προώθηση της πολιτικής τους θεωρίες;
