Το διαστημόπλοιο Dawn (της ΝASA) «σιώπησε», σημαίνοντας το τέλος μιας ιστορικής αποστολής που είχε σκοπό τη μελέτη «λειψάνων» από τις αρχέγονες περιόδους του ηλιακού μας συστήματος.
Το σκάφος δεν προέβη σε προγραμματισμένες επικοινωνίες με το Deep Space Network της NASA στις 31 Οκτωβρίου και την 1η Νοεμβρίου. Αφού η ομάδα πτήσης απέκλεισε όλα τα υπόλοιπα ενδεχόμενα, οι επικεφαλής της αποστολής κατέληξαν στο συμπέρασμα πως το διαστημόπλοιο ξέμεινε εν τέλει από υδραζίνη, το καύσιμο που του επιτρέπει να ελέγξει τον προσανατολισμό του (προς τα πού είναι στραμμένο). Οπότε, το Dawn δεν μπορεί πλέον να κρατά τις κεραίες του στραμμένες προς τη Γη, για να επικοινωνεί με την ομάδα ελέγχου, ή να στρέφει τους ηλιακούς συλλέκτες του προς τον ήλιο για να επαναφορτίζει.
Το διαστημόπλοιο Dawn εκτοξεύτηκε πριν από 11 χρόνια, για να επισκεφθεί τα δύο μεγαλύτερα αντικείμενα της κύριας ζώνης αστεροειδών. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη-νάνο Δήμητρα, όπου θα παραμείνει για δεκαετίες.
«Γιορτάζουμε το τέλος της αποστολής Dawn, τα απίστευτα τεχνικά της επιτεύγματα, τη ζωτικής σημασίας επιστήμη που μας έδωσε και όλη την ομάδα που επέτρεψε στο διαστημόπλοιο να κάνει αυτές τις ανακαλύψεις» είπε ο Τόμας Ζούρμπουχεν, associate administrator του Science Mission Directorate στην Ουάσινγκτον. «Οι εντυπωσιακές εικόνες και τα δεδομένα που συγκέντρωσε το Dawn από την Εστία και τη Δήμητρα είναι κρίσιμα ως προς την κατανόηση της αποστολής και της εξέλιξης του ηλιακού μας συστήματος» σημείωσε.
Το Dawn εκτοξεύτηκε το 2007, σε ένα ταξίδι που «έγραψε» περίπου 6,9 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Κινούμενο με κινητήρες ιόντων, πέτυχε πολλές πρωτιές: Το 2011, όταν κατέφθασε στην Εστία, τον δεύτερο μεγαλύτερο κόσμο στην κύρια ζώνη αστεροειδών, το σκάφος έγινε το πρώτο σε τροχιά στην περιοχή ανάμεσα στον Άρη και τον Δία. Το 2015, όταν το Dawn μπήκε σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα, έναν πλανήτη-νάνο που είναι επίσης ο μεγαλύτερος κόσμος στη ζώνη αστεροειδών, η αποστολή έγινε η πρώτη που επισκεπτόταν έναν πλανήτη-νάνο και έμπαινε σε τροχιά γύρω από δύο προορισμούς πέρα από τη Γη.
EPA/NASA/JPL-CALTECH / HANDOUT
Τα δεδομένα που έστελνε το Dawn πίσω στη Γη από τα τέσσερα επιστημονικά πειράματά του επέτρεπαν σε επιστήμονες να συγκρίνουν δύο πλανητοειδείς κόσμους που εξελίχθηκαν πολύ διαφορετικά. Μεταξύ των επιτευγμάτων του, το Dawn έδειξε πόσο σημαντική είναι η θέση ως προς τον τρόπο που τα αντικείμενα του πρώιμου ηλιακού συστήματος σχηματίστηκαν και εξελίχθηκαν. Το Dawn επίσης ενίσχυσε την ιδέα πως οι πλανήτες-νάνοι θα μπορούσαν να είχαν φιλοξενήσει ωκεανούς για σημαντικό μέρος της ιστορίας τους - και ίσως να το κάνουν ακόμα.
«Από πολλές απόψεις, η κληρονομιά του Dawn τώρα αρχίζει» είπε η Κάρολ Ρέιμοντ, principal investigator στο JPL (Jet Propulsion Laboratory). «Τα σετ δεδομένων του Dawn θα εξεταστούν σε βάθος από επιστήμονες που δουλεύουν πάνω στο πώς οι πλανήτες αναπτύσσονται και διαφοροποιούνται, και πότε και πώς μπορεί να σχηματίστηκε ζωή στο ηλιακό μας σύστημα. Η Δήμητρα και η Εστία είναι σημαντικές και στη μελέτη των μακρινών πλανητικών συστημάτων, καθώς παρέχουν μια ματιά στις συνθήκες που μπορεί να υπάρχουν γύρω από νεαρά άστρα».
NASA
Το Dawn θα παραμείνει σε τροχιά για τουλάχιστον 20 χρόνια. Οι μηχανικοί του εκτιμούν πως, κατά 99%, το συνολικό χρονικό διάστημα που θα διαρκέσει η παραμονή του σε τροχιά θα είναι τουλάχιστον 50 έτη.
Πρόκειται για μια περίοδο «αποχαιρετισμών» και «τελών εποχής» για τη NASA: Πρόσφατα ανακοινώθηκε το τέλος της αποστολής του εμβληματικού διαστημικού τηλεσκοπίου Kepler, ενώ έγινε γνωστή και η εμφάνιση προβλημάτων στα παλαιά διαστημικά τηλεσκόπια Hubble και Chandra. Επίσης, παραμένει «σιωπηλό» από το καλοκαίρι το όχημα Opportunity στη NASA, μετά από αμμοθύελλα (η αμερικανική διαστημική υπηρεσία συνεχίζει τις προσπάθειες να έρθει σε επαφή μαζί του), ενώ η αποστολή του διαστημοπλοίου Cassini έλαβε τέλος το 2017, με «εφόρμηση» του σκάφους στην ατμόσφαιρα του Κρόνου.
