Από την έντυπη έκδοση
Του Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
Το 2014 ολοκληρωνόταν το δεύτερο μνημόνιο. Χρειάστηκε και δεύτερο, αφενός λόγω της μεταρρυθμιστικής ατολμίας των κυβερνήσεων που προηγήθηκαν, αφετέρου λόγω του PSI, της μεγαλύτερης αναδιάρθρωσης χρέους στην ιστορία.
Η τότε αξιωματική αντιπολίτευση έριξε την τότε κυβέρνηση. Εκμεταλλεύτηκε την εκλογή ΠτΔ. Έπειτα, αντί να ολοκληρώσει τη διαδικασία στην ώρα της, έσυρε τη χώρα σε μια κωμικοτραγική περιπέτεια, το πρώτο 6μηνο του 2015.
Η «διαπραγμάτευση» των capital controls δημιούργησε την ανάγκη για ένα αχρείαστο τρίτο δάνειο, με νέα μέτρα. Επιπλέον, αποστέρησε τα οφέλη μιας σπάνια ευνοϊκής συγκυρίας: ανάκαμψη της Ευρωζώνης, ανεξάντλητη ρευστότητα από την ΕΚΤ, εντυπωσιακά χαμηλή τιμή πετρελαίου.
Αυτή ήταν και η δυστυχία της Ελλάδας. Το παλιό πολιτικό σύστημα αντιπροσώπευε το πρόβλημα και η ατζέντα του ΣΥΡΙΖΑ τη χειρότερη απάντηση που μπορούσε να δοθεί. Σήμερα, στην καλύτερη των περιπτώσεων, επιστρέψαμε στο σημείο όπου βρισκόμασταν. Μόνο ο χρόνος θα δείξει αν είναι η τελευταία πράξη του δράματος.
Τελικά, το μεγαλύτερο κέρδος από τον τερματισμό της φάσης των προγραμμάτων, με την κλασική τους έννοια, είναι ότι αφαιρείται από την κυβέρνηση το βασικό της άλλοθι για την αποτυχία που διέπει τα αποτελέσματα της οικονομικής πολιτικής της.
Τα μισά ΑΦΜ της χώρας χρωστούν στην εφορία. Οι μισοί δανειολήπτες δεν πληρώνουν τις τράπεζες. Μαζί με τις οφειλές στα ασφαλιστικά ταμεία, το εγχώριο χρέος υπερβαίνει τα 230 δισ. ευρώ. Το εξωτερικό χρέος ανέρχεται στο 180% του ΑΕΠ. Περισσότεροι από 400.000 νέοι εγκατέλειψαν τη χώρα. Τα 2/3 από αυτούς είναι οι πιο καταρτισμένοι. Η ανεργία κινείται στην περιοχή του 20%. Η Ελλάδα καταγράφει τον χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στην Ευρωζώνη. Αδυνατεί ακόμη και σήμερα να δανειστεί από τις αγορές· στο 4,3% το spread.
Κοινώς, η λέξη αποτυχία γράφεται ακόμη με ελληνικούς χαρακτήρες. Η περίοδος της έκτακτης πλην πολυετούς προσαρμογής απέφερε φόρους, ύφεση και χρέη. Αντί για επενδύσεις, εξαγωγές και ανάπτυξη. Ορισμένοι θεωρούν υπαίτια τα μνημόνια. Άλλοι τη στρεβλή εφαρμογή τους. Ήρθε λοιπόν η ώρα της αλήθειας.
Αν ισχύει το αφήγημα της κυβέρνησης, αν βγήκαμε επιτυχώς από τα μνημόνια και αποκτήσαμε εκ νέου την εθνική μας κυριαρχία, τότε ήδη οι κατοικοεδρεύοντες στο Μέγαρο Μαξίμου είναι εξ ολοκλήρου υπεύθυνοι για τις βασικές παραμέτρους της ελληνικής πραγματικότητας.
Για την καθίζηση στην απασχόληση και τη λειψυδρία στις επενδύσεις. Για τη μιζέρια στα εισοδήματα, όπως αποτυπώθηκε με την καθολική μείωση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα, ακόμη και στο πρώτο 6μηνο του 2018. Για το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών από το κράτος, όπως τις συναντά κανείς στη χειρότερη μορφή τους ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Το αν «βγήκαμε από τα μνημόνια» και τι σημαίνει αυτό στην πράξη, θα το αξιολογήσει ο καθένας στην τσέπη του. Από εδώ και στο εξής, ο λογαριασμός αποκλειστικά στην κυβέρνηση.
