Προτάσεις για την αντιμετώπιση του προσφυγικού και την πολιτική ασύλου διατύπωσε ο Πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, στη διάρκεια της άτυπης συνάντησης εργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που συγκάλεσε την Κυριακή στις Βρυξέλλες ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, και ολοκληρώθηκε χωρίς απτά αποτελέσματα.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι προτάσεις αυτές περιλαμβάνουν:
1. Αναθεώρηση του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου με δίκαιη κατανομή των βαρών φιλοξενίας.
2. Ενίσχυση των ευρωπαϊκών χωρών πρώτης υποδοχής.
3. Στήριξη των χωρών διέλευσης και προέλευσης.
4. Αντικατάσταση της Frontex από ισχυρές δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ακτοφυλακής και Συνοριοφυλακής.
«Εξέθεσα την άποψη ότι πρέπει να δούμε εξίσου σοβαρά την προστασία των συνόρων ΕΕ και την εξωτερική διάσταση της μεταναστευτικής κρίσης. Η Ε.Ε. να προσανατολιστεί στον διαμοιρασμό της ευθύνης και όχι το βάρος να πέφτει στις χώρες υποδοχής» δήλωσε, μετά την ολοκλήρωση της άτυπης αυτής συνόδου, ο Πρωθυπουργός.
«Η κρίση δεν είναι συγκυριακή και πρόσκαιρη» είπε ο κ. Τσίπρας, δηλώνοντας ότι «δεν υπήρξε λύση σήμερα, καθώς η συζήτηση ήταν προπαρασκευαστική».
Όπως υποστήριξε, τη μεταναστευτική κρίση θα την αντιμετωπίζει πολλά χρόνια η Ευρώπη. «Το θέμα είναι αν η κρίση αυτή θα αντιμετωπιστεί ως ευρωπαϊκή συλλογική πρόκληση ή ως κρίση που αφορά αυτούς που τα συμπτώματα εμφανίζονται και κάθε χώρα θα αναζητεί ξεχωριστά εθνικές λύσεις» είπε ο Πρωθυπουργός, σημειώνοντας ότι οι περισσότεροι προσανατολίζονται ότι είναι ευρωπαϊκή κρίση.
Ο Αλέξης Τσίπρας επισήμανε την ανάγκη η λύση να μην αντιμετωπιστεί αποσπασματικά, καθώς «οι μονομερείς λύσεις δεν λύνουν προβλήματα».
Ο Πρωθυπουργός τόνισε πως, με δεδομένο ότι υπάρχουν διαφωνίες, είναι ανοιχτό το πού θα καταλήξει η συζήτηση στην Ε.Ε. και πρότεινε στις χώρες που συμφωνούν σε μια συλλογική και συντονισμένη αντιμετώπιση, να προχωρήσουν από κοινού σε πρωτοβουλίες πολυμερούς συνεργασίας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα.
Για όσες χώρες δεν συμφωνούν μ' αυτή την αντιμετώπιση, είπε ότι προφανώς και δεν μπορούν να καταναγκαστούν. Ωστόσο, σημείωσε πως είναι βέβαιο ότι κάποια στιγμή θα βρουν μπροστά τους άλλου είδους προβλήματα και τότε ενδεχομένως και αυτές να έχουν μια αντίστοιχη αντιμετώπιση απ' όλες τις υπόλοιπες χώρες με αυτή που οι ίδιες δείχνουν σήμερα στο προσφυγικό πρόβλημα.
Ο κ. Τσίπρας είπε ότι η Ελλάδα θέλει να υπάρξει συντονισμένη μείωση και των δευτερογενών ροών, αλλά παρατήρησε πως τέτοιες δεν υφίστανται στη χώρα μας, καθώς τα βόρεια σύνορα είναι κλειστά εδώ και αρκετό καιρό, κατόπιν μονομερών ενεργειών. Και να υπάρχουν κάποιες, αυτές θα είναι εξαιρετικά περιορισμένες, από παράνομους δρόμους, υπογράμμισε.
«Για την Ελλάδα αυτό που έχει πρωτίστως σημασία είναι να εκμηδενίσουμε, αν είναι δυνατό, τις πρωτογενείς ροές, σε ό,τι αφορά τη συμφωνία της Ε.Ε.-Τουρκίας. Διότι η μείωση αυτών των παράνομων πρωτογενών ροών μπορεί να δώσει τη δυνατότητα να λειτουργήσει εποικοδομητικά η συμφωνία Ε.Ε-Τουρκίας» τόνισε ο κ. Τσίπρας.
Εξήγησε πως αυτό «δεν σημαίνει ότι κλείνουμε τις πόρτες και τα παράθυρα στη νόμιμη μετανάστευση. Αντιθέτως, σημαίνει ότι κλείνουμε την πόρτα στην παράνομη δραστηριότητα των διακινητών και δίνουμε τη δυνατότητα νόμιμων ροών μέσα από τη διαδικασία του ασύλου, που βεβαίως είναι μια διαδικασία που σέβεται τις διεθνείς συνθήκες και τη διεθνή νομοθεσία».
Ο Πρωθυπουργός έδωσε έμφαση στο ζήτημα των επανενώσεων των οικογενειών προσφύγων. «Η Ευρώπη δεν πρέπει να δείξει ένα πρόσωπο αποκρουστικό, σε πλήρη αντίθεση με τις αρχές και τις αξίες της, ένα πρόσωπο που δυστυχώς δείχνουν άλλες χώρες αυτή την εποχή. Στην Ελλάδα έχουμε μεγάλο αριθμό οικογενειών που χρήζουν επανένωσης και πρέπει να προβούμε άμεσα στις απαραίτητες διαδικασίες προκειμένου αυτό να επιτευχθεί» είπε.
Τι λέει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Πηγές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έκαναν λόγο για μια «χρήσιμη» συνάντηση των ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες, χωρίς συγκρούσεις κι αρνητισμό». Παράλληλα, ξεκαθάρισαν ότι δεν ξανασυζητούνται όλα από την αρχή, αλλά αναζητούνται τρόποι «να περάσουμε από το μοντέλο της "κρίσης" η οποία έχει τελειώσει, σε κάτι πιο "συστημικό" και "βιώσιμο"».
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο πρόεδρος της Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, και ο πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ, Ντόναλντ Τουσκ, θα εργαστούν τις επόμενες ημέρες και ώς τη Σύνοδο Κορυφής της 28ης Ιουνίου, για να υπάρξουν πιο συγκεκριμένες προτάσεις στο ζήτημα της διαχείρισης του μεταναστευτικού.
Όπως σημείωναν, η ΕΕ χρειάζεται επειγόντως να γεφυρωθεί το χρηματοδοτικό χάσμα, ύψους 500 εκατ. ευρώ, για το Ταμείο για την Αφρική, καθώς επίσης να αρχίσει να εκταμιεύεται το δεύτερο πακέτο, ύψους 3 δισ. ευρώ, προς την Τουρκία.
Οι ξένοι ηγέτες
«Θέλουμε ευρωπαϊκές λύσεις, όπου αυτό είναι δυνατόν. Θέλουμε διακρατικές λύσεις όπου οι ευρωπαϊκές λύσεις δεν είναι εφικτές» δήλωσε καγκελάριος της Γερμανίας, Άγκελα Μέρκελ, μετά το τέλος των εργασιών της άτυπης μίνι συνόδου κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης για το μεταναστευτικό.
«Θέλουμε περισσότερες συμφωνίες, σαν την συμφωνία με τη Λιβύη, με άλλες χώρες καταγωγής» ανέφερε. «Η εντολή της Frontex πρέπει να επεκταθεί και να ενισχυθεί. Οι πρόσφυγες δεν μπορούν να επιλέγουν πού θέλουν να καταθέσουν αίτηση για άσυλο» σημείωσε.
Η Άγκελα Μέρκελ διαπίστωσε «πολλή καλή θέληση» και «κοινές θέσεις» κατά τη διάρκεια των συνομιλιών της σημερινής μίνι συνόδου κορυφής των Βρυξελλών.
«Οφείλουμε να πούμε ότι οι ευρωπαϊκές λύσεις λειτουργούν. Σήμερα έχουμε να αντιμετωπίσουμε πολιτική πίεση που συνδέεται με την μετανάστευση σε ορισμένες χώρες» δήλωσε ο πρόεδερος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, μετά το τέλος των εργασιών της άτυπης συνόδου κορυφής για το μεταναστευτικό. Διευκρίνισε ότι κατά τις συνομιλίες απορρίφθηκαν λύσεις που δεν συνάδουν με τις ευρωπαϊκές αξίες, ενώ τόνισε ότι οι θέσεις του πρωθυπουργού της Ιταλίας ήταν στο ίδιο μήκος κύματος με των υπολοίπων στο τραπέζι των συνομιλιών.
Προσερχόμενος, πάντως, στη μίνι σύνοδο, ο κ. Μακρόν είχε ξεκαθαρίσει ότι η Γαλλία «δεν δέχεται μαθήματα από κανέναν» στο ζήτημα των μεταναστών, καθώς είναι «φέτος η δεύτερη χώρα υποδοχής αιτούντων άσυλο», δηλώσεις που ερμηνεύονται ως απάντηση στις επικρίσεις της Ρώμης για τη γαλλική θέση. «Να μην ξεχνάμε ποτέ τις αξίες μας, θα είμαι ασυμβίβαστος στο σημείο αυτό» τόνισε ο γάλλος πρόεδρος.
«Πρέπει να συνεργαστούμε αποτελεσματικά με χώρες εκτός ΕΕ, με τη Λιβύη, τα Βαλκάνια, χώρες της Ασίας και της Αφρικής» είπε, μεταξύ άλλων, ο κ. Μακρόν, κάνοντας λόγο για «πολιτική κρίση». Τόνισε, επίσης, την ανάγκη να καταπολεμηθεί η παράτυπη μετανάστευση με «μεθοδικότητα», αλλά και «ανθρωπιά».
«Σαφώς ικανοποιημένος» από τη συνάντηση που είχε σήμερα με τους ευρωπαίους εταίρους του στις Βρυξέλλες για το μεταναστευτικό, δήλωσε, μετά το πέρας της, ο ιταλός πρωθυπουργός, Τζουζέπε Κόντε, σε ανάρτησή του στο Twitter. «Οδηγήσαμε τη συζήτηση που είναι σε εξέλιξη στη σωστή κατεύθυνση» πρόσθεσε.
Η Ιταλία παρουσίασε σ' αυτή τη μίνι σύνοδο πρόταση για το άσυλο και τη μετανάστευση, με την οποία ζητεί, μεταξύ άλλων, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αναλάβουν το βάρος που τους αναλογεί όσον αφορά τους οικονομικούς μετανάστες που μπαίνουν στην Ε.Ε. Σε διαφορετική περίπτωση, να ληφθούν αντίμετρα οικονομικού χαρακτήρα για τις χώρες που δεν δέχονται να τους παραλάβουν.
Με την πρότασή της η Ρώμη ζητεί «κοινή ευθύνη των ευρωπαϊκών χωρών σε ό,τι αφορά τους ναυαγούς», κάτι που σημαίνει ότι μετανάστες και πρόσφυγες θα πρέπει να αποβιβάζονται σε όλες τις μεσογειακές χώρες της Ένωσης.
Παράλληλα, ζητεί τη δημιουργία κέντρων στη Λιβύη και τον Νίγηρα, όπου θα εξακριβώνεται ποιος μπορεί να λάβει πολιτικό άσυλο στην Ευρώπη και ποιος θα πρέπει να επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του.
Η βασική ιδέα της ιταλικής πρότασης είναι, σύμφωνα με τους σχολιαστές, ότι η άφιξη στην Ιταλία ενός μετανάστη ή πρόσφυγα θα πρέπει να σημαίνει ότι ο άνθρωπος αυτός βρίσκεται στην ευρωπαϊκή επικράτεια, με όλες τις ευθύνες που αυτό συνεπάγεται, δηλαδή με τη δυνατότητα να σταλεί υποχρεωτικά σε οποιαδήποτε χώρα μέλος της Ένωσης. Σε αντάλλαγμα, η Ρώμη φέρεται διατεθειμένη να δεχθεί τη δυνατότητα επιστροφής σ' αυτή που μέχρι σήμερα ονομάζεται «χώρα πρώτης εισόδου» ενός αριθμού προσφύγων που στο μεταξύ έχουν μετακινηθεί προς άλλα κράτη μέλη.
Από την πλευρά του, ο ισπανός πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ, δήλωσε απόψε ότι θα μελετήσει την ιταλική πρόταση για το μεταναστευτικό. Όπως είπε, οι ευρωπαίοι ηγέτες βρήκαν «περισσότερες κοινές θέσεις», παρά διαφωνίες, όμως δεν θα υπάρξει κάποιο κοινό συμπέρασμα από αυτή τη συνάντηση εργασίας. «Όλοι συμφώνησαν ότι χρειαζόμαστε ένα ευρωπαϊκό όραμα για το μεταναστευτικό» τόνισε ο ισπανός πρωθυπουργός.
«Το σημαντικό για το Βέλγιο είναι ο έλεγχος των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Είναι μια προϋπόθεση για να είναι ασφαλής η ελεύθερη κυκλοφορία των ανθρώπων στη ζώνη Σένγκεν» δήλωσε με τη σειρά του ο πρωθυπουργός της χώρας, Σαρλ Μισέλ, κατά την άφιξή του στην άτυπη μίνι σύνοδο.
«Το δεύτερο σημαντικό σημείο σήμερα είναι να καταστήσουμε σαφές ποιες είναι οι εν δυνάμει προϋποθέσεις για τη δημιουργία χότσποτ και κέντρων υποδοχής βάσει του διεθνούς δικαίου. Το τρίτο σημείο είναι πως είναι πολύ σημαντικό να έχουμε μια συμφωνία για το Δουβλίνο για να εγγυηθούμε αλληλεγγύη και ευθύνη» επισήμανε ο βέλγος πρωθυπουργός.
«Αυτή η συνάντηση δεν έχει σκοπό τη διάσωση μιας καγκελαρίου, αλλά την εύρεση κοινών λύσεων σε ένα πρόβλημα που δεν είναι εθνικό αλλά ευρωπαϊκό» δήλωσε, προσερχόμενος, ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, Ξαβιέ Μπετέλ.
ΑΜΠΕ