Από την έντυπη έκδοση
Tου Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Οι σύγχρονες επιχειρήσεις θα πρέπει, αντί να ικανοποιούν τη ζήτηση, να δημιουργούν προσφορά. Αυτό είναι το μυστικό της επιτυχίας τους.
Μοναδική ελπίδα εξόδου της χώρας από την κρίση του δημόσιου χρέους που την πνίγει είναι η ιδιωτική πρωτοβουλία. Η επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας από αυτήν εξαρτάται. Μεταποίηση, τουρισμός, ναυτιλία και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες είναι το ελληνικό «πετρέλαιο». Αυτό, οι εχθροί της ανοικτής κοινωνίας το γνωρίζουν. Θα δώσουν λοιπόν αγώνα μέχρις εσχάτων για να υπονομεύσουν τη συμμετοχή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στην οικονομική ανάπτυξη. Από την άποψη αυτή, δείγματα γραφής έχουμε πολλά και είναι ιδιαιτέρως εύγλωττα.
Ο Αθανάσιος Παπανδρόπουλος
Όμως, η ιδιωτική πρωτοβουλία δεν πρέπει να απογοητευθεί. Η κρίση είναι μία μεγάλη ευκαιρία γι’ αυτήν να αναδείξει τις δυνατότητές της πέρα από τον κρατισμό και την «παρεοκρατική οικονομία» που κυριαρχούσε στη χώρα. Σήμερα, για να πάει μπροστά η ιδιωτική επιχείρηση, πρέπει να υιοθετήσει νέες αρχές. Κατά κύριο δε λόγο είναι ανάγκη να παγκοσμιοποιηθεί. Το μέλλον της χώρας εξαρτάται από τον βαθμό της εξωστρέφειάς της. Αυτή είναι η σημερινή πραγματικότητα, σε έναν ταχύτατα μεταβαλλόμενο κόσμο.
Στη σημερινή διεθνή συγκυρία, η εξωστρέφεια είναι θέμα στρατηγικής και όχι άγονων επιδοτήσεων. Στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία είναι σήμερα απαραίτητο να μπορεί μία επιχείρηση να διαμορφώνει και η ίδια τους όρους της διεθνούς ή εθνικής προσφοράς.
Η εποχή που η παραγωγή είχε ως πυξίδα της τη ζήτηση πέρασε και δεν πρόκειται να επιστρέψει. Στις σημερινές έντονα ανταγωνιστικές οικονομίες, τα δεδομένα της εισόδου και εξόδου των προϊόντων από και στις διεθνείς και εθνικές αγορές έχουν αλλάξει. Οι οικονομίες στον αναπτυγμένο κόσμο στηρίζονται πλέον στη δημιουργική προσφορά, παρά στη ζήτηση.
Με άλλα λόγια, όπως αναγνωρίζουν πολλοί παρατηρητές, σήμερα, οι επιχειρήσεις που θέλουν να διαβούν στην αγορά με αξιώσεις, αντί να ικανοποιούν τη ζήτηση, πρέπει να δημιουργούν προσφορά.
Είναι, δηλαδή, απαραίτητο να διευρύνουν το πεδίο της ζήτησης προτείνοντας προϊόντα και υπηρεσίες που αντιπροσωπεύουν κάτι παραπάνω σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Αυτή δε η προστιθέμενη αξία μπορεί να είναι ή συνολική ή τμηματική, αρκεί να διαφοροποιεί το προϊόν από τα άλλα.
Το νέο, λοιπόν, φαινόμενο που όλο και περισσότερο χαρακτηρίζει τη διεθνή βιομηχανία είναι αυτό της δημιουργικής προσφοράς, η οποία για πολλές επιχειρήσεις αποτελεί καίριο όπλο της στρατηγικής τους. Αυτή δε η δημιουργική προσφορά εξαρτάται από το κατά πόσον μία επιχείρηση διαθέτει την αίσθηση της διαφοράς και θέλει να παίρνει από την αγορά μηνύματα παρά να της επιβάλλει.
Όπως γράφει και ο γνωστός καθηγητής μάρκετινγκ Φίλιπ Κότλερ, η δημιουργική προσφορά αγαθών και υπηρεσιών προϋποθέτει ένα έξυπνο μάρκετινγκ και δεκτικούς πελάτες. Κάτι τέτοιο για την Ελλάδα αποτελεί πρόκληση. Η βιομηχανία της χώρας μας πρέπει να εγκαταλείψει το ερασιτεχνικό και υπερπροστατευμένο παρελθόν της. Η επιβίωσή της είναι συνάρτηση παραγόντων όπως η κίνηση, η ανανέωση, η καινοτομία, ο ανταγωνισμός και οι οργανωτικές αλλαγές. Επίσης, αν η ελληνική επιχείρηση γενικά θέλει να σταθεί στη μεγάλη μεταλλασσόμενη ευρωπαϊκή αγορά, πρέπει να μάθει να αποκτά γνώσεις και να τις μετατρέπει σε προϊόντα και υπηρεσίες. Πρέπει, όλο και περισσότερο, να δημιουργεί άυλες αξίες. Και οι τελευταίες, περισσότερο από επενδύσεις σε χρήμα, απαιτούν δαπάνες σε γνώση. Αυτή είναι η κορυφαία πρώτη ύλη της οικονομίας και ας χαμογελούν κάποιοι ειρωνικά.
Παλαιότερα, ο Γιόζεφ Σουμπέτερ έκανε λόγο για τη «δημιουργική καταστροφή» και τόνιζε ότι, μέσω αυτής, η επιχείρηση νεωτερίζει. Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και σήμερα με τη βοήθεια της δημιουργικής προσφοράς, που κάνει μεγάλες εταιρείες, όπως η «Νεστλέ», η «Λέβερ» κ.ά., να λανσάρουν κάθε χρόνο 20 με 30 νέα προϊόντα, τα οποία τις βοηθούν να παραμείνουν «λίντερ» για ένα διάστημα στην αγορά και ξαναρχίζουν όταν το νέο προϊόν γερνά. Η ζωτικότητα μιας οικονομίας εξαρτάται από τη ζωτικότητα των επιχειρήσεών της - και η τελευταία έχει άμεση εξάρτηση από το κατά πόσον ένας λαός θέλει να υιοθετήσει ένα πραγματικό επιχειρηματικό πνεύμα δημιουργίας ή όχι.
Από την άποψη αυτή, λοιπόν, η πρόσφατη πρωτοβουλία του ΣΕΒ να προωθήσει την ιδέα της καινοτομίας και της εφαρμοσμένης έρευνας στην Ελλάδα κρίνεται ως απολύτως θετική. Η στρατηγική διαχειρίσεως της τεχνολογίας, της γνώσης και της καινοτομίας είναι το μέλλον για τη χώρα.
