Της Ανθής Αγγελοπούλου
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τη Νόσο Πάρκινσον στις 11 Απριλίου, και 200 χρόνια μετά την πρώτη περιγραφή της νόσου, ασθενείς, φροντιστές και γιατροί ένωσαν τις δυνάμεις τους για να ενημερώσουν το κοινό για μία ασθένεια, η οποία, παρότι προσβάλλει αρκετές χιλιάδες ανθρώπους στη χώρα μας, εξακολουθεί να περιβάλλεται από πολλούς μύθους.
Οι κυριότεροι μύθοι που κατέρριψαν είναι:
Μύθος 1: Η νόσος Πάρκινσον επηρεάζει μόνο την κίνηση.
Η αλήθεια: Έχει πολλά κινητικά αλλά και μη κινητικά συμπτώματα, αφού ανάλογα με το στάδιό της μπορεί να επηρεάσει τα πάντα: από την όσφρηση, την ψυχική διάθεση (προκαλεί κατάθλιψη σε έξι στους δέκα ασθενείς), την κατάποση, και τον ύπνο (προκαλεί πολύ «ζωντανά» όνειρα) έως τη λειτουργία των εντέρων (δυσκοιλιότητα - λιγότερες από τρεις κενώσεις την εβδομάδα), την εφίδρωση (υπεριδρωσία), τη σκέψη (αργή έως και άνοια), την ομιλία, την έκφραση του προσώπου και τις κινήσεις.
Μύθος 2: Το τρέμουλο (τρόμος) είναι το πιο συχνό κινητικό σύμπτωμα.
Η αλήθεια: Το πιο συχνό κινητικό σύμπτωμα είναι η βραδυκινησία, δηλαδή οι αργές κινήσεις. Αν ένας ασθενής τρέμει, χωρίς να έχει βραδυκινησία, δεν έχει νόσο Πάρκινσον. Παρότι λοιπόν όλοι ξέρουν το τρέμουλο ως κύριο σύμπτωμα του Πάρκινσον, στην πραγματικότητα το 30% των ασθενών δεν το έχουν, ενώ αντίθετα όλοι εκδηλώνουν βραδυκινησία.
Μύθος 3: Δεν υπάρχει τρόπος να διαγνωστεί η νόσος.
Η αλήθεια: Αν και δεν υπάρχει μία συγκεκριμένη απεικονιστική ή διαγνωστική εξέταση, ο εξειδικευμένος γιατρός μπορεί με μία λεπτομερή κλινική εξέταση να θέσει τη διάγνωση, συνεπικουρούμενος από τη λήψη ενός λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού και από ειδικά ερωτηματολόγια. Μπορεί επίσης να ζητήσει απεικονιστικές εξετάσεις που θα αποκλείσουν άλλα νοσήματα που μοιάζουν με τη νόσο Πάρκινσον.
Μύθος 4: Δεν υπάρχει θεραπεία.
Η αλήθεια: Δεν υπάρχει τρόπος ίασης της νόσου, δηλαδή τρόπος για να απαλλαγεί κάποιος από αυτήν. Υπάρχουν όμως πολλές και διαφορετικές θεραπείες (φαρμακευτικές, επεμβατικές, φυσικοθεραπείες, εργοθεραπεία, λογοθεραπεία, γυμναστική, προσαρμογές στον τρόπο ζωής) που μπορούν να χαρίσουν για πολλά χρόνια μια σχεδόν φυσιολογική ζωή στον ασθενή. Μάλιστα για κάθε στάδιο της νόσου και σε κάθε ασθενή ξεχωριστά ενδείκνυται και άλλη θεραπεία.
Μύθος 5: Η νόσος Πάρκινσον είναι κληρονομική.
Η αλήθεια: Η ακριβής αιτία της δεν είναι γνωστή και πιστεύεται ότι στην ανάπτυξή της παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες (περιβαλλοντικοί και γενετικοί). Μόνο το 5% έως 10% των κρουσμάτων έχουν αληθινή γενετική συσχέτιση.
Μύθος 6: Το Πάρκινσον προκαλεί ακινησία.
Η αλήθεια: Τα συμπτώματα της νόσου εκδηλώνονται βαθμιαία και αυτό ισχύει και για τα κινητικά προβλήματα. Γι’ αυτό το λόγο ο ασθενής πρέπει από τα πρώτα κιόλας στάδια να κινείται όσο περισσότερο μπορεί, κάνοντας συστηματικά γυμναστική και φυσικοθεραπείες. Με την κατάλληλη θεραπεία και τη γυμναστική, μπορεί να παρατηρηθεί σοβαρός περιορισμός της κινητικότητας μόνο μετά από τουλάχιστον 15-20 χρόνια νόσου.
Μύθος 7: Το Πάρκινσον είναι ασθένεια των ηλικιωμένων.
Η αλήθεια: Μπορεί να προσβάλλει και πολύ νεότερους ανθρώπους. Υπολογίζεται ότι ποσοστό 5%-10% των ασθενών έχουν ηλικία κάτω των 50 ετών, αφού η ασθένειά τους άρχισε όταν ήταν 30άρηδες ή ακόμα και 20άρηδες. Στους νεαρούς ασθενείς χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι το επίμονο «πιάσιμο» στον ώμο, για το οποίο δεν ανευρίσκεται εμφανής αιτία.
Περίπου 10 εκατ. άνθρωποι στη γη ζουν με Πάρκινσον
Η φετινή χρονιά, σύμφωνα με τον πρόεδρο της «ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ-Κίνηση» δρ. Παναγιώτη Ζήκο, νευρολόγο και υπεύθυνο του Ιατρείου Νόσου Πάρκινσον στο 251 Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας, είναι πολύ σημαντική για την κοινότητα του Πάρκινσον γιατί συμπληρώνονται δύο αιώνες από την ανακάλυψη της νόσου και η Ιατρική μπορεί σήμερα καλύτερα παρά ποτέ να την ελέγξει και να την αντιμετωπίσει, προσφέροντας πολλά και καλά χρόνια ζωής στους ασθενείς και αλλάζοντας ριζικά την εικόνα του τρέμουλου και του εγκλεισμού στο σπίτι που πολλοί έχουν στο μυαλό τους γι’ αυτή.
Αναφερόμενος στην επιδημιολογία της νόσου ο κ. Ζήκος είπε ότι, είναι η 2η συχνότερη νευροεκφυλιστική ασθένεια μετά τη νόσο Αλτσχάιμερ και προσβάλλει 7-10 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως.
Είναι πιο συχνή στους ηλικιωμένους, με τα ποσοστά της να κυμαίνονται από 1% στις ηλικίες άνω των 60 ετών έως 4% στους πληθυσμούς άνω των 80 ετών. Η μέση ηλικία έναρξης των συμπτωμάτων της είναι τα 60 χρόνια, αλλά στο 10% των περιπτώσεων τα πρώτα συμπτώματα αρχίζουν σε ηλικία 20-50 ετών.
Τέλος, για την Ελλάδα, όπως είπε ο γιατρός, υπολογίζεται ότι η νόσος προσβάλλει περίπου 25.000 άτομα.
