Της Ανθής Αγγελοπούλου
Mε αφορμή τη συμπλήρωση 200 ετών από την πρώτη περιγραφή της νόσου Πάρκινσον, η Ακαδημία Νευροεπιστημών διοργανώνει την Παρασκευή 31 Μαρτίου 2017 εκδήλωση για το ευρύ κοινό με τίτλο «Nόσος Parkinson: Θεραπευτικές επιλογές. Τι υπάρχει σήμερα – τι περιμένουμε στο άμεσο μέλλον. Η ενημέρωση του κοινού θα γίνει στο Ξενοδοχείο Divani Caravel, Αίθουσα Ιλισσός (Ώρα Έναρξης: 17.00 μ.μ.).
Kατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, διακεκριμένοι επιστήμονες θα προσπαθήσουν να ενημερώσουν για τις σύγχρονες θεραπευτικές επιλογές στη νόσο Πάρκινσον και για το τι αναμένουμε στο προσεχές διάστημα και ακόμη περισσότερο να μεταδώσουν το αισιόδοξο μήνυμα ότι η νόσος του Πάρκινσον ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ αρκετά ικανοποιητικά στην πλειονότητα των περιπτώσεων, υπό την προϋπόθεση της ενεργούς συμμετοχής του ασθενούς και της καλής συνεργασίας με τον ειδικό γιατρό.
Να σημειωθεί ότι η Ακαδημία Νευροεπιστημών είναι ένα πανελλήνιο επιστημονικό σωματείο με σκοπό την προαγωγή της έρευνας και της εκπαίδευσης στις επιστήμες του νευρικού συστήματος. Κάθε χρόνο διοργανώνει πανελλήνια συνέδρια για τη συνεχιζόμενη εκπαίδευση των ιατρών αλλά απευθύνεται και στο κοινό με ενημερωτικές δράσεις όπως αυτή της 31ης Μαρτίου.
Με αφορμή τη νέα καμπάνια ενημέρωσης για ασθενείς και τους φροντιστές τους, ο Διευθυντής ΕΣΥ, ΓΝΑ «Γ. Γενννηματάς κ. Γεώργιος Α. Τάγαρης τόνισε ότι η έρευνα για τη νόσο προχωράει με γρήγορους ρυθμούς και οι υποσχέσεις για το μέλλον είναι πολλές. Από την σκοπιά των ασθενών όμως, οι ρυθμοί είναι αργοί, όπως είπε, καθώς ένα νέο φάρμακο που θα φτάσει στο στάδιο των κλινικών δοκιμών θα χρειαστεί πάνω από 10 χρόνια για να τις ολοκληρώσει και να βγει στην αγορά. Τα περισσότερα μάλιστα δεν θα τα καταφέρουν ποτέ.
Σύμφωνα με τοn γιατρό, η διαδικασία αυτή είναι απαραίτητη για να εξασφαλισθεί η αποτελεσματικότητα αλλά και η ασφάλεια των νέων φαρμάκων. Ελπίδα λοιπόν και προσδοκίες υπάρχουν. Δεν πρέπει όμως να μας κάνουν να υποτιμούμε αυτό που έχουμε στα χέρια μας σήμερα. Σήμερα, όπως τόνισε, ο παρκινσονικός ασθενής μπορεί να ελπίζει ότι θα ζήσει μια ικανοποιητική ζωή και ότι η επιστήμη έχει τις μεθόδους να αντιμετωπίσει ενδεχόμενα προβλήματα, αν και όποτε παρουσιαστούν. Πάντα υπό την προϋπόθεση της ενεργού συμμετοχής του ίδιου του ασθενούς.
Η νόσος του Πάρκινσον δεν είναι πάθηση στην οποία ο γιατρός γράφει μια συνταγή και ο ασθενής παίρνει το φάρμακο και μένει στο κρεβάτι περιμένοντας να «γίνει καλά». Είναι μια κατάσταση στην οποία ο ασθενής πρέπει ο ίδιος να κατανοήσει τα συμπτώματά του και την επίδραση των φαρμάκων σε αυτά, έτσι ώστε να έχει μια καλή συνεργασία με τον γιατρό του για την σωστή προσαρμογή της θεραπείας. Και πέρα από τη φαρμακευτική αγωγή χρειάζεται να προσπαθήσει ο ίδιος με την καθημερινή φυσική άσκηση να διατηρήσει το σώμα του σε άριστη κατάσταση, αντιμετωπίζοντας τα όποια προβλήματα κατά καιρούς παρουσιαστούν με αποφασιστικότητα και με αισιοδοξία και θετική σκέψη.
Ο Νευρολόγος, Διευθυντής Νευρολογικού Τμήματος Νοσοκομείου Mediterraneo Παντελής Στάθης, απαντά στο καίριο ερώτημα που θέτουν όλοι οι ασθενείς σχετικά με τις νέες θεραπείες.
Όπως είπε, με τα σημερινά δεδομένα, δεν έχουμε τη δυνατότητα να προλάβουμε ή να σταματήσουμε την εκφύλιση των κυττάρων. Όμως στον τομέα αυτό γίνεται εκτεταμένη έρευνα για την καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών που οδηγούν στην καταστροφή των κυττάρων και ειδικότερα στη συσσώρευση της α-συνουκλεϊνης, της πρωτεΐνης. Εδώ εντάσσεται και η πρόσφατη ανακοίνωση Ελληνίδας ερευνήτριας από το Cambridge, που προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον. Αυτή τη στιγμή, περισσότερες από 30 ουσίες που παρεμβαίνουν στον μηχανισμό αυτόν μελετώνται για τη δυνατότητα τους να σταματήσουν ή να καθυστερήσουν την εξέλιξη της νόσου. Τουλάχιστον τέσσερις από αυτές βρίσκονται στο στάδιο των κλινικών δοκιμών.
Υπάρχουν επίσης προσπάθειες να διορθωθούν τα ελλείμματα που έχουν ήδη δημιουργηθεί στον εγκέφαλο των ασθενών. Εδώ συναντάμε τις γονιδιακές θεραπείες και την μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων. Οι γονιδιακές θεραπείες, στις οποίες με ειδικές τεχνικές εισάγονται στα κύτταρα του εγκεφάλου γονίδια που παράγουν μια επιθυμητή ουσία βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο στάδιο των κλινικών δοκιμών. Για τις μεταμοσχεύσεις βλαστοκυττάρων που υπόσχονται να υποκαταστήσουν τα κύτταρα που έχουν εκφυλισθεί, οι κλινικές δοκιμές αναμένεται να ξεκινήσουν το 2018.
Υπάρχουν λοιπόν φάρμακα με τα οποία μπορούμε να αντιμετωπίσουμε με εξαιρετική επιτυχία τα συμπτώματα της πρώιμης νόσου (συνήθως τρόμος σε ένα άκρο, δυσκαμψία και βραδύτητα στις κινήσεις) αλλά και να κρατήσουμε σε καλή λειτουργική κατάσταση τον ασθενή με προχωρημένη νόσο, προσαρμόζοντας κατάλληλα την φαρμακευτική αγωγή. Στις περιπτώσεις που η ανταπόκριση δεν είναι ικανοποιητική, υπάρχουν πιο προχωρημένες μέθοδοι, όπως είναι οι αντλίες συνεχούς έγχυσης του φαρμάκου ή η εμφύτευση ηλεκτροδίων στον εγκέφαλο. Επίσης, στο στάδιο των κλινικών δοκιμών βρίσκονται νέα φάρμακα που δρουν με διαφορετικό τρόπο από τα υπάρχοντα και τα οποία αναμένεται να αντιμετωπίσουν προβλήματα που παρουσιάζονται στην προχωρημένη νόσο, όπως είναι οι υπερκινησίες. Ενώ, δοκιμάζονται και νέοι τρόποι χορήγησης των ήδη γνωστών φαρμάκων, όπως είναι η εισπνεόμενη λεβοντόπα. Στις ΗΠΑ έχει κυκλοφορήσει ένα νέο σκεύασμα λεβοντόπα βραδείας αποδέσμευσης καθώς και ένα νέο φάρμακο για τις ψυχικές διαταραχές που παρουσιάζονται σε ορισμένους ασθενείς και τα οποία αναμένονται στην Ευρώπη στο άμεσο μέλλον.
Ωστόσο οι γιατροί, επεσήμαναν ότι ένα σημαντικό και αποτελεσματικό φάρμακο για τη νόσο είναι η φυσική δραστηριότητα. Όπως ανέφεραν και οι δύο, έχει αποδειχτεί στις νεότερες μελέτες που έχουν διεξαχθεί για τη νόσο ότι η άσκηση συμβάλει στην αύξηση της νευροπροστασίας και της συναπτικής διαβίβασης, στη μείωση του οξειδωτικού στρες και των μιτοχονδριακών δυσλειτουργιών, με αποτέλεσμα την πρόληψη ή καθυστέρηση της νόσου ή τη βελτίωση της κινητικότητας και της καθημερινότητας σε ανθρώπους που έχουν ήδη έκδηλα συμπτώματα.
Επιδημιολογικά στοιχεία για τη νόσο
Η νόσος του Πάρκινσον είναι μια από τις συχνότερες εκφυλιστικές νόσους του νευρικού συστήματος, καθώς από αυτήν από αυτήν πάσχουν περίπου τα 2 στα 1000 άτομα του γενικού πληθυσμού. Υπολογίζεται ότι 6,3 εκατομμύρια άτομα στον κόσμο και 1,2 εκατομμύρια στην Ευρώπη πάσχουν από αυτήν. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι έχουμε 15-20 χιλιάδες παρκινσονικούς ασθενείς. Η νόσος, σύμφωνα με τους επιστήμονες, μπορεί να εμφανισθεί ακόμα και σε νεαρά άτομα, όμως η συχνότητα αυξάνει με την ηλικία. Έτσι, από νόσο του Πάρκινσον πάσχει το 1% του πληθυσμού πάνω από 60 ετών.