Από την έντυπη έκδοση
Της Αγγελικής Κοτσοβού
[email protected]
«Όταν συζητώ με Ιταλούς, διαισθάνομαι ότι οι άνθρωποι εκεί είναι όλο και πιο απογοητευμένοι από το ευρώ» δήλωνε προ ημερών ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς, προβλέποντας μάλιστα ότι μέσα στην επόμενη δεκαετία η Ιταλία θα είναι από τις χώρες που θα αποχωρήσουν από το κοινό νόμισμα.
Πολλά τα ανοικτά μέτωπα για την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης: Αυξημένες ροές μεταναστών, ένα τραπεζικό σύστημα που συνθλίβεται από το βάρος των επισφαλών δανείων, δημόσιο χρέος πάνω από το 130% του ΑΕΠ -το δεύτερο υψηλότερο στην Ευρωζώνη μετά την Ελλάδα- αναιμική ανάπτυξη, υψηλή ανεργία και την κυβέρνηση του Ματέο Ρέντσι να ακροβατεί σε τεντωμένο σκοινί, έχοντας μπροστά της το κρίσιμο δημοψήφισμα του Δεκεμβρίου για τη συνταγματική μεταρρύθμιση.
Πέντε χρόνια μετά την κρίση που οδήγησε στην απομάκρυνση του Σίλβιο Μπερλουσκόνι και η Ιταλία παραμένει ο μεγαλύτερος «πονοκέφαλος» της Ευρωζώνης. Και αυτός ο «πονοκέφαλος» θα μπορούσε να εξελιχθεί σε νέα εστία κρίσης, συμπαρασύροντας ολόκληρη την Ευρωζώνη.
Κλονισμένη και η εμπιστοσύνη των επενδυτών, που βλέπουν την ιταλική οικονομία να δυσκολεύεται να προφτάσει το τρένο της ανάπτυξης, μια ανάπτυξη που θα έδινε τη λύση στο πρόβλημα της ανεργίας, αλλά και των «κόκκινων» δανείων, που μέσα στην τελευταία πενταετία αυξήθηκαν 85%, αγγίζοντας τα 360 δισ. ευρώ.
Σε πρόσφατη έκθεσή του το ΔΝΤ έκανε λόγο για μία χαμένη εικοσαετία για την ιταλική οικονομία, καθώς δεν θα καταφέρει πριν από το 2020 να επιστρέψει στα επίπεδα προ της κρίσης του 2008.
Με ρυθμούς ανάπτυξης 0,8% που προβλέπονται για φέτος -ήδη «ψαλιδισμένοι» για δεύτερη φορά μέσα σε λιγότερο από τρεις μήνες- φαντάζει ακόμη πιο δύσκολος ο στόχος για μείωση της ανεργίας, που ήδη υπερβαίνει το 11%, ενώ μεταξύ των νέων έχει εκτοξευθεί πάνω από το 39%.
Μάταια διαβεβαιώνει ο πρωθυπουργός Ρέντσι ότι «η Ιταλία δεν είναι ο μεγάλος ασθενής της Ευρώπης». Ο σημαντικότερος «κρίκος» στην αλυσίδα των προβλημάτων της ιταλικής οικονομίας είναι το δημόσιο χρέος, που υπερβαίνει τα 2 τρισ. ευρώ.
Προς το παρόν, τα ιταλικά κρατικά ομόλογα βρίσκονται υπό την προστασία της ΕΚΤ, εξασφαλίζοντας στη Ρώμη εξαιρετικά χαμηλό κόστος δανεισμού.
Σε καιρούς όμως αβεβαιότητας και κλονισμένης εμπιστοσύνης, η Ιταλία μπορεί πολύ εύκολα να βρεθεί στο «μάτι του κυκλώνα». Και ίσως τότε να χρειασθεί ο κ. Ντράγκι να αποδείξει έμπρακτα τη δέσμευση του «whatever it takes», καλούμενος να σώσει μια οικονομία που είναι πολύ μεγάλη για να καταρρεύσει.
