Από την έντυπη έκδοση
Του Α. Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Οδηγός για το σημερινό σημείωμα θεωρούσαμε ότι θα ήταν η -πάντα πολύτιμη, τούτη τη φορά ακόμη πιο αναμενόμενη λόγω των παραγόντων ανασφάλειας- 3μηνιαία Έκθεση του ΙΟΒΕ. Με την οποία (και τη συζήτησή της) όντως θα ασχοληθούμε στη συνέχεια. Μόνο που μια συσσώρευση άβολων εξωτερικών μηνυμάτων, τα οποία δίνουν διαφορετική χροιά στην έννοια «ανασφάλεια», μας υποχρεώνει να ξεκινήσουμε απ’ αλλού.
Λοιπόν: Διαψεύστηκε μεν η διαρροή που ήθελε -μέσω του οικονομικού Πρακτορείου ΜΝΙ, αρχικά...- να μελετά το ΔΝΤ οριστική του αποχώρηση από το ελληνικό πρόγραμμα / παραμονή του ως τεχνικού μόνον συμβούλου, πλην όμως η άποψη του Πολ Τόμσεν, που θεωρεί την ελληνική οικονομία «μη επιδιορθώσιμη» / beyond repair παραμένει στο φόντο.
«Βαρέλι χωρίς πάτο»
Αντίστοιχα, το πώς αλέθει η βαριά γερμανική Die Welt (έστω και αρθρογραφικά: πάντως δεν είναι η Bild...) το ενδεχόμενο να φύγει το ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα και ως εκ τούτου να μην μπορεί πλέον η Grosse Koalition στο Βερολίνο «να πείσει τους (Γερμανούς) πολίτες ότι η Ελλάδα δεν είναι τεράστιο βαρέλι χωρίς πάτο», οδηγεί στην επανάληψη του σεναρίου Σόιμπλε (ρωτήστε τον Βαγγέλη Βενιζέλο!) για «γενναιόδωρο κούρεμα χρέους με παράλληλη αποχώρηση της Ελλάδας από τη Νομισματική Ένωση».
Είναι η γνωστή λογική περί Ελλάδας ως «περίπτωσης για τα σκουπίδια» /basket case. (Άλλωστε η συμπεριφορά του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ως... γνήσιου επαρχιώτη Βαλκάνιου πολιτικού, που πήγε να εκβιάσει ως συμφωνημένη τη συμμετοχή του ΔΝΤ μέχρι τέλος του έτους στο ελληνικό πρόγραμμα, αποκλείοντας όμως ταυτόχρονα κάθε ιδέα για ελάφρυνση χρέους -γιατί πώς θα μπορούσε να κάνει τη δική του προεκλογική εκστρατεία, αλλιώς;- υποχρέωσε τον α’ αναπληρωτή γενικό διευθυντή του Ταμείου Ντέιβιντ Λίπτον να του τραβήξει δημόσια το αυτί, δηλώνοντας στη Suddeutsche Zeitung ότι «το ΔΝΤ δεν αποδέχεται διορίες».
Πού οδηγούν όλα αυτά; Σ’ εκείνο που μας επεσήμαινε πολύπειρος φίλος εκ Βρυξελλών: «Προσέξτε τις κόκκινες γραμμές των άλλων!». Διότι εμείς την έννοια κόκκινες γραμμές, ήδη επί ΓΑΠ / Γιώργου Παπακωνσταντίνου, σίγουρα επί Αντώνη Σαμαρά / Βαγγέλη Βενιζέλου, αλλά και επί Αλέξη Τσίπρα / Γιάνη -με ένα “ν”- Βαρουφάκη και ήδη Γιώργου Κατρούγκαλου, Πάνου Σκουρλέτη, Χρήστου Σπίρτζη την έχουμε συνηθίσει ως έννοια που γρήγορα ξασπρίζει . Οι κόκκινες γραμμές μας γίνονται ροζ, ροζουλί, κρεμ - εστιν ότε πάλλευκες.
Ενώ «των άλλων» οι κόκκινες γραμμές, άπαξ και χαραχθούν, δύσκολα σβήνουν. Το «διαπραγματευτήκαμε σκληρά, αλλά χάσαμε!» δεν λειτουργεί στον Γερμανό ψηφοφόρο. Ούτε στο Δ.Σ. του ΔΝΤ. Έτσι, λοιπόν, από την περισσή πονηρία και τη βαλκανοποίηση / μεσογειοποίηση των Γερμανών μπροστά στις εκλογές τους, κινδυνεύουμε να βρεθούμε πάλι σε ατύχημα. Μπορεί μέχρι και ως «εκλογικό χαρτί» για την αναμέτρηση των Γερμανών στις κάλπες τους το 2017 να καταλήξουμε - εμείς και ο εκτροχιασμός μας... Το «σπάσιμο» της υποδόσης των 2,8 δισ. σε 1,1+1,7 αυτού ακριβώς αποτελεί ένδειξη.
Επιστροφή στο ΙΟΒΕ
Όμως, επιστροφή στο ΙΟΒΕ. Καταγράφει «μικτά δεδομένα»: Για την τρέχουσα περίοδο: Στα θετικά η τουριστική κίνηση -«βοηθούν» και τα προβλήματα των άλλων, Τουρκία!- οι χαμηλές τιμές της ενέργειας, η αύξηση της καταγραφής των συναλλαγών -λόγω και capital controls- που συνέβαλε στη φοροσυλλογή. Στα αρνητικά η συνεχιζόμενη αύξηση της φορολογικής πίεσης, η παγωμένη ρευστότητα -capital controls, κυρίως όμως τράπεζες-ζόμπι-, επιβάρυνση του διεθνούς επενδυτικού κλίματος λόγω Brexit. Μ’ όλα αυτά η πρόβλεψη του ΙΟΒΕ για τους ρυθμούς ανάπτυξης προκύπτει κάπως δυσμενέστερη από τις επίσημες (Τσακαλώτου, Βρυξελλών, ΔΝΤ): ήπια ύφεση -0,5% του ΑΕΠ για το 2016, εκτίμηση ανάκαμψης +1,5% έως 2% για το 2017, έναντι -0,3% και +2,7 ή 2,8% αντιστοίχως.
Αναμενόμενα, το ΙΟΒΕ εξηγεί ότι το ένα ή τα δύο δεκαδικά διαφορά έχουν περιορισμένη σημασία: εκείνο που μετράει είναι «αν δημιουργούνται σταδιακά συνθήκες για βιώσιμη ανάπτυξη, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα». Εδώ, η προσπάθεια για βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας έχει σκοντάψει, ενώ και η εξάρτηση της οικονομίας από τον δημόσιο τομέα συνεχίζεται με μπρίο (και στα δύο θα επανέλθουμε σε επόμενο σημείωμα). Όσον αφορά το χρέος, υπενθυμίζεται πάλι η «ανασταλτική λειτουργία του για την οικονομική δραστηριότητα», ενώ και η «υπερβολική εμμονή σε δημοσιονομικά πλεονάσματα» δεν ευνοεί μεσοπρόθεσμα την οικονομία.
Ως πρόχειρη κατακλείδα, στην παρουσίαση της Έκθεσης του ΙΟΒΕ εξηγήθηκε -από τον Νίκο Βέττα- ότι ούτε η άποψη πως αρκεί μια προσέγγιση «τύπου ελατηρίου» για να βγούμε σε σοβαρούς ρυθμούς ανάπτυξης ισχύει, ούτε και η λογική της μη επιδιορθώσιμης οικονομίας.
Έτσι, φθάνουμε πάλι στο σημείο εκκίνησης αυτού του σημειώματος...
