Ένα διαχρονικό αφήγημα για τις ανθρώπινες «Οδύσσειες», που εμπνέεται από τον αρχετυπικό χαρακτήρα του Οδυσσέα, χωρίς, ωστόσο, να αναδιατυπώνει τον μύθο, αφορά η ομώνυμη περιοδική έκθεση, που εγκαινιάζεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, σήμερα, Δευτέρα 3 Οκτωβρίου. Ημερομηνία ιδιαίτερα συμβολική, αφού ακριβώς 150 χρόνια πριν, Δευτέρα και πάλι, ετέθη ο θεμέλιος λίθος του πρώτου Εθνικού Μουσείου της χώρας.
«Μέσα από ένα αφαιρετικό και συμβολικό πρίσμα, η έκθεση αφηγείται το μακρύ χρονικό του δοκιμαζόμενου ανθρώπου, τον αδιάκοπο αγώνα του να διαχειριστεί το περιβάλλον, να γνωρίσει νέους τόπους, να δημιουργήσει πολιτείες ευνομούμενες και να αντιπαλέψει τη φθαρτότητα της ύπαρξής του με τη βοήθεια του έρωτα και της δημιουργικής πράξης» ανέφερε η κα Μαρία Λαγογιάννη, διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, κατά τη συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση της έκθεσης.
Τα εκθέματα χρονολογούνται από την 5η χιλιετία έως και την ύστερη αρχαιότητα και αφορούν σε τεκμήρια από το Διμήνι και το Σέσκλο της Θεσσαλίας, τον κυκλαδικό πολιτισμό, τη μινωική Κρήτη, τον μυκηναϊκό πολιτισμό και τον ελληνικό πολιτισμό των ιστορικών χρόνων. «Οι ιστορίες που αφηγούνται είναι ανθρώπινες και ηρωικές, αγγίζουν πτυχές από αμέτρητες ζωές, γνωστές και άγνωστες “Οδύσσειες” προσωπικές και συλλογικές» συμπλήρωσε η κα Λαγογιάννη, ξεναγώντας, στη συνέχεια, τους δημοσιογράφους στους χώρους των περιοδικών εκθέσεων του Μουσείου, που, αν και περιορισμένοι, καταφέρνουν να δώσουν στον επισκέπτη το μήνυμα που επιδιώκεται: να «ταξιδέψει» στον χρόνο, να νιώσει αγαλλίαση και να ξεχάσει για λίγο τα προβλήματα της ζωής.
Πώς το καταφέρνουν; Με πολλούς τρόπους, όπως η ατμοσφαιρική αναπαράσταση του «Ταξιδιού», ονομασία που δόθηκε στον πρώτο θεματικό άξονα της έκθεσης, η οποία καλωσορίζει τους επισκέπτες με ήχους της θάλασσας, μπλε φωτισμό και ένα σχηματοποιημένο «καράβι» που κουβαλά ένα ιδιαίτερο φορτίο. Τα εκθέματα, γιατί αυτό είναι το φορτίο του, είναι ποικίλα και χαρακτηριστικά, όπως τα αγγεία με τις αναπαραστάσεις από τις ιστορίες μυθικών ταξιδιών -του Περσέα, του Ηρακλή, των Αργοναυτών- ή τα δώρα των διπλωματικών σχέσεων, όπως το αργυρό αγγείο χετιτικής προέλευσης σε σχήμα ελαφιού του 16ου αι. π. Χ., τα αυγά στρουθοκαμήλου από την Αίγυπτο (16ος - 14ος αι. π. Χ.) και το χάλκινο ειδώλιο του πολεμικού θεού Ρεσέφ από τη Συροπαλαιστίνη (13ος αι. π Χ).
EUROKINISSI/ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
Στον ίδιο θεματικό άξονα, κρύβεται και μια από τις εκπλήξεις της έκθεσης: οι αστερισμοί που έβλεπε ο Οδυσσέας κατά την επιστροφή του από το νησί της Καλυψούς - με ημερομηνία υπολογισμού τον Οκτώβριο του 1207 π. Χ. - προβάλλονται με τις ονομασίες τους ψηλά, μέσα από τον εξοπλισμό και την εφαρμογή του έναστρου ουρανού που προσέφερε το Ίδρυμα Ευγενίδου.
EUROKINISSI/ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
Στις «Ιθάκες», όπως ονομάζεται ο δεύτερος θεματικός άξονας, εμπνεόμενος από τον νόστο του Οδυσσέα και αφιερωμένος στις πατρίδες όλων των ανθρώπων, το άγαλμα του Οδυσσέα, φθαρμένο από την αλμύρα της θάλασσας των Αντικυθήρων, «καλωσορίζει» τους επισκέπτες, επισημαίνοντας την επιστροφή μετά την περιπέτεια. Στην ίδια ενότητα, τα εκθέματα αφηγούνται ό,τι ακολουθεί το «ταξίδι»: τη δημιουργία, τις καλλιέργειες, τη σχέση του ανθρώπου με το θείο, τις ηγεμονίες, τους πολέμους, τη θέσπιση νόμων, τη δημοκρατία, το θέατρο, τη φιλοσοφία, τον έρωτα, τον θάνατο.
Φωτογραφία: Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο - Ελευθέριος Α. Γαλανόπουλος.
«Έξοδος», τιτλοφορείται ο τρίτος και τελευταίος θεματικός άξονας, που αποτελεί και το τέλος του ταξιδιού, που μόλις συντελέστηκε. Το δαχτυλικό αποτύπωμα του ανώνυμου γραφέα, που σώζεται ακόμα πάνω σε πήλινη πινακίδα Γραμμικής Β γραφής από την Πύλο, και τα γρανάζια του μηχανισμού των Αντικυθήρων (σε ψηφιακές εφαρμογές και τα δύο), «μιλούν» για τον άνθρωπο που νικά τη φθορά. Την ίδια στιγμή, ένα αντίγραφο του 100 π. Χ. του σπουδαίου χάλκινου πρωτότυπου έργου του Πολύκλειτου «συνομιλεί» με έναν μικρό χάλκινο Δία, που στέλνει τον κεραυνό του. Τι θέλουν να πουν; Εδώ βοηθούν οι άλλες «εκπλήξεις» της έκθεσης, τα αποσπάσματα του γεμάτου συμβολισμούς λόγου των κορυφαίων νεοελλήνων ποιητών Κ. Καβάφη, Γ. Σεφέρη, Ο. Ελύτη και Γ. Ρίτσου, που ανακλώνται στις επιφάνειες των τοίχων, δημιουργώντας γέφυρες με τη σημερινή εποχή και προσφέροντας, ίσως, την πιο εύστοχη και συναρπαστική νοηματοδότηση.
Την ημέρα των εγκαινίων (3/10) το Μουσείο θα είναι επισκέψιμο μόνο με επίδειξη πρόσκλησης. Την Τρίτη 4 Οκτωβρίου η είσοδος θα είναι ελεύθερη για το κοινό. Από τις 11 το πρωί έως τις 4 το απόγευμα θα πραγματοποιηθούν τέσσερις ωριαίες παρουσιάσεις της νέας περιοδικής έκθεσης από αρχαιολόγους του Μουσείου (ώρες 11.00, 12.00, 13.00 και 16.00). Για την παρακολούθηση της παρουσίασης είναι απαραίτητη η δήλωση συμμετοχής κατά την προσέλευση στις Πληροφορίες του Μουσείου. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.
naftemporiki.gr
