Από την έντυπη έκδοση
Του Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
Το πολιτικό κόστος των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων στο εσωτερικό των χωρών τους υποτιμήθηκε έντονα στην Ελλάδα την περίοδο της κρίσης.
Οι αντιμνημονιακές δυνάμεις εκτόξευαν μύδρους στις κυβερνήσεις που έφεραν την ευθύνη της οικονομικής προσαρμογής, τις οποίες κατηγορούσαν για υποτέλεια στο πεδίο της διαπραγμάτευσης.
Μιλούσαν για απουσία αλληλεγγύης στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, αλλά περιφρονούσαν το γεγονός ότι και οι ευρωπαϊκές ηγεσίες είχαν κοινοβούλια και ψηφοφόρους.
Όμως ο λαϊκισμός φέρνει λαϊκισμό. Το AfD είναι ένα κόμμα το οποίο αναπτύχθηκε με συνθήματα κατά της οικονομικής συνδρομής της Γερμανίας στα πακέτα διάσωσης των δυσλειτουργικών χωρών του Νότου, με πρώτη και καλύτερη την Ελλάδα.
Στη συνέχεια έκτισε πάνω στην ανεπάρκεια της ελληνικής διοίκησης να διαχειριστεί στοιχειωδώς τη μεταναστευτική κρίση και κυρίως στην επιλογή της κυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ να υιοθετήσει τη λογική των ανοιχτών θυρών στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης.
Σε μια φάση έξαρσης της φονταμενταλιστικής τρομοκρατίας στην ευρωπαϊκή επικράτεια, αντίστοιχες ενέργειες έριξαν λάδι στη φωτιά των άκρων. Συνεπικουρούμενο από τον ευρύτερο ευρωσκεπτικισμό των ημερών, το ΑfD απέκτησε πλέον δύναμη σαφώς υπολογίσιμη για τους πολιτικούς συσχετισμούς στη Γερμανία.
Πατώντας σε ανοιχτές πληγές της ευρωπαϊκής πολιτικής, γύρω από θέματα στα οποία η Ελλάδα κατέχει έντονα συμβολικό ρόλο, μαρκάρει στενά την καγκελαρία μπροστά στην κάλπη του 2017.
Πίσω από τις επίσημες δηλώσεις πυγμής της καγκελαρίου βρίσκεται προφανώς η αγωνία της για το μέλλον του κυβερνητικού συνασπισμού, η οποία ενδέχεται να οδηγήσει στην επανεξέταση κεντρικών επιλογών της, κυρίως στο μεταναστευτικό, αλλά πιθανώς και στην εξωτερική οικονομική πολιτική της.
Η Άγκελα Μέρκελ δεν προβλέπεται να ανακρούσει πρύμναν μπροστά στην απειλή των Γερμανών λαϊκιστών. Εξάλλου, διατηρεί τη θέση του φαβορί για την καγκελαρία μέσα από τις τάσεις της κοινής γνώμης.
Θα καταστεί ωστόσο πιο επιρρεπής στις πιέσεις από τα δεξιά της. Ήδη καλείται να διαχειριστεί τα πυρά των συνεργατών Χριστιανοκοινωνιστών της Βαυαρίας. Ο δρόμος άλλωστε είναι μακρύς μέχρι το φθινόπωρο του 2017.
Η Ελλάδα θα πρέπει να θωρακιστεί. Είναι υψηλός ο κίνδυνος να αναζωπυρωθεί η μεταναστευτική κρίση στη χώρα. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι εγείρεται έως και θέμα επαναπροωθήσεων από τη Γερμανία.
Αυξάνεται δε η πιθανότητα για ένα νέο επεισόδιο στο πεδίο της υλοποίησης του προγράμματος, δεδομένης της υστέρησης την οποία πιστώνει το σύνολο των θεσμών στην κυβέρνηση, εν όψει της δεύτερης αξιολόγησης.
Δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο το modus vivendi το οποίο για πρακτικούς λόγους καταγράφεται στη συνεργασία της γερμανικής καγκελαρίας με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ.