Του Κώστα Δεληγιάννη
Σε άρθρο τους στο περιοδικό Nature Geoscience, επιστήμονες από το πανεπιστήμιο Rice και το ινστιτούτο Woods Hole περιγράφουν μία νέα θεωρία που, όπως υποστηρίζουν, μπορεί να εξηγήσει ένα άλυτο έως σήμερα μυστήριο σχετικά με την ανάπτυξη έμβιων όντων στη Γη.
Το ερωτηματικό αυτό αφορά τον λόγο για τον οποίο δεν εξαφανίσθηκε ο άνθρακας από τον φλοιό του πλανήτη μας, ώστε στη συνέχεια να μπορέσει να αποτελέσει «συστατικό» όλων των γήινων μορφών ζωής. Και η εξήγηση που δίνουν οι επιστήμονες είναι πως η παρουσία του συγκεκριμένου χημικού στοιχείου στο ανάγλυφο της Γης οφείλεται στη σφοδρή σύγκρουσή της με έναν άλλο πλανήτη, πριν από 4,4 δισεκατομμύρια χρόνια, τον οποίο απορρόφησε.
Όταν η Γη ήταν περίπου 200 εκατομμυρίων ετών, λόγω της έντονης ηφαιστειακής δραστηριότητας είχε πολύ υψηλή θερμοκρασία. Επομένως, κανονικά θα έπρεπε να έχει εκλείψει ο άνθρακας από την επιφάνειά της.
Σύμφωνα με τους Αμερικανούς ερευνητές, αυτό δεν συνέβη γιατί, αφότου ψύχθηκε, αναπλήρωσε τον χαμένο άνθρακα μέσω ενός άλλου ουράνιου σώματος, όταν συγκρούστηκε μαζί του. Κι αυτό γιατί με τη σύγκρουση απορρόφησε τον πλανήτη, μαζί με τις ποσότητες του άνθρακα που εκείνος περιείχε.
«Η πρόκληση είναι να εξηγηθεί η προέλευση πτητικών στοιχείων όπως ο άνθρακας, τα οποία παρέμειναν στον φλοιό του πλανήτη μας», σημειώνει ο Ρατζίπ Ντασγκούπτα, γεωλόγος από το πανεπιστήμιο Rice και ένας από τους συντάκτες του άρθρου. «Ακόμη κι αν ο άνθρακας δεν διέφυγε στο διάστημα, όταν το ανάγλυφο της Γης καλυπτόταν από θερμό μάγμα, θα έπρεπε να καταλήξει στον πυρήνα της, λόγω της χημικής του συγγένειας με τα πλούσια σε σίδηρο κράματα».
Η ιδέα της «εξωγήινης» προέλευσης του άνθρακα δεν είναι καινούρια. Σύμφωνα με μία παλαιότερη θεωρία, ορισμένα από τα χημικά στοιχεία του πλανήτη μας έχουν καταγωγή από το διάστημα, φτάνοντας στη Γη μέσω συγκρούσεων μετεωριτών.
Ωστόσο, το πρόβλημα αυτής της θεωρίας είναι πως δεν μπορεί να εξηγήσει με ποιον τρόπο τυχαίες και σποραδικές συγκρούσεις θα ήταν δυνατόν να διασπείρουν τέτοια υλικά σε όλο τον γήινο φλοιό. Παράλληλα, ακόμη και σήμερα δεν έχουν εντοπισθεί μετεωρίτες οι οποίοι θα μπορούσαν να εξηγήσουν την αναλογία πτητικών στοιχείων που υπάρχει στο ανάγλυφο του πλανήτη μας.
Έτσι, κάνοντας πειράματα στο εργαστήριο, οι Αμερικανοί επιστήμονες βρήκαν πως η Γη θα μπορούσε να «ανεφοδιασθεί» με άνθρακα αν συγκρουόταν με ένα «εμβρυικό» πλανήτη που έχει παρόμοια γεωλογική σύσταση με τον Ερμή. Σε αυτή την περίπτωση, «καταβροχθίζοντας» τον ουράνιο σώμα, η Γη θα αποκτούσε χημική σύσταση που θα επέτρεπε την ανάπτυξη ζωής.
Οι επιστήμονες στοχεύουν να συνεχίσουν τα πειράματα, για να δουν αν η θεωρία τους συμφωνεί με την περιεκτικότητα του γήινου ανάγλυφου και σε άλλα πτητικά στοιχεία. Πάντως, πέρα από την εξήγηση της παρουσίας του άνθρακα, η υπόθεσή του θα μπορούσε επίσης να εξηγήσει γιατί η εμφάνιση ζωής είναι σπάνια στο σύμπαν.
Ο λόγος είναι πως, στην περίπτωση που η θεωρία τους επιβεβαιωθεί, αυτό θα σημαίνει πως η κατάλληλη θέση και θερμοκρασία ενός ουράνιου σώματος δεν αποτελούν τις μόνες προϋποθέσεις για τη δημιουργία έμβιων όντων. Αντίθετα, ίσως χρειάζεται να συμβούν και τυχαία φαινόμενα, όπως συγκρούσεις με άλλα σώματα, για να αναπτυχθούν οι πρώτοι μικροοργανισμοί.
