Από την έντυπη έκδοση
Της 'Εφης Τριήρη
[email protected]
Συνήθως σε μία κρίση, η πιο τολμηρή λύση είναι και η πιο ενδεδειγμένη. Όμως, κάθε λύση έχει το τίμημά της, αρκεί να μην είναι βαρύ. Οι κορυφαίες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη προέβησαν τους τελευταίους μήνες σε ακόμη πιο τολμηρά μέτρα για να στηρίξουν την παγκόσμια οικονομία, φθάνοντας ίσως στα όρια των αντοχών τους. Και έως ένα βαθμό το πέτυχαν, αφού φέτος οι συνθήκες είναι πολύ πιο ήπιες σε σχέση με τον πανικό του περσινού καλοκαιριού που είχε την αφετηρία του στην Κίνα.
Ο χρηματιστηριακός δείκτης της Σαγκάης απώλεσε 26% από 14 έως 26 του περσινού Αυγούστου, ενώ ο αμερικανικός S&P 500 βούλιαξε 10% μόλις σε 4 συνεδριάσεις στα τέλη Αυγούστου. Οι προκλήσεις όμως δεν σταμάτησαν φέτος. Από το Brexit έως το πραξικόπημα στην Τουρκία και τη συνεχιζόμενη άνοδο των λαϊκιστικών κομμάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι επενδυτές είχαν πάρα πολλούς λόγους να είναι τρομαγμένοι. Πολλοί ήταν επίσης οι θιασώτες της απαισιοδοξίας και οι φορείς δυσοίωνων σεναρίων, που διακήρυτταν ότι το Brexit θα διαλύσει την Ε.Ε. και θα προκαλέσει χάος σε όλες τις κατηγορίες ενεργητικού. Οι αγορές όμως δεν πτοήθηκαν με τον δείκτη μεταβλητότητας VIX να υποχωρεί σε χαμηλά διετίας και τον S&P 500 να αγγίζει νέα ιστορικά υψηλά.
Το θετικό είναι ότι οι διαμορφωτές νομισματικής πολιτικής είχαν μία ακόμη ευκαιρία να δείξουν ότι μπορούν να στηρίξουν την οικονομία και να σκεπάσουν τα απομεινάρια των προηγούμενων κρίσεων.
Η δημοσιονομική πολιτική θα μπορούσε επίσης να προσφέρει κάποιο στήριγμα. Το αρνητικό είναι ότι αυτή η χαλαρή νομισματική πολιτική «αποδεσμεύει» τους πολιτικούς από την υλοποίηση δύσκολων μεταρρυθμίσεων. Για παράδειγμα, καθώς οι ομολογιακές αποδόσεις του ευρώ υποχωρούν, οι κυβερνήσεις χαλαρώνουν τις αποφάσεις για εφαρμογή πολιτικών που έχει συστήσει ο ΟΟΣΑ για την τόνωση της ανάπτυξης. Και οι επενδυτές επαναπαύονται ότι η νομισματική πολιτική θα είναι «πάντα εδώ» για να σπεύδει να τους διασώζει.
Όμως, οι κεντρικοί τραπεζίτες μιλούν για όρια στις δυνατότητές τους, καθώς δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν διαρθρωτικά προβλήματα. Ακόμη και στην περίπτωση λοιπόν που κατάφεραν να επαναφέρουν την ανάπτυξη, η πραγματική δοκιμασία θα φανεί στο επόμενο διάστημα, όταν θα σημάνει η ώρα για αναδίπλωση αυτών των πολιτικών, γιατί δεν δύναται να εφαρμόζονται εσαεί. Και εκεί ακριβώς θα φανούν οι ισορροπίες, τα αποτελέσματα και το τίμημα των πολιτικών, εκεί θα αποδειχθεί εάν οι στρεβλώσεις έχουν εξαφανιστεί...
