Το 1954 η Γαλλία απέρριψε την ευρωπαϊκή αμυντική Κοινότητα, και το 1965 ο Σάρλ ντε Γκωλ αντέδρασε βίαια εξαιτίας μιας απόφασης για την αγροτική πολιτική. Και τις δύο φορές, η Ευρώπη στάθηκε ξανά στα πόδια της.
Το γαλλικό «όχι» στο δημοψήφισμα της Κυριακής δεν είναι τραγωδία, μπορεί να είναι μία ευκαιρία να επανεξεταστούν τα πράγματα για να έχουμε μία ισχυρή Ευρώπη, μία Ευρώπη που θα πετύχει μία εκ των κάτω εξέλιξη, ειδάλλως η έκρηξη θα αδικήσει και το μέχρι τώρα οικοδόμημα.
Σε καθαρά κοινοτικό επίπεδο, δεν θα υπάρξει θεσμική κρίση, αφού η Ευρωπαϊκή Ενωση θα εξακολουθήσει να λειτουργεί με τη συνθήκη της Νίκαιας.
Σε πολιτικό επίπεδο, βέβαια, καθώς η Γαλλία είναι ιδρυτικό μέλος της Ενωσης και βρίσκεται πίσω από αυτό το σχέδιο Συντάγματος, οι τριγμοί από την αρνητική ψήφο θα γίνουν αισθητοί πέρα από τα σύνορά της. «Το σημαντικότερο πρόβλημα για την Ευρώπη θα είναι η απώλεια της επιρροής της στη διεθνή σκηνή», σημειώνει ο Πολ Μανιέτ, ειδικός για ευρωπαϊκά θέματα στο ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα την αντιμετωπίζουν με ειρωνεία και η Κίνα δεν θα την παίρνει στα σοβαρά».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει πιο σκληρές διαπραγματεύσεις στους κόλπους του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου, που είναι ο μόνος οργανισμός όπου η Ευρώπη μιλά με μια φωνή. Θα περιοριστεί επίσης η διαπραγματευτική ικανότητα της ευρωπαϊκής τρόικας με το Ιράν.
Σε διπλωματικό επίπεδο, το γαλλογερμανικό ζευγάρι μπορεί να παραλύσει. Οι γερμανοί Χρισταινοδημοκράτες, που αναμένεται να κερδίσούν στις πρόωρες εκλογές του Σεπτεμβρίου, έχουν ήδη κατηγορήσει τον καγκελάριο Σρέντερ ότι είναι το «σκυλάκι» του Σιράκ τόσο στην εξωτερική πολιτική, όσο και στην οικονομία.
Σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές στις Βρυξέλλες, η κατίσχυση του «όχι» σε συνδυασμό με την αλλαγή καγκελαρίου στη Γερμανία μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία ενός νέου άξονα Λονδίνου-Βερολίνου, που θα είναι φιλοαμερικανικός και νεοφιλελεύθερος.
Σε οικονομικό επίπεδο, το ζήτημα είναι τι θα γίνει με τις δημοσιονομικές προοπτικές της Ευρώπης, δηλαδή τα ποσά που θα διανεμηθούν μεταξύ των κρατών-μελών για την περίοδο 2007-2013. Οι χώρες του Κεντρικής Ευρώπης αγωνιούν για τα κονδύλια που θα εισπράξουν τα επόμενα χρόνια από τις Βρυξέλλες.
Σε επίπεδο μορφολογίας της Ε.Ε., αν το «όχι» ερμηνευτεί ως απόρριψη της διεύρυνσης, θα επιδεινώσει τις σχέσεις ανάμεσα στην «παλαιά» και τη «νέα» Ευρώπη, τι θα γίνει με την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, ακόμα και με την ένταξη της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας, που είναι προγραμματισμένη για τον Ιανουάριο του 2007;
Η πιο πιθανή συνέχεια θα είναι τώρα η Ευρωπαϊκή Ενωση των πολλών ταχυτήτων, με τις ισχυρές χώρες να δημιουργούν ομόκεντρους κύκλους «συνασπισμών» και να προχωρούν ανεξάρτητα από το σύνολο.
Οσον αφορά αυτό καθευατό το «αντικείμενο του εγκλήματος», το Ευρωσύνταγμα, μήπως οι «25» θα πρέπει να αναλάβουν μια πρωτοβουλία για ένα «σχέδιο Β» που θα συνίσταται στο να σωθεί ό,τι μπορεί ακόμα να σωθεί από την Συνθήκη;
Και τέλος, όσον αφορά την εσωτερική πολιτική σκηνή της Γαλλίας, οι ανακατατάξεις είναι αναπόφευκτες, καθώς εκφράστηκε μια μαζική ψήφος διαμαρτυρίας προς το «σύστημα». Στις ψήφους της ακροδεξιάς, της ακροαριστεράς και του Κομμουνιστικού Κόμματος προστέθηκαν και οι ψήφοι της πλειοψηφίας των σοσιαλιστών. Oι οπαδοί του Σοσιαλιστικού Κόμματος εκτιμάται ότι ψήφισαν «όχι» σε ποσοστό 59%.
Κερδισμένος εμφανίζεται ο ηγέτης του γαλλικού κυβερνώντος κόμματος UMP Νικολά Σαρκοζί -μακράν ο δημοφιλέστερος πολιτικός στη Γαλλία- ο οποίος φροντίζοντας για το πολιτικό του μέλλον φρόνισε να αποστασιοποιηθεί εγκαίρως από την εκστρατεία υπέρ του «ναι». Ο Σαρκοζί φέρεται πιθανότερος διάδοχος του Ραφαρέν στην πρωθυπουργία, ενώ δεν έχει κρύψει και τις προεδρικές του φιλοδοξίες για το 2007.
