Του Κώστα Δεληγιάννη
Ένα ακόμη σημαντικό επίτευγμα θα προσθέσει σύντομα στο βιογραφικό του ο Βρετανός θεωρητικός φυσικός Στίβεν Χόκινγκ, ο οποίος έχει συνδέσει το όνομά του με σημαντικές ανακαλύψεις για το σύμπαν, αλλά και με την εκλαΐκευση της επιστήμης.
Έτσι, μερικές δεκαετίες μετά τις έρευνές του για τις μαύρες τρύπες, που τον καθιέρωσαν ως έναν από τους σημαντικότερους επιστήμονες όλων των εποχών, είναι έτοιμος να ανακοινώσει το επόμενο σχέδιό του: την τρισδιάστατη χαρτογράφηση ολόκληρου του γνωστού σύμπαντος. Μάλιστα, γι’ αυτό τον σκοπό, θα επιστρατεύσει τον υπερυπολογιστή Cosmos του πανεπιστήμιου του Κέιμπριτζ, στο οποίο εργάζεται.
Το σχέδιο ήρθε στο φως της δημοσιότητας από ένα άρθρο στην εφημερίδα Sunday Times, στο οποίο αναφέρεται πως η επίσημη ανακοίνωσή του θα γίνει από τον Χόκινγκ κατά τη διάρκεια του επιστημονικού συνεδρίου Starmus, το οποίο ξεκινάει στις 27 Ιουνίου στην Τενερίφη.
Σύμφωνα με τον Πολ Σέλαρντ, καθηγητή κοσμολογίας στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και διευθυντή του τμήματος που διαχειρίζεται το Cosmos, το πρότζεκτ θα βασισθεί κατ’ αρχάς σε δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Planck της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA). Το Planck αποτύπωσε την «ηχώ» της Μεγάλης Έκρηξης, δηλαδή το υπόλειμμα της ακτινοβολίας που εξέπεμπε το σύμπαν περίπου 380.000 χρόνια μετά τη δημιουργία του.
Με αυτό τον τρόπο θα δημιουργηθεί ο χάρτης του «νεαρού» σύμπαντος, στον οποίο στη συνέχεια θα τοποθετηθούν οι θέσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων γαλαξιών, με βάση μετρήσεις από τη μελέτη Dark Energy Survey (DES), η οποία βασίσθηκε σε ένα επίγειο τηλεσκόπιο διαμέτρου 3,9 μέτρων περίπου, το οποίο είναι εγκατεστημένο στη Χιλή.
«Το Planck μάς δίνει μία πολύ λεπτομερή εικόνα για την κατανομή ύλης στο πρώιμο σύμπαν και τον τρόπο που αυτή οδήγηση στη δομή του σημερινού “κόσμου”», σημειώνει στην εφημερίδα ο Σέλαρντ. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο χάρτης θα βελτιωθεί μετά το 2020, όταν θα εκτοξευθεί το τηλεσκόπιο Euclid (Ευκλείδης) της ESA, με σκοπό τη μελέτη της σκοτεινής ενέργειας και της σκοτεινής ύλης.
Εκτός από τη χαρτογράφηση του σύμπαντος, το πρότζεκτ Cosmos αναμένεται να ρίξει περισσότερο «φως» στη σκοτεινή ενέργεια, δηλαδή στην άγνωστη αιτία που επιταχύνει τη συμπαντική διαστολή. Η φύση της σκοτεινής ενέργειας παραμένει ακόμη και σήμερα αδιευκρίνιστη στους επιστήμονες, ενώ μάλιστα μόλις τον περασμένο Ιούνιο μία αμερικανική ομάδα αστροφυσικών πρόσθεσε ακόμη περισσότερο μυστήριο στον τρόπο που δρα, υποστηρίζοντας πως οι μετρήσεις της έδειξαν ότι το σύμπαν επιταχύνεται 5-9% ταχύτερα από τους έως σήμερα υπολογισμούς.
