Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
To όνομα Mossack Fonseca ήταν εντελώς άγνωστο στην κοινή γνώμη έως και πριν από λίγο καιρό. Το γνώριζαν καλά, όμως, 140 πολιτικοί και αξιωματούχοι, μεταξύ των οποίων τουλάχιστον 12 νυν και πρώην μονάρχες, πρόεδροι, πρωθυπουργοί.
Είναι το όνομα ενός απλού δικηγορικού γραφείου στον Παναμά, με όχι και τόσο απλή ειδίκευση: τη σύσταση offshore εταιρειών, στις οποίες μεταφέρονται περιουσίες για να μείνουν μακριά από τα «αδιάκριτα» βλέμματα πολιτών, αντιπάλων, αλλά και… φορολογικών αρχών.
Τι να σκέφτονταν άραγε όλοι αυτοί την τελευταία τριετία - κατά την οποία διεθνείς οργανισμοί, κυβερνήσεις και ρυθμιστικές αρχές έχουν βάλει στο στόχαστρο τη φοροαποφυγή (νόμιμη) των πολυεθνικών κολοσσών, καταρτίζοντας «μαύρες» λίστες με φορολογικούς παραδείσους και περνώντας από κόσκινο ειδικές φορολογικές συμφωνίες και «παραθυράκια» του νόμου;
Να αισθάνονταν νευρικότητα, φόβο μπροστά στον κίνδυνο της αποκάλυψης, να αντιλαμβάνονταν την ειρωνεία, την υποκρισία, την πρόκληση τού να δηλώνουν ότι μάχονται κάτι από το οποίο έχουν και οι ίδιοι κέρδος;
Ισως να πίστευαν ότι τα μυστικά τους είναι ασφαλή, ότι οι αλγόριθμοι κρυπτογράφησης είναι η καλύτερη ασπίδα προστασίας. Ουδέν κρυπτόν, όμως, υπό τον ήλιο της ψηφιακής εποχής.
Σχεδόν 11,5 εκατ. έγγραφα με μυστικά 40 ετών βγήκαν στο φως προκαλώντας άμεσα πολλαπλές πολιτικές σεισμικές δονήσεις.
Πρώτο πολιτικό θύμα ήταν ο Ισλανδός πρωθυπουργός, Σίγκμουντουρ Γκουνλάουγκσον, ο οποίος υπέβαλε παραίτηση, αντιλαμβανόμενος ότι σε μία χώρα, που βίωσε τον «ξαφνικό θάνατο» πριν από μόλις οκτώ χρόνια και έστειλε στη φυλακή άπληστους τραπεζίτες και πολιτικούς, η ανοχή για ύποπτες πρακτικές είναι μηδενική.
Ισχυροί οι τριγμοί και στην καρέκλα του Ντέιβιντ Κάμερον, που μόλις έντεκα μήνες μετά τη θριαμβευτική επανεκλογή του, φοβάται έξοδο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση μέσω Παναμά.
Τι κι αν δηλώνουν ότι δεν έπραξαν τίποτα παράνομο; Γνωρίζουν πολύ καλά τι εντύπωση δίνει να ακούγεται το όνομά τους δίπλα σε αυτό του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και των φίλων του, που μετέφεραν περί τα 2 δισ. δολάρια μέσω offshore.
Από κοντά και ο κουνιάδος του Κινέζου προέδρου, συγγενείς του Σύρου προέδρου, τα παιδιά του Πακιστανού πρωθυπουργού, αλλά και περισσότερα από 33 άτομα και εταιρείες, στα οποία οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει κυρώσεις για συνεργασία με κράτη που ανήκουν στον «άξονα του κακού», τρομοκρατικά δίκτυα ή κυκλώματα ναρκωτικών. Κάθε περίπτωση είναι βεβαίως πολύ διαφορετική.
Δεν είναι όλοι ένοχοι, επειδή εντοπίστηκε το όνομά τους στα Panama Papers. Ούτε τους βαρύνουν όλους το ίδιο σοβαρές κατηγορίες.
Το κοινό τους στοιχείο, όμως, είναι ότι όλοι απολάμβαναν τις υπηρεσίες της Mossack. Όλοι συμμετείχαν στο παγκόσμιο πάρτι της φοροποαφυγής. Ενα πάρτι αξίας 7,6 τρισ. δολαρίων, όπως έχει υπολογίσει το Berkley. Και τώρα θα υποστούν το hangover.
