Του Κώστα Δεληγιάννη
Μία νέα σελίδα στις διαστημικές αποστολές άνοιξε και επίσημα η εταιρεία SpaceX του μεγιστάνα Έλον Μασκ πριν από μερικές ώρες, όταν ο πύραυλός της Falcon 9 προσνηώθηκε με επιτυχία σε μία αυτόνομη πλατφόρμα στον Ατλαντικό ωκεανό, αφού πρώτα μετέφερε έξω από τα όρια της κατώτερης ατμόσφαιρας τη διαστημική «φορτηγίδα» Dragon.
Πριν από την πετυχημένη «επιστροφή» του Falcon 9, είχαν προηγηθεί τέσσερις ακόμη προσπάθειες προσνήωσης στη ρομποτική πλατφόρμα, χωρίς ωστόσο να έχουν αίσιο τέλος. Κάτι που δείχνει πόσα εμπόδια θα έπρεπε να ξεπερασθούν, για να πάρει «σάρκα και οστά» το σχέδιο της SpaceX.
Τώρα όμως, που αποδείχθηκε και στην πράξη ότι η ιδέα είναι εφικτή από τεχνολογική άποψη, η SpaceX έχει κάθε δικαίωμα να υποστηρίζει πως άνοιξε τον δρόμο ώστε να γίνουν ευκολότερα, και πιο προσιτά οικονομικά, τα κάθε λογής διαστημικά «ταξίδια».
«Αν θέλουμε μια πραγματικά ανοικτή πρόσβαση στο διάστημα», ανέφερε ο Μασκ σε δήλωσή του μετά τη χθεσινή πετυχημένη προσνήωση, «θα πρέπει να αναπτύξουμε πλήρως επαναχρησιμοποιήσιμους πυραύλους».
Ο λόγος είναι πως η κατάκτηση του διαστήματος έχει πολύ μεγάλο κόστος. Ένας Falcon 9 κοστίζει περίπου 60 εκατομμύρια δολάρια, ένα ποσό που θα απαιτούνταν για κάθε διαστημική αποστολή, αν δεν ήταν επαναχρησιμοποιήσιμος.
Ωστόσο, ο πύραυλος (ή για την ακρίβεια το πρώτο στάδιό του) θα μπορεί να χρησιμοποιεί σε 10 έως 20 αποστολές, με τα καύσιμά του να κοστίζουν κάθε φορά 200.000-300.000 δολάρια. Επομένως, λαμβάνοντας υπόψη ακόμη και τη συντήρησή του πριν από κάθε καινούρια αποστολή, αυτό σημαίνει πως το κόστος ανά εκτόξευση γίνεται 100 φορές μικρότερο.
Βέβαια, για να επιτευχθεί αυτή η εξοικονόμηση χρημάτων, μόνο εύκολο δεν αποδείχθηκε στην πράξη. Κατά την άνοδο, η ταχύτητα του πυραύλου άγγιξε κάποια στιγμή τα 9.656 χλμ./ώρα, ενώ στο υψηλότερο σημείο της τροχιάς του είχε πάρει οριζόντια θέση ως προς τη Γη. Εκεί, απελευθέρωσε τη «φορτηγίδα» Dragon, η οποία συνέχισε το ταξίδι της για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, μεταφέροντας προμήθειες και ένα «φουσκωτό» διαμέρισμα.
Όσο αφορά τον Falcon 9, όταν ξεκίνησε η κάθοδός του από το ζενίθ της τροχιάς του, έπρεπε να περιστραφεί ώστε οι κινητήρες του να «κοιτάζουν» προς τα κάτω. Επίσης, χρειάσθηκε να παραμείνει σε κατακόρυφη θέση, παρά τους ισχυρούς ανέμους που πνέουν στα υψηλά στρώματα της ατμόσφαιρας.
Το εγχείρημα γινόταν πιο δύσκολο από το γεγονός ότι, «επιστρέφοντας» στη Γη, ο προορισμός του ήταν μία πλατφόρμα στον ωκεανό – η «Of Course I Still Love You», όπως είναι το όνομά της. Κάτι που σήμαινε πως η πλατφόρμα θα έπρεπε να παραμένει όσο το δυνατόν πιο σταθερή χάρις στις τέσσερις μηχανές της, παρά τα κύματα που την «χτυπούσαν» από όλες τις πλευρές.
H προσνήωση έδειξε πως η SpaceX βρήκε όντως λύσεις σε όλες τις παραπάνω δυσκολίες. Επίσης, παρόλο που και η Blue Origin του Τζεφ Μπέζος έχει πραγματοποιήσει τρεις πετυχημένες δοκιμές του δικού της επαναχρησιμοποιήσιμου πυραύλου, ο οποίος προσγειώθηκε με ασφάλεια στην ξηρά, δύο σημαντικές διαφορές είναι πως ο Falcon 9 έφτασε σε ακόμη μεγαλύτερο ύψος, μεταφέροντας ένα εμπορικό φορτίο.
Πάντως, η νέα «σελίδα» που άνοιξε η εταιρεία του Μασκ επιφυλάσσει αρκετές ακόμη προκλήσεις. Σε πρώτη φάση, αφότου η πλατφόρμα πλεύσει στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ, ο πύραυλος θα μεταφερθεί για δοκιμές, πυροδοτώντας δέκα φορές τους κινητήρες του, για να διαπιστωθεί κατά πόσο έμειναν άθικτοι από το «ταξίδι» μέχρι την ανώτερη ατμόσφαιρα.
Επίσης, η SpaceX θα πραγματοποιήσει αρκετές ακόμη δοκιμαστικές πτήσεις μέσα στους επόμενους μήνες, σε μερικές από τις οποίες ο πύραυλος θα «επιστρέψει» σε ένα σημείο προσεδάφισης στη ξηρά, εκτός από την πλατφόρμα στη θάλασσα.
Μέχρι το τέλος της χρονιάς, ο Μασκ εκτιμά πως οι εκτοξεύσεις θα γίνονται με συχνότητα 2-3 την εβδομάδα, ώστε να συγκεντρωθούν αρκετά δεδομένα για τις παραμέτρους που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία κάθε «επιστροφής». «Νομίζω πως θα έχουμε καταφέρει τον στόχο μας όταν οι εκτοξεύσεις θα έχουν γίνει πια κάτι τετριμμένο», σημειώνει ο Μασκ.
Ωστόσο, ακόμη μακρύτερα στο μέλλον, το μεγάλο «στοίχημα» για τη SpaceX θα είναι να επαναλάβει την επιτυχία του Falcon 9 με τον Falcon Heavy, ένας ακόμη μεγαλύτερος πύραυλος, ο οποίος προορίζεται για την εκτόξευση διαστημοπλοίων σε υψηλότερη τροχιά γύρω από τη Γη.
Ο Falcon Heavy θα είναι ο ισχυρότερος πύραυλος που κατασκευάσθηκε ποτέ, ενώ θα αποτελείται από τρεις προωθητήρες, κάθε ένας από τους οποίους θα είναι ουσιαστικά ένα αντίγραφο του Falcon 9. Επομένως, για να είναι όντως επαναχρησιμοποιήσιμος, η SpaceX θα πρέπει να εξασφαλίσει πως και οι τρεις προωθητήρες θα προσεδαφίζονται με ασφάλεια στη Γη, μετά την πτήση τους έξω από τη γήινη ατμόσφαιρα.
