Από την έντυπη έκδοση
Του Στέλιου Παπαπέτρου
Το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας με το πέρασμα των δεκαετιών απέκτησε μία ξεχωριστή ιδιότητα, που λειτουργεί σχεδόν «αδίστακτα», χωρίς φραγμούς.
Όσο περισσότερο καθυστερεί η μεταρρύθμισή του τόσο περισσότερο επιταχύνεται ο μηχανισμός επιδείνωσής του! Από το 1990 και μετά έγιναν πολλές προσπάθειες μεταρρύθμισης.
Κάθε προσπάθεια είχε την αιτιολογία της. Κάθε αιτιολογία συνοδευόταν από κοινωνικά προτάγματα όπως: εξορθολογισμός, βιωσιμότητα του συστήματος - κοινωνική ασφάλιση για όλους - κατάργηση προνομίων - κοινωνική δικαιοσύνη.
Όμως, γιατί, τέσσερις δεκαετίες τώρα, ποτέ δεν βάλαμε τον «σωστό πολιτικό και κοινωνικό τόνο» σε αυτά τα προτάγματα; Εάν κρίνει κανείς εκ του αποτελέσματος, θα καταλήξει, ενδεχομένως, στο συμπέρασμα ότι είμαστε επιρρεπείς σε πολιτικές και κοινωνικές ανορθογραφίες. Κι ας έχουμε μια πολύ αυστηρή γραμματική.
Κι όμως. Προτάσεις για τη συνολική αναδιοργάνωσή του υπήρξαν. Δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Σήμερα είναι πολλοί αυτοί που επικαλούνται το «σχέδιο Γιαννίτση» της περιόδου 2000-2001.
Πού ήταν τότε; Αλλοι αναφέρονται στις προτάσεις του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ υπό την διεύθυνση του κ. Ρομπόλη (προτάσεις που υπάρχουν εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες). Και οι δύο πανεπιστημιακοί με νηφάλιο και τεκμηριωμένο λόγο.
Παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις που μπορεί να διαπιστώσει κανείς στο έργο τους. Α, είναι σκληρό πράγμα να ζεις θέλοντας να προσφέρεις και να έχεις το αίσθημα ότι δεν σε ακούει κανείς. Μιλάς, και τίποτα. Σαν κανείς να μην ακούει κανέναν. Ετσι πέρασαν σχεδόν τρεις δεκαετίες.
Και τώρα; Πού θα βρεθούν οι λύσεις στην αγωνία μιας ολόκληρης κοινωνίας για ζωή; Οχι για επιβίωση. Για ζωή! Με αξιοπρέπεια! Θα το «γκουγκλάρουμε» και αυτό; Ακούγεται συνήθως η φράση: «Να μπει επιτέλους μία τάξη στο ασφαλιστικό». Μα τι είναι το ασφαλιστικό;
Μια 12άδα ποτήρια που πρέπει να μπουν σε μια σειρά, σε μια τάξη; Ή είναι η μαγνητική τομογραφία μιας ολόκληρης κοινωνίας, που αν την κοιτάξει κανείς προσεκτικά, θα διαπιστώσει ότι το ασφαλιστικό σύστημα εμπεριέχει και αναπαράγει πελατειακές σχέσεις, κοινωνικές ανισότητες και αδικίες ακόμη και μέσα στις ίδιες κατηγορίες μισθωτών ή επαγγελματιών.
Ισορροπεί ανάμεσα στη διαπάλη της μιας ομάδας συμφερόντων με την άλλη. Και όλα αυτά με βασικούς στόχους τη μέγιστη «ασφαλιστική διασφάλιση» της μίας πλευράς, πολλές φορές εις βάρος της άλλης πλευράς ή εις βάρος συνολικά όλης της κοινωνίας.
«Για να υπάρξει μία σταθερή λύση στο ασφαλιστικό, χρειάζεται μια νέα κοινωνική συμφωνία», επεσήμανε πρόσφατα ο κ. Τάσος Γιαννίτσης.
Δηλαδή, μια πραγματική, συμβολαιακού τύπου ρύθμιση (μεταξύ των κοινωνικών εταίρων και των πολιτικών κομμάτων), που θα διασφαλίζει τόσο τις διαδικασίες αναδιοργάνωσης του ασφαλιστικού όσο και το περιεχόμενό του.
Έτσι ώστε το «νέο ασφαλιστικό σύστημα» να είναι ένας μηχανισμός εγγύησης κοινωνικών και ατομικών δικαιωμάτων για όλους τους πολίτες και όχι ένας μηχανισμός αναπαραγωγής προνομίων και πελατειακών δικτύων.
Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα!
