Από την έντυπη έκδοση
Του Μωυσή Λίτση
[email protected]
Ενα αντίστροφο ’89 ζούμε τις τελευταίες ημέρες στην Ευρώπη. Το 1989 η κατάρρευση του Τείχους του Βερολίνου χαιρετιζόταν ως τελευταία πράξη της διαίρεσης που επέφερε στη γηραιά ήπειρο ο Ψυχρός Πόλεμος.
Τότε πολλοί μιλούσαν για την ενωμένη Ευρώπη από τον Ατλαντικό έως τα Ουράλια, που θα έθαβε τις παλαιές αντιπαλότητες που τόσο πολύ ακριβά είχαν στο παρελθόν κοστίσει.
Η Ε.Ε. μάλιστα, ως απόλυτος κυρίαρχος, διευρυνόταν προς τις ουδέτερες μέχρι πρότινος σκανδιναβικές χώρες από τη μια και τις χώρες του άλλοτε ανατολικού μπλοκ από την άλλη.
Σήμερα τα τείχη επιστρέφουν σε μια Ευρώπη ανασφαλή και τραυματισμένη από την οικονομική - κοινωνική κρίση.
Οι χώρες μάλιστα του πρώην ανατολικού μπλοκ, θύματα άλλοτε του σταλινικού ολοκληρωτισμού, πρωτοστατούν σε αυτή τη νέα Ευρώπη των... τειχών, που δεν συνοδεύεται μόνο από φράχτες, αλλά και από αύξηση του ρατσιστικού λόγου (βλέπε Πολωνία) και τον διαχωρισμό των προσφύγων σε «καλούς», αυτούς που προέρχονται άμεσα από εμπόλεμες ζώνες και χρήζουν προστασίας, και «κακούς», αυτούς που προέρχονται από χώρες που δεν δείχνουν να κινδυνεύουν άμεσα...
Το τέλος του 20ού αιώνα συμβόλιζε το γκρέμισμα του Τείχους του Αίσχους και την ελπίδα ότι η «εποχή των άκρων» περνά οριστικά στην Ιστορία...
Τη σημερινή Ευρώπη συμβολίζει το Αίσχος της... Ειδομένης, εκεί όπου εκατοντάδες άνθρωποι έχουν εγκαταλειφθεί στις ηρωικές προσπάθειες των οργανώσεων αρωγής για να βρεθούν αντιμέτωποι με τα κλομπ και τα δακρυγόνα των Σκοπίων.
Η Ευρώπη αντί να αντιμετωπίσει με παρρησία το προσφυγικό ζήτημα και να αναζητήσει τις ρίζες του προβλήματος -πόλεμος, χάσμα βορρά-νότου, περιθωριοποίηση μειονοτήτων- σέρνεται πίσω από την ξενοφοβική και ισλαμοφοβική ατζέντα που χαράσσει ο εντεινόμενος ακροδεξιός λόγος.
Ψάχνει στους πρόσφυγες την αιτία για το πρόσφατο μακελειό στο Παρίσι, το οποίο διέπραξαν Γάλλοι και Βέλγοι υπήκοοι, τους οποίους μάλιστα οι μυστικές υπηρεσίες παρακολουθούσαν...
Η απόφαση της Ε.Ε. να χρηματοδοτήσει την Τουρκία με 3 δισ. ευρώ, τα 2,5 δισ. εκ των οποίων πρέπει να δοθούν από τα κράτη - μέλη, με την Ελλάδα του απλωμένου χεριού να καλείται να βάλει και αυτή 31,3 εκατ. ευρώ, μετατρέπει την προσφυγική κρίση σε μοχλό πίεσης εκατέρωθεν για την επίτευξη πολιτικών στόχων.
Η συνθήκη Σένγκεν, ακρογωνιαίος λίθος του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, παραπαίει, με την εθνική αναδίπλωση προ των πυλών, σε μια Ευρώπη που θυμίζει όλο και περισσότερο τη «σκοτεινή ήπειρο» του όχι και τόσο μακρινού παρελθόντος.
