Με έναυσμα την επιτυχημένη επιχείρηση παραπλάνησης των Ναζί από τη Βρετανική Μυστική Υπηρεσία ΜΙ 5, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η οποία ονομάστηκε «Operation Mincemeat» («Επιχείρηση Κιμάς»), ο εικαστικός Χρήστος Βενέτης παρουσιάζει την εγκατάσταση «Operation mincemeat asides», στο Βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ), στη Θεσσαλονίκη.
Σε επιμέλεια της γκαλερί TinT, η έκθεση «Operation mincemeat asides» («Παραλειπόμενα της “Επιχείρησης Κιμάς”») εγκαινιάζεται την Παρασκευή 30 Οκτωβρίου, στις 8 το βράδυ και θα διαρκέσει έως το Σάββατο 28 Νοεμβρίου, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.
Θολά όρια μεταξύ πραγματικότητας και μυθοπλασίας
Στην εικαστική του εγκατάσταση, ο Χρήστος Βενέτης, με αφορμή την πραγματική αυτή ιστορία, θολώνει τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και μυθοπλασίας με την ένθεση μιας προσωπικής αφήγησης. Έτσι, στον συλλογικό και αντικειμενικό χαρακτήρα του αρχείου, υπεισέρχεται μια προσωπική ανάγνωση και ερμηνεία. Το φαντασιακό στοιχείο του έργου επιτείνεται από τη μεταφορά φωτογραφικών εικόνων σε σχέδια με μολύβι και η αποσπασματικότητα της αφήγησης από τις διαφορετικές πηγές των εικόνων αυτών (mass media, κινηματογράφος, προσωπικές φωτογραφίες, κ.ά.).
Τα σχέδια της εγκατάστασης του καλλιτέχνη δεν εικονογραφούν το πραγματικό. Το πραγματικό καθίσταται μυθοπλαστικό, προκειμένου να γίνει αντικείμενο σκέψης «του ορατού, του νοητού και του εφικτού», όπως εισηγείται ο φιλόσοφος και στοχαστής Jaques Ranciere, ο οποίος επισημαίνει ότι «κάθε απελευθερωμένη κοινότητα είναι μια κοινότητα αφηγητών». Έτσι, το ενδιαφέρον μας στρέφεται από την ιδιοποίηση “εικόνων” στην ιδιοποίηση ολόκληρων “ιστοριών”. Και είναι γνωστό από την εποχή της Σεχραζάτ ότι ιστορίες υπάρχουν μόνο μέσα σε άλλες ιστορίες (για να αποφευχθεί το μοιραίο ή, έστω, να αναβληθεί).
Σαν η απουσία πραγματικότητας να γίνεται ύλη Μιλώντας για τη δουλειά του, ο Χρήστος Βενέτης σημειώνει: «Στο έργο μου, εικόνες, σημεία και σύμβολα επισωρεύονται και εγγράφονται σε επιφάνειες, που είχαν προηγούμενη ή άλλη χρήση ή ενθέτονται σε παλιότερες και ανολοκλήρωτες ιστορίες. Σαν η φασματικότητά τους (των εικόνων) να αποζητά την εγγραφή της στο σώμα τής πραγματικής πραγματικότητας ή, ακόμη καλύτερα, σαν η απουσία πραγματικότητας να γίνεται ύλη.
Δημιουργούνται, έτσι, αρχεία ή μεταφορές αρχείων και τα συνακόλουθα ερωτήματα σειριοποίησης (serialization), αντιγραφής και εκτύπωσης, τα οποία, μέσω της επανάληψης, παράγουν ομοιότητες και διαφορές. Οι διαφορές αυτές, κατά την ανεπαίσθητη μετατόπισή τους, καθιδρύουν τα εξωπραγματικά δεδομένα ενός ερωτήματος που “στοιχειώνει” την εικόνα, προσφέροντας, έτσι, ανακουφιστικές ρωγμές στην αδιάλειπτη παραγωγή πραγματικότητας των σύγχρονων μορφών επικοινωνίας».
Πληροφορίες
Βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης: Τσιμισκή 11 - Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310 288036. Ωράριο λειτουργίας έκθεσης: Δευτέρα, Τετάρτη και Σάββατο: 10:00 - 15:00, Τρίτη, Πέμπτη και Παρασκευή: 10:00 - 21:00. naftemporiki.gr