Τριπλασιασμό των κεφαλαίων για έρευνα και ανάπτυξη στη γεωργία ζητούν οι ερευνητές της Συμβουλευτικής Ομάδας για τη Διεθνή Έρευνα στη Γεωργία (CGIAR) –του διεθνούς ερευνητικού φορέα που στόχο έχει τη βελτίωση της αγροτικής παραγωγής στα φτωχά κράτη.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι με τις κατάλληλες επενδύσεις στην έρευνα είναι δυνατός ο διπλασιασμός της παραγωγής τροφίμων, αν και οι κλιματικές αλλαγές αποτελούν τροχοπέδη για την αύξηση των αποδόσεων.
Σύμφωνα με τους ειδικούς του CGIAR, υπάρχουν τρεις είναι οι βασικές προτεραιότητες για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του υποσιτισμού:
1. Δέσμευση του νερού
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας εκτιμά ότι οι αρδευόμενες περιοχές πρέπει να επεκταθούν κατά 11% έως το 2025, καθώς οι αρχαίοι υδροφόροι ορίζοντες που χρησιμοποιούνταν σε μεγάλο βαθμό έως σήμερα, έχουν αρχίσει να στερεύουν. Βασικός στόχος των επιστημόνων είναι να δεσμεύσουν το αέριο νερό, το νερό δηλαδή που εξατμίζεται και επιστρέφει στη γη με τη μορφή υδρατμών.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για τη δέσμευσή του: κάλυψη εδάφους από φύλλα, υπόγειες δεξαμενές που γεμίζουν από τις τροπικές βροχές και καλλιέργεια σε διαφορετικά επίπεδα. Μετά από συνδυαστική μελέτη των τεχνικών αυτών έχει διαπιστωθεί ότι οι μεγαλύτερες δυνατότητες συγκράτησης του «χαμένου» νερού βρίσκονται στις σαβάνες.
2. Κατάργηση του οργώματος
Έχει διαπιστωθεί ότι η πανάρχαια τεχνική του οργώματος καταστρέφει το έδαφος, απελευθερώνει αέρια του θερμοκηπίου και αυξάνει σημαντικά το κόστος καλλιέργειας. Οι περισσότεροι καλλιεργητές αραβόσιτου και σόγιας στην Λατινική Αμερική εφαρμόζουν τη λεγόμενη «γεωργία μη άροσης»: αυτό που κάνουν είναι να σχηματίζουν αυλάκια στο έδαφος για να σπέρνουν τον καρπό και περιορίζουν τα ζιζάνια με ζιζανιοκτόνα και γενετικώς μεταλλαγμένες καλλιέργειες.
Υπάρχουν ωστόσο και καλύτερες λύσεις: μπορούν να μαλακώνουν τα ζιζάνια χρησιμοποιώντας φυσικά οργανικά κατάλοιπα, όπως το άχυρο, και να εναλλάσσουν συχνά τις καλλιέργειες για να «αποπροσανατολίζουν» τα παράσιτα. Οι τεχνικές αυτές είναι γνωστές ως «conservation agriculture» (βιώσιμη γεωργία) και έχουν στόχο να διατηρούν αναλλοίωτα τα θρεπτικά συστατικά του εδάφους.
3 Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά
Η δημιουργία καρπών υψηλής απόδοσης έχει νόημα μόνο εάν οι αγρότες έχουν τη δυνατότητα να πωλούν τη σοδειά τους για να αποκομίζουν κέρδη. «Υπάρχουν ποικιλίες αραβόσιτου που είναι ανθεκτικές στις κλιματικές αλλαγές και τις ασθένειες, αλλά πώς να φτάσουν στους αγρότες;», αναριωτιέται ο Πράμπχου Πινγκάλι, αναπληρωτής πρόεδρος γεωργίας στο Bill and Melinda Gates Foundation.
Ακόμη και όταν έχουν πρόσβαση στους εν λόγω καρπούς, οι αγρότες της Αφρικής δεν επενδύουν στην αύξηση της παραγωγής γιατί δεν έχουν πρόσβαση σε δίκτυα πώλησης της παραγωγής τους, με αποτέλεσμα να μην έχουν κίνητρο. Ούτως ή άλλως, συχνά απουσιάζουν τα μέσα σωστής αποθήκευσης και συντήρησης της σοδειάς, με αποτέλεσμα αυτή να σαπίζει προτού φτάσει στον έμπορο, όπως συμβαίνει με τις μπανάνες στην Κένυα. Σύμφωνα με τον Πίτερ Χάρτμαν από το παράρτημα της CGIAR στη Νιγηρία, «η Αφρική δεν θα χρειαζόταν να εισάγει τρόφιμα εάν αξιοποιούσε τα εδάφη της».
4 Βελτίωση των αποδόσεων
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Μαρκ Ρόζγκραντ από το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για τις Επισιτιστικές Πολιτικές (IFPRI), η αύξηση της απόδοσης των καλλιεργειών στην Αφρική κατά 25% θα μπορούσε να αυξήσει την παραγωγή τροφίμων περισσότερο απ’ ό,τι ο διπλασιασμός του δικτύου άρδευσης. «Σήμερα διαθέτουμε τεράστιες δυνατότητες ενίσχυσης των αποδόσεων των καλλιεργειών», υπογραμμίζει ο Χανς Μπράουν από το International Maize and Wheat Improvement Center.
