The N Society
Τoυ Γιώργου Καραγιαννίδη, Καθηγητής στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΑΠΘ και διευθυντής του Τομέα Τηλεπικοινωνιών
Η χώρα μας, αν και άργησε να ξεκινήσει τις διαδικασίες ανάπτυξης του δικτύου 5G, σήμερα βρίσκεται σε καλό επίπεδο, σαφώς ανταγωνιστικό άλλων χωρών. Η κυβέρνηση έχει αντιληφθεί πλήρως την κρισιμότητα των δικτύων αυτών στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας και στην ψηφιακή αναβάθμιση της κοινωνικής ζωής σε όλους τους τομείς.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), το δίκτυο 5G αναμένεται στο τέλος του 2023 να καλύπτει με ταχύτητες τουλάχιστον 100Mbps το 60% του πληθυσμού της χώρας και ο στόχος είναι το ποσοστό αυτό να φτάσει στο 90% μέσα στο 2026. Μεγάλης σημασίας είναι και η πρωτοβουλία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για πλήρη κάλυψη των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων της χώρας έως τέλους του 2025, έτσι ώστε να είναι δυνατή η παροχή νέων υπηρεσιών, όπως η συνδεσιμότητα των οχημάτων για την αποφυγή συγκρούσεων.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, η 6η γενιά ασύρματων δικτύων (6th generation - 6G) αναμένεται να λειτουργήσει το 2030, περίπου 10 χρόνια μετά την έλευση του 5G, ακολουθώντας την τάση τα πρότυπα -οι «γενιές»- να αλλάζουν ανά δεκαετία. Μέχρι τέλος του 2023 αναμένεται να έχουν προσδιοριστεί οι βασικές τεχνολογίες στις οποίες θα στηρίζεται το 6G.
H φάση της προτυποποίησης θα ξεκινήσει το 2026, ενώ το 2028 αναμένονται οι πρώτες δοκιμές. Το παραπάνω χρονοδιάγραμμα είναι πολύ σημαντικό για την Ελλάδα, καθώς το 6G δίνει τεράστιες ευκαιρίες για έρευνα και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και υπηρεσιών. Οι χώρες που θα προτείνουν και θα αναπτύξουν πρώτες τις τεχνολογίες και τις υπηρεσίες του 6G, θα έχουν μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα στην προσέλκυση επενδύσεων τη δεκαετία 2030-2040.
Το 6G θα χαρακτηρίζεται από την αμφίδρομη σχέση μεταξύ δικτύων επικοινωνίας και τεχνητής νοημοσύνης. Η τεχνητή νοημοσύνη θα «βοηθά» τα ασύρματα δίκτυα να βελτιώνουν τις επιδόσεις τους και τα ασύρματα δίκτυα θα «βοηθούν» την υλοποίηση εφαρμογών που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη, όπως η εικονική και η επαυξημένη πραγματικότητα (virtual-augmented reality).
Οι τεχνικοί στόχοι που έχουν καθοριστεί για το 6G περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: ταχύτητα μετάδοσης δεδομένων μεγαλύτερη του 100Tbps (10 φορές μεγαλύτερη του 5G), πλήρη ενεργειακή αυτονομία συσκευών IoT χωρίς τη χρήση μπαταριών, καθυστέρηση στην επικοινωνία μικρότερη από 0.01 έως 0.1msec (έως 100 φορές μικρότερη από του 5G) και παροχή κάλυψης από το δίκτυο 99%, με τη συνεργασία επίγειων και δορυφορικών δικτύων.
Από τους παραπάνω στόχους προκύπτουν τρεις μεγάλες τεχνολογικές προκλήσεις. Η πρώτη αφορά τη σημαντική αύξηση στην κάλυψη που παρέχει το δίκτυο, ώστε να μην υπάρχουν «μαύρες τρύπες» - τουλάχιστον σε κατοικημένες περιοχές. Η δεύτερη μεγάλη πρόκληση είναι η εξαιρετικά χαμηλή καθυστέρηση στην επικοινωνία ή, διαφορετικά, η απόκριση του συστήματος σε σχεδόν πραγματικό χρόνο.
Η τρίτη πρόκληση είναι η παροχή υψηλού επιπέδου ασφάλειας των δεδομένων. Από το πώς θα ανταποκριθεί η έρευνα στις προκλήσεις αυτές, θα εξαρτηθεί και η επιτυχία κρίσιμων εφαρμογών, όπως η επικοινωνία μεταξύ των οχημάτων για την αποφυγή των συγκρούσεων, τα αυτόνομα οχήματα, τα χειρουργεία από απόσταση και η πλήρης αυτοματοποίηση των εργοστασίων.
