Πολλές ΜμΕ έχουν περιορισμένη κατανόηση του τι σημαίνει πραγματικά βιωσιμότητα και συχνά την αντιλαμβάνονται λανθασμένα ως κάτι που «κάνουν οι μεγάλοι». Η εκπαίδευση και η ενημέρωσή τους αποτελούν πρόκληση και ευθύνη για όλους μας.
H επόμενη μέρα της πανδημίας ήδη οδηγεί την οικονομία σε αναζήτηση βιώσιμων λύσεων, αναδεικνύοντας με τρόπο επιτακτικό τα θέματα της Ατζέντας 2030 και των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs). Σήμερα, η βιωσιμότητα και η ανθεκτικότητα, η συνεργασία και η σωστή διακυβέρνηση όπως περιγράφονται από τους κοινούς παγκόσμιους στόχους για τη βιώσιμη ανάπτυξη είναι προτεραιότητες για τις επιχειρήσεις -ανεξαρτήτως μεγέθους και κλάδου δραστηριότητας-, για τους πολίτες και τα νοικοκυριά και για όλες τις τοπικές κοινωνίες. Η ανθεκτικότητα και η βιωσιμότητα αποτελούν τα σημεία-κλειδιά στο σημερινό περιβάλλον για τον επανασχεδιασμό του οικονομικού συστήματος και τη μετάβαση σε ένα νέο και πρωτίστως βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο. Χωρίς τη συμμετοχή, ωστόσο, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η δημιουργία μιας ουσιαστικής και ανθεκτικής βιώσιμης μετάβασης της οικονομίας δεν μπορεί να επιτευχθεί.
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν για τις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ μεγάλο μέρος της οικονομίας και της απασχόλησης με εντυπωσιακό αντίκτυπο, περίπου το 99% όλων των επιχειρήσεων, συμβάλλοντας στο 70% περίπου της συνολικής απασχόλησης και παράγοντας μεταξύ 50% και 60% της προστιθέμενης αξίας. Ορισμένες δε ΜμΕ αναπτύσσουν καινοτόμες προσεγγίσεις για ουσιώδη θέματα βιωσιμότητας είτε αξιοποιώντας τα διεθνή πρότυπα και τις καλύτερες πρακτικές στον κλάδο τους είτε αναλαμβάνοντας συλλογικά δράση και πρωτοβουλίες σε καίριους τομείς ενδιαφέροντος για τους συμμετόχους τους. Η ανάγκη ανάπτυξης μίας διαφορετικής επιχειρηματικής αντίληψης και ανάλογης ικανότητας στην παραγωγή αξίας σε βάθος χρόνου αποτελούν ζητούμενο τόσο από τις μικρές και μεσαίες όσο και από τις μεγάλες και εισηγμένες επιχειρήσεις.
Η ευελιξία και ικανότητα των μικρών επιχειρήσεων να διαφοροποιούνται με βασικό προσανατολισμό την ικανοποίηση των πελατών είναι το πλεονέκτημα έναντι των πολλών προβλημάτων που καλείται μία μικρή ή μεσαία επιχείρηση να αντιμετωπίσει: Πολυνομία, γραφειοκρατία και ασάφεια σε σχέση με τις υποχρεώσεις κάθε επιχείρησης, έλλειψη πόρων, αλλά και εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού και, κυρίως, έλλειψη συστημάτων και οργάνωσης για την καλύτερη και αποτελεσματικότερη διαχείριση των κινδύνων και των ευκαιριών που συνεπάγεται αυτή η μετάβαση.
Εθνική στρατηγική και επενδύσεις
Είναι αναγκαίο η εθνική στρατηγική να δίνει τις κατευθύνσεις αλλά και τα μέσα, πολιτικές και εργαλεία ώστε η μετάβαση να μην αποτελέσει αφορμή αποκλεισμού των ΜμΕ από την οικονομική ανάπτυξη και αιτία για την αύξηση του αρνητικού κοινωνικού αντικτύπου από αυτή τη διαδικασία. Παράλληλα, είναι σημαντικό ότι και οι επενδυτές, ξένοι αλλά και εγχώριοι, κυρίως θεσμικοί αλλά και χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, τα τελευταία χρόνια ασχολούνται ολοένα και πιο εντατικά με την αναζήτηση κατάλληλων κριτηρίων αξιολόγησης της βιωσιμότητας των επενδύσεών τους.
Διαπιστώνουν δε σύμφωνα με την καταγραφή των τάσεων ότι ολοένα και περισσότεροι κατευθύνονται σε νεοφυείς επιχειρήσεις που υιοθετούν τις αρχές της βιωσιμότητας στην αποστολή τους και αναπτύσσουν καινοτόμες λύσεις, προϊόντα και υπηρεσίες για την ικανοποίηση των προϋποθέσεων της μετάβασης σε μία πιο βιώσιμη και ανθεκτική οικονομία. Έτσι, αφενός η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων στο μέλλον, αλλά και η ενσωμάτωση αντίστοιχων κριτηρίων βιωσιμότητας στη λειτουργία των εφοδιαστικών αλυσίδων αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα για τις ΜμΕ, καθώς και η πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό, αφετέρου η συμμετοχή τους στο δίκτυο προμηθειών και εμπορίας των μεγαλύτερων επιχειρήσεων θα αξιολογείται και με τον φακό της βιωσιμότητας.
Η προσαρμογή των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο νέο περιβάλλον προϋποθέτει μετασχηματισμό με χαρακτήρα ψηφιακό, κοινωνικό, ενεργειακό και περιβαλλοντικό. Η συνεργασία μεταξύ των ΜμΕ για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των αναγκών αυτών που επιβάλλει ο μετασχηματισμός τους αποτελεί προτεραιότητα για την Ε.Ε. και οφείλει να αποτελέσει και μία από τις βασικές προτεραιότητες του Ταμείου Ανάκαμψης. Πόσο συνειδητοποιημένες σε σχέση με τις επερχόμενες αλλαγές είναι όμως οι ίδιες οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις; Είναι χαρακτηριστικό αυτό που κατέθεσαν επιχειρηματίες και ανώτατα στελέχη μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε εκδήλωση που διοργάνωσε το CSR Hellas, πριν από λίγες μέρες. «Πολλές ΜμΕ έχουν περιορισμένη κατανόηση του τι σημαίνει πραγματικά βιωσιμότητα και συχνά την αντιλαμβάνονται λανθασμένα ως κάτι που “κάνουν οι μεγάλοι”. Η εκπαίδευση και η ενημέρωση των ΜμΕ σε σχέση με τις αλλαγές που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε ήδη από το 2022, αποτελούν πρόκληση και ευθύνη για όλους μας». [SID:14934033]
