Tης Βάσως Βεγίρη
[email protected]

Ξεπερνούν τις 4.000 οι ονομασίες εταιρειών και προϊόντων που φέρουν τον όρο Μακεδονία ή τον επιθετικό προσδιορισμό μακεδονικός-ή-ό ή άλλο παράγωγο του όρου, σύμφωνα με τους Συνδέσμους Βιομηχανιών και Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ και ΣΕΒΕ). Εύλογα λοιπόν οι επιχειρηματικοί φορείς κρούουν κώδωνα κινδύνου:

• Αφενός προς την πολιτεία για την ανάγκη τάχιστης δυνατής υλοποίησης των διαβεβαιώσεων που έχει δώσει περί διασφάλισης των εν λόγω ελληνικών εταιρειών, προϊόντων, σημάτων κ.ο.κ. μέσω ειδικών διαδικασιών που προβλέπει η Συμφωνία των Πρεσπών μεταξύ Ελλάδας και πΓΔΜ.
• Αφετέρου προς τις ίδιες τις επιχειρήσεις να σπεύσουν να κατοχυρώσουν διεθνώς τις σχετικές επωνυμίες μέχρι να ξεκινήσει η διαδικασία της δημιουργίας της Επιτροπής που θα εξετάσει το συγκεκριμένο ζήτημα.

Επίσης εύλογα προκύπτει το ερώτημα τι έχει γίνει στους σχεδόν τρεις μήνες που έχουν μεσολαβήσει από τη Συμφωνία των Πρεσπών και στα δύο αυτά μέτωπα.

Όσον αφορά τη διαδικασία σύστασης της Επιτροπής που προβλέπει η Συμφωνία των Πρεσπών για το θέμα των εταιρικών και εμπορικών σημάτων, όπως σημειώνει ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ (Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος) Γιώργος Κωνσταντόπουλος, πέραν μιας πρώτης σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης (ΕΒΕΘ), στην οποία συμμετείχαν οι γενικοί γραμματείς Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή Δημήτρης Αυλωνίτης (υπουργείο Οικονομίας & Ανάπτυξης), Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Πόρων Χαράλαμπος Κασίμης (υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων) και Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων & Αναπτυξιακής Συνεργασίας Γιάννης Μπράχος (υπουργείο Εξωτερικών), που είχε και την πρωτοβουλία σύγκλησης της σύσκεψης, δεν υπάρχει πληροφόρηση για άλλη εξέλιξη, ούτε για τη Σύσταση της Επιτροπής που προβλέπει η Συμφωνία να ενεργοποιηθεί εντός του 2019.

Όσον αφορά το ενδιαφέρον και την κινητοποίηση των ίδιων των εταιρειών για την κατοχύρωση των επωνυμιών και σημάτων τους, υπάρχουν διιστάμενες απόψεις.

Ο αριθμός των ονομασιών εταιρειών και προϊόντων, που φέρουν τον όρο Μακεδονία ή μακεδονικός-ή-ό ή άλλο παράγωγό του, εκτιμάται σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος ότι αγγίζουν τις 4.000 (!) και στο σχετικό νούμερο συμφωνεί και ο ΣΕΒΕ. Μόνο στα μητρώα του ΕΒΕΘ (Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης), σύμφωνα με τη διοίκησή του, υφίστανται 182 εταιρείες με εμπορική επωνυμία ή διακριτικό τίτλο με τον όρο Μακεδονία.

Πολλές όμως από τις εταιρείες με τα εν λόγω μακεδονικά σήματα, προϊόντα ή επωνυμίες δεν είναι παραγωγικές και εξαγωγικές, αλλά εμπορικές, παροχής υπηρεσιών κ.ά. ή δραστηριοποιούνται μεν στην παραγωγή προϊόντων που φέρουν τον προσδιορισμό «μακεδονικός», χαρακτηριστικό παράδειγμα ο τομέας «μακεδονικές πιπεριές», αλλά είναι μικρού μεγέθους και πωλήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ κ. Κωνσταντόπουλος αναφέρει ότι προς το παρόν ελάχιστες εταιρείες προσπαθούν να πιστοποιηθούν μέχρι να συσταθεί η Διεθνής Επιτροπή που προβλέπει η Συμφωνία, δεδομένου ότι το κόστος της πιστοποίησης είναι της τάξης των 4.000 ευρώ ανά προϊόν και λειτουργεί αποτρεπτικά.

Στον αντίποδα, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος Θανάσης Σαββάκης αναφέρει ότι ήδη περί τις 20 εταιρείες από εκείνες που έχουν δυνατά μακεδονικά προϊόντα και σήματα έχουν ενεργοποιήσει διαδικασίες πιστοποίησης. Η εικόνα αυτή είναι σαφώς καλύτερη από εκείνη που υπήρχε όταν συνήφθη η Συμφωνία των Πρεσπών τον Ιούνιο. «Καμία ελληνική εταιρεία δεν έχει κατοχυρώσει το μακεδονικό brand name στον μεγαλύτερο οργανισμό στον κόσμο στη Γενεύη, όταν αυτό έχει γίνει από δύο σκοπιανές επιχειρήσεις, ενώ στο ευρωπαϊκό μητρώο στο Αλικάντε έχουν καταχωριστεί μόλις 24 ελληνικές εταιρείες που χρησιμοποιούν την ονομασία προέλευσης ή την επωνυμία Μακεδονία» δήλωνε τότε ο πρόεδρος του ΣΒΒΕ, τονίζοντας πως οι επιχειρήσεις θα πρέπει να καταβάλουν το ποσό των 2.000 ευρώ για μία τέτοια ενέργεια στο Αλικάντε και τέσσερις φορές περισσότερο στη Γενεύη.

Και οι δύο Σύνδεσμοι (ΣΒΒΕ και ΣΕΒΕ) με δικές τους πρωτοβουλίες προσφέρουν συμβουλευτική υποστήριξη προς τις εταιρείες που αγγίζει το πρόβλημα (νομική και διαδικαστική βοήθεια) και τις καλούν να πιστοποιήσουν τα προϊόντα τους, καθώς η ολιγωρία μπορεί να κοστίσει θέσεις εργασίας και μερίδια αγοράς.

Προτάσεις

Όλοι οι φορείς εξάλλου (ΣΒΒΕ, ΣΕΒΕ, ΕΒΕΘ, ΒΕΘ κ.ά.) τονίζουν προς πάσα κατεύθυνση την ανάγκη επίσπευσης των διαδικασιών από πλευράς πολιτείας. Ο όρος Μακεδονία για τις εμπορικές επωνυμίες, όπως τονίζει κατ’ επανάληψη ο ΣΒΒΕ, ανήκει αποκλειστικά και μόνο στην Ελλάδα και οι επιχειρήσεις με έδρα τη γειτονική χώρα θα πρέπει να μπορούν να χρησιμοποιούν στα εμπορικά τους σήματα το νέο τους όνομα Βόρεια Μακεδονία.

Για να μην υπάρξουν ζητήματα εξαιτίας της ασάφειας στη χρήση του όρου Μακεδονία, ο ΣΒΒΕ καλεί επίσης την ελληνική κυβέρνηση να εξασφαλίσει ότι κατά τη διάρκεια της τριετούς περιόδου που προβλέπει η συμφωνία, ούτως ώστε να λυθούν θέματα χρήσης των εμπορικών σημάτων, δεν θα υπάρξει ούτε μία αλλαγή στις επωνυμίες των ελληνικών εμπορικών προϊόντων που περιλαμβάνουν τον όρο Μακεδονία. Επειδή, επίσης, η Βόρεια Ελλάδα διαθέτει πολλά διεθνώς εμπορεύσιμα και παγκοσμίως αναγνωρίσιμα προϊόντα, που το εμπορικό τους σήμα περιλαμβάνει τον όρο Μακεδονία, ο ΣΒΒΕ θεωρεί επίσης αυτονόητο ότι θα εξασφαλιστεί πως τα συγκεκριμένα προϊόντα δεν θα γίνουν αντικείμενο χρήσης, άρα παράνομης υιοθέτησης του συγκεκριμένου εμπορικού σήματος, από επιχειρήσεις με έδρα τη γειτονική χώρα. 

«Πριν από τη Συμφωνία των Σκοπίων», επισημαίνει στο ίδιο μήκος κύματος από την πλευρά του ο πρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης Τάσος Καπνοπώλης, «υπήρχε τεράστια σύγχυση στις διεθνείς αγορές σε σχέση με την ονομασία των προϊόντων. Από την πλευρά των γειτόνων υπήρχε πάντα κατάχρηση στη χρήση του όρου “Μακεδονία” και είναι αδήριτη ανάγκη να διασφαλιστεί πως οι γείτονες μας δεν θα προσπαθήσουν να οικειοποιηθούν δυνατά brands επιχειρήσεων, που δραστηριοποιούνται στη Μακεδονία». Θέτει επίσης τα εύλογα ερωτήματα αναφορικά με τη Διεθνή Επιτροπή που θα συσταθεί για το θέμα: «Ποιοι θα μετέχουν σε αυτή, πόσο αντικειμενικές θα είναι οι αποφάσεις που θα λαμβάνουν και προπάντων πόσο άμεσα θα δίνονται λύσεις στα προβλήματα που θα ανακύπτουν;»

Για τα Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και τα Προϊόντα Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ), πάντως, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΒΒΕ, δεν τίθεται κανένα θέμα αμφισβήτησης, διότι αυτά έχουν καθοριστεί με αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σύμφωνα δε με τον πρόεδρο του ΣΕΒΕ κ. Κωνσταντόπουλο, η Διεθνής Επιτροπή που προβλέπει η Συμφωνία των Πρεσπών (άρθρο 1, παράγραφος 3θ) να συσταθεί για τα εν λόγω θέματα, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, πρέπει καταρχάς να φέρει αποτελέσματα το ταχύτερο δυνατόν και να ολοκληρώσει το έργο της όχι εντός τριετίας, όπως προβλέπει η συμφωνία, αλλά εντός εξαμήνου. Επίσης, η ελληνική παρουσία σε αυτήν, κατά τον ΣΕΒΕ, πρέπει να είναι ισχυρή και διεκδικητική, με συμμετοχή οπωσδήποτε των τριών βορειοελλαδικών ελληνικών Περιφερειών που φέρουν το όνομα Μακεδονία, πρέπει η γειτονική χώρα να αντιμετωπίζεται ως πΓΔΜ και πρέπει να υπάρχει στην Επιτροπή ισχυρή παρουσία του ΣΕΒΕ, του ΣΒΒΕ και εν γένει των επιχειρηματικών φορέων και των επιχειρήσεων της Μακεδονίας.

Στη σύσκεψη που συγκάλεσε λίγες ημέρες πριν την έναρξη της ΔΕΘ στη Θεσσαλονίκη με τους παραγωγικούς φορείς ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, τόσο ο ίδιος όσο και ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος αφενός ήταν καθησυχαστικοί προς τους φορείς για τη διασφάλιση των μακεδονικών προϊόντων και εταιρειών, μέσω της προβλεπόμενης από τη Συμφωνία των Πρεσπών διαδικασίας, αφετέρου προέβλεψαν ιδιαίτερα θετικό αντίκτυπο της συμφωνίας στην οικονομία της Θεσσαλονίκης και ευρύτερα της Βόρειας Ελλάδας.
Όπερ έδει δείξαι...