Εικόνες από νέους πλανήτες

Την ψηφιακή παράσταση «Το Μέλλον στο Διάστημα», παρουσιάζει στο κοινό το Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου το απόγευμα της Δευτέρας 23 Οκτωβρίου. 

Την παράσταση θα προλογίσει ο Δρ. Νίκος Σέργης, Ερευνητής στο Γραφείο Διαστημικής Έρευνας και Τεχνολογίας της Ακαδημίας Αθηνών και Συνεργάτης Ερευνητής στο Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης (ΙΑΑΔΕΤ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ).

«Το Μέλλον στο Διάστημα», παραγωγή του Ιδρύματος Ευγενίδου, μετά από μια ιστορική αναδρομή της προσπάθειας για την «κατάκτηση» της Σελήνης, επιχειρεί να απαντήσει σε ορισμένα συναρπαστικά ερωτήματα που σχετίζονται με το μέλλον της διαστημικής εξερεύνησης. Θα κατασκευάσουμε ποτέ διαστημικές βάσεις στη Σελήνη και τον Άρη; Πότε θα υλοποιηθεί η πρώτη επανδρωμένη αποστολή προς τον κόκκινο πλανήτη και ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζει; Θα καταφέρουμε ποτέ να διαφύγουμε από τα στενά όρια του Ηλιακού μας συστήματος ή μήπως τα διαστρικά ταξίδια θα παραμείνουν σενάριο επιστημονικής φαντασίας για πάντα;

Οι θεατές που επιθυμούν να δουν πρώτοι την συναρπαστική αυτή παράσταση, μπορούν να παρακολουθήσουν την επίσημη παρουσίαση της, την Δευτέρα 23 Οκτωβρίου. Την ημέρα αυτή θα πραγματοποιηθούν δύο προβολές, στις 18:30 και στις 20:00, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Απαραίτητα είναι τα δελτία εισόδου, η διανομή των οποίων θα πραγματοποιηθεί από το Ταμείο του Πλανηταρίου από τις 18:00 της ίδιας ημέρας. Κάθε άτομο θα μπορεί να προμηθευτεί έως 2 δελτία εισόδου. Θα διατεθούν 240 δελτία εισόδου για κάθε παράσταση. Σημειώνεται ότι όλες οι ψηφιακές παραστάσεις του Πλανηταρίου πραγματοποιούνται με το νέο προβολικό σύστημα.

Η παράσταση

Το πνεύμα της εξερεύνησης που οδήγησε τους πρώτους μεγάλους εξερευνητές και θαλασσοπόρους από τα βάθη της Αφρικής στους Πόλους του πλανήτη, αλλά και τις διαστημοσυσκευές μας στα πέρατα του Ηλιακού συστήματος, παραμένει άσβεστο και αποτυπώνεται χαρακτηριστικά στην πασίγνωστη «ατάκα» της σειράς επιστημονικής φαντασίας Star Trek: «να εξερευνήσουμε παράξενους νέους κόσμους, να αναζητήσουμε νέα ζωή και νέους πολιτισμούς και με τόλμη να πάμε εκεί που κανείς ως τώρα δεν έχει πάει».

Oι διαστημοσυσκευές που στείλαμε στα πέρατα του Ηλιακού μας συστήματος εμπλούτισαν κατά πολύ τις γνώσεις μας για τα ουράνια σώματα που το απαρτίζουν. Προφανώς, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μη επανδρωμένων αποστολών για την εξερεύνηση του Ηλιακού μας συστήματος θα συνεχιστεί και στο μέλλον. Παράλληλα, όμως, μεγάλες διαστημικές υπηρεσίες, όπως η NASA και ο ESA, αλλά και ο ιδιωτικός τομέας, επεξεργάζονται σχέδια για την επιστροφή του ανθρώπου στην Σελήνη, διερευνώντας παράλληλα και τις δυνατότητες υλοποίησης της πρώτης επανδρωμένης αποστολής προς τον Άρη. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το σπουδαίο αυτό εγχείρημα, η πρώτη επανδρωμένη αποστολή της NASA προς τον κόκκινο πλανήτη θα μπορούσε να υλοποιηθεί ακόμη και κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 2030. Ενδεχομένως, μάλιστα, να υλοποιήσουμε στο απώτερο μέλλον επανδρωμένες αποστολές και προς άλλα ουράνια σώματα του Ηλιακού μας συστήματος. Μπορούμε άραγε να ισχυριστούμε το ίδιο και για ανάλογες αποστολές προς άλλα αστρικά συστήματα;

Ο Proxima-b, ο πλησιέστερος στην Γη εξωπλανήτης, βρίσκεται σε απόσταση που μόλις υπερβαίνει τα 4 έτη φωτός. Με την υπάρχουσα τεχνολογία, ωστόσο, η επίσκεψή μας σ’ αυτόν είναι απαγορευτική. Πραγματικά, είναι τόσο μικρές οι ταχύτητες των διαστημοσυσκευών μας και τόσο μεγάλες οι διαστημικές αποστάσεις, που ακόμη και μία αποστολή προς το πλησιέστερο σε μας αστρικό σύστημα, θα απαιτούσε δεκάδες χιλιάδες χρόνια, προκειμένου να υλοποιηθεί. Ωστόσο, κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα πού θα μας οδηγήσει αυτή η συναρπαστική περιπέτεια του Διαστήματος στο απώτερο μέλλον, αφού όσο διευρύνονται οι επιστημονικές μας γνώσεις και όσο αναπτύσσεται η τεχνολογία μας, θα ανοίγονται νέοι δρόμοι προς εξερεύνηση.

Μπορούμε, λοιπόν, να ονειρευόμαστε ότι μία μέρα θα τα καταφέρουμε, αν και το πιθανότερο είναι ότι τα ευφάνταστα «σενάρια» που έχουν κατά καιρούς προταθεί για την υλοποίηση επανδρωμένων διαστρικών αποστολών θα παραμένουν στο πεδίο της επιστημονικής φαντασίας για αρκετές ακόμη χιλιετίες. Ποιος, ωστόσο, μπορεί να πει με βεβαιότητα τι είδους προκλήσεις θα υπερνικήσει στο μέλλον η ανθρώπινη ευφυΐα και εφευρετικότητα; Το σαγηνευτικό τραγούδι των Σειρήνων του Διαστήματος που μας καλεί «να εξερευνήσουμε παράξενους νέους κόσμους και να πάμε εκεί που κανείς ως τώρα δεν έχει πάει» θα ηχεί στ’ αυτιά μας για πάντα.

Πληροφορίες
Ίδρυμα Ευγενίδου: λεωφ. Συγγρού 387 (είσοδος από Πεντέλης 11) - Π. Φάληρο, τηλ.: 210 9469670.

Οι χώροι του Ιδρύματος Ευγενίδου είναι προσβάσιμοι και φιλικοί σε ανθρώπους με κινητική αναπηρία, ενώ υπάρχει η δυνατότητα διερμηνείας στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα ή/και χειλεανάγνωσης κατόπιν έγκαιρης επικοινωνίας με γραπτό μήνυμα στο τηλέφωνο 6936 177143 ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση: [email protected]. Οι σκύλοι οδηγοί τυφλών είναι ευπρόσδεκτοι.

[email protected]

Ένα ταξίδι γνωριμίας με τα πιο εντυπωσιακά και βίαια καιρικά φαινόμενα του ηλιακού μας συστήματος, αποτελεί η νέα ψηφιακή παράσταση «Διαστημικές καταιγίδες και βόρειο σέλας».  Η παράσταση θα ενταχθεί στο πρόγραμμα του Πλανηταρίου από την Πέμπτη 20 Οκτωβρίου.

Η επίσημη παρουσίασή της θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 17 Οκτωβρίου με δύο προβολές (18:30 και 20:00), και ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Απαραίτητα είναι μόνο τα δελτία εισόδου, η διανομή των οποίων θα πραγματοποιηθεί από το ταμείο του Πλανηταρίου από τις 18:00 της ίδιας ημέρας.

Στον τεράστιο θόλο του Πλανητάριου, οι θεατές θα έχουν την ευκαιρία να κάνουν ένα θεαματικό «ταξίδι» στους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος και να θαυμάσουν σκηνές από καιρικά φαινόμενα που κόβουν την ανάσα. Παράλληλα, θα απολαύσουν το πολικό σέλας σε εντυπωσιακές εικόνες, όπως τις κατέγραψε ο φωτογραφικός φακός.

Η παράσταση

Ο καιρός καθημερινά μεταβάλλεται. Πραγματικά, τα τοπικά καιρικά φαινόμενα, όπως διαμορφώνονται μέσα από τις συνεχείς μεταβολές στην θερμοκρασία, την πίεση, και τις άλλες ατμοσφαιρικές «μεταβλητές», αλλάζουν διαρκώς. Σε τελική ανάλυση, όμως,  η ενεργοποίηση των καιρικών φαινομένων απαιτεί ενέργεια  και η ενέργεια αυτή δεν είναι άλλη από την θερμότητα που ο πλανήτης μας προσλαμβάνει από τον Ήλιο. Ανάμεσα στα βιαιότερα καιρικά  φαινόμενα που μπορούν να εκδηλωθούν στον πλανήτη μας είναι οι τυφώνες, οι άνεμοι των οποίων υπερβαίνουν  ορισμένες φορές ακόμη και τα 250 χιλιόμετρα ανά ώρα. Γνωρίζουμε, ωστόσο, ότι τα καιρικά φαινόμενα σε κάποιους άλλους πλανήτες του Ηλιακού μας συστήματος είναι κατά πολύ βιαιότερα.

Όπως και στην Γη μας, έτσι και σε κάθε άλλον πλανήτη, τα βασικά προαπαιτούμενα για τη δημιουργία καιρικών φαινομένων είναι δύο: η ύπαρξη ατμόσφαιρας εντός της οποίας μπορούν αυτά να εκδηλωθούν και μια πηγή ενέργειας, προκειμένου να τα ενεργοποιήσει. Η ενεργοποίηση των καιρικών φαινομένων στον πλανήτη μας προκαλείται, όπως αναφέρθηκε, από την ηλιακή ακτινοβολία που θερμαίνει με άνισο τρόπο την επιφάνειά του. Αυτό, όμως, δεν ισχύει για όλους τους πλανήτες. Πραγματικά, δεδομένου ότι η ένταση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας του Ήλιου μειώνεται με το τετράγωνο της απόστασης, όσο μακρύτερα από τον Ήλιο βρίσκεται ένας πλανήτης τόσο μικρότερη είναι και η θερμότητα που προσλαμβάνει.

Υπάρχουν, μάλιστα, κάποιοι πλανήτες, οι οποίοι εκλύουν τουλάχιστον διπλάσια θερμότητα απ’ όση προσλαμβάνουν από τον Ήλιο. Οι πλανήτες αυτοί είναι ο Δίας, ο Κρόνος και ο Ποσειδώνας και η ενεργοποίηση των καιρικών φαινομένων σ’ αυτούς τους πλανήτες δεν οφείλεται τόσο στην ακτινοβολία του Ήλιου όσο στην εσωτερική τους θερμότητα.

Η Μεγάλη Κόκκινη Κηλίδα του Δία, για παράδειγμα, είναι μια ταχύτατα περιστρεφόμενη θύελλα, η οποία μαίνεται εδώ και τουλάχιστον 200 χρόνια. Πρόκειται για έναν γιγάντιο  αντικυκλώνα, που στο εσωτερικό του θα χωρούσε τουλάχιστον δύο πλανήτες σαν την Γη μας και ο οποίος περιστρέφεται με ταχύτητα που φτάνει ακόμη και τα 650  χιλιόμετρα ανά ώρα. Οι ισχυρότεροι, όμως, άνεμοι από κάθε άλλο ουράνιο σώμα του Ηλιακού μας συστήματος έχουν καταγραφεί στον Ποσειδώνα. Τεσσεράμισι δισ. χιλιόμετρα μακριά από τον Ήλιο, η ακτινοβολία του άστρου μας, δεν επαρκεί ώστε να ενεργοποιήσει τους βίαιους αυτούς ανέμους.

Η εσωτερική θερμότητα, όμως, που εκλύει ο Ποσειδώνας, σχεδόν τριπλάσια απ’ αυτήν που προσλαμβάνει από τον Ήλιο, ενεργοποιεί ανέμους με ταχύτητες που υπερβαίνουν ακόμη και τα 2.000 χιλιόμετρα ανά ώρα. Στην γειτονική μας Αφροδίτη, αντιθέτως, η υπέρπυκνη και γεμάτη διοξείδιο του άνθρακα ατμόσφαιρά της, οδήγησε σε ένα ανεξέλεγκτο φαινόμενο του θερμοκηπίου, που την μετέτρεψε στον θερμότερο και πλέον άνυδρο πλανήτη του Ηλιακού μας συστήματος.

Πληροφορίες

Ίδρυμα Ευγενίδου: λεωφ. Συγγρού 387 - Παλαιό Φάληρο, τηλ: 210 9469600.

Οι χώροι του Ιδρύματος Ευγενίδου είναι προσβάσιμοι και φιλικοί σε ανθρώπους με κινητική αναπηρία, ενώ υπάρχει δυνατότητα  διερμηνείας στην ελληνική νοηματική γλώσσα ή/και χειλεανάγνωσης κατόπιν έγκαιρης επικοινωνίας με γραπτό μήνυμα στο τηλέφωνο: 6936177143, στο fax: 2109417514 ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση: [email protected]. Οι σκύλοι, οδηγοί τυφλών είναι ευπρόσδεκτοι.

Η παράσταση εντάσσεται στο τρέχον πρόγραμμα του Πλανηταρίου από την Πέμπτη 20 Οκτωβρίου και προτείνεται για παιδιά άνω των 10 ετών και ενήλικες.

naftemporiki.gr