Επέμβαση στην Υεμένη

Τα ταξίδια του Αμερικανού προέδρου προσελκύουν πάντα την προσοχή, ωστόσο, το ταξίδι του στη Σαουδική Αραβία έχει δημιουργήσει μεγαλό ενδιαφέρον για δύο βασικούς λόγους, από τη μία «παίζονται» πολλά και από την άλλη ο Τζο Μπάιντεν «πατάει» μια δέσμευσή του.

Βάζοντας τέλος σε εικασίες εβδομάδων, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε χθες την περιοδεία του Τζο Μπάιντεν στο Ισραήλ, την Δυτική Οχθη και την Σαουδική Αραβία κατά το διάστημα 13-16 Ιουλίου. Στη Σαουδική Αραβία αναμένεται να συναντηθεί με τον πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν. Οι προσδοκίες της επίσκεψης στο Ριαντ είναι υψηλές, αφού ο Μπάιντεν θα επιδιώξει από την Σαουδική Αραβία την αύξηση της παραγωγής πετρελαίου, για να σταματήσει το ανοδικό σπιράλ των τιμών των καυσίμων και του πληθωρισμού στις ΗΠΑ.

Μία συνάντηση όμως με τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν ενδέχεται να προκαλέσει προβλήματα συνέπειας στον Αμερικανό πρόεδρο, ο οποίος όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του δήλωσε ότι δεν θα δώσει «λευκή επιταγή» στους απολυταρχικούς ηγέτες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που συνδέονται με μακροχρόνιους συμμάχους των ΗΠΑ. Ως μέρος της εξωτερικής του πολιτικής που επικεντρώνεται στα ανθρώπινα δικαιώματα, ο Μπάιντεν μέχρι τώρα είχε απορρίψει οποιονδήποτε διάλογο με τον Σαουδάραβα διάδοχο, στον οποίο, από τη μία, αποδίδονται μεγάλες μεταρρυθμίσεις, όπως το ότι επέτρεψε στις γυναίκες να οδηγούν, από την άλλη του αποδίδονται πράξεις απίστευτης βαρβαρότητας, όπως η δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι και της στρατιωτικής εκστρατείας στην Υεμένη.

Ωστόσο, μετά από δύο χρόνια και έπειτα από πολλές κρίσεις, ο Μπάιντεν είναι έτοιμος να συναντηθεί πρόσωπο με πρόσωπο με τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν τον επόμενο μήνα στο Ριάντ. Γιατί η μεγάλη αλλαγή, διερωτάται το gzeromedia, και απαντάει: 

Η σχέση ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας καθοδηγούνταν πάντα από κοινά συμφέροντα παρά από αξίες. Οι Σαουδάραβες, από την πλευρά τους, διαθέτουν τα δεύτερα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο και είναι οι δεύτεροι μεγαλύτεροι παραγωγοί αργού στον κόσμο. Πράγματι, σε μια εποχή όπου η βρώμικη ενέργεια εξακολουθεί να κυριαρχεί, αυτό δίνει στους Σαουδάραβες τεράστιο έλεγχο στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, τον πληθωρισμό και την οικονομική ανάπτυξη.

«Σε αντίθεση με τη Lehman Brothers, η σχέση ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας ήταν πολύ μεγάλη για να αποτύχει», σχολιάζει ο Aaron David Miller από το Carnegie Endowment for International Peace. Καθώς οι ΗΠΑ έγιναν ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο τα τελευταία χρόνια - ξεπερνώντας τη Ρωσία και τη Σαουδική Αραβία - επικράτησε η αντίληψη ότι η Αμερική θα είναι απομονωμένη από παγκόσμιες ενεργειακές κρίσεις και ότι η παγκόσμια εξάρτηση από το πετρέλαιο της Μέσης Ανατολής θα εξασθενούσε σημαντικά.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει ανατρέψει αυτή την πεποίθηση. Οι κυρώσεις της Δύσης στις ρωσικές εξαγωγές ενέργειας έχουν φέρει τις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου σε αδιέξοδο, με τις τιμές του φυσικού αερίου στις ΗΠΑ να έχουν εκτοξευθεί πρόσφατα σε περισσότερα από 5 δολάρια το γαλόνι, αύξηση 63% από την ίδια περίοδο πέρυσι.

Ο Μπάιντεν –ο οποίος καταποντίζεται στις δημοσκοπήσεις ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών του Νοεμβρίου– καλεί τώρα τους Σαουδάραβες να αυξήσουν την παραγωγή πετρελαίου για να αντισταθμίσουν τις απώλειες από τη Ρωσία και να διατηρήσουν τις τιμές του φυσικού αερίου χαμηλά.

Ενώ το Ριάντ, ο de facto ηγέτης της ομάδας παραγωγών του ΟΠΕΚ, έχει ανταποκριθεί στα σοκ της αγοράς στο παρελθόν αυξάνοντας την προσφορά πετρελαίου, η κρίση στην Ουκρανία κατέστησε σαφές ότι οι Σαουδάραβες, οι οποίοι έχουν επίσης καλλιεργήσει δεσμούς με τη Ρωσία, δεν είναι πρόθυμοι να καταργήσουν τις υφιστάμενες ποσοστώσεις παραγωγής πετρελαίου. Στέλνουν επίσης ένα σιωπηρό μήνυμα στην κυβέρνηση Μπάιντεν ότι πρέπει να συμπεριφέρεται καλύτερα στους εταίρους της.

Τι θέλουν οι Σαουδάραβες;

Σύμφωνα με τον Miller, ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν «θέλει μια συγγνώμη», καθώς «πιστεύει ότι αδικήθηκε» και ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν «προσέβαλε την τιμή του». Αλλά εκτός από την εξιλέωση, υπάρχουν και άλλα χειροπιαστά πράγματα που θέλει το Ριάντ από τις ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων αυξημένες εγγυήσεις ασφαλείας, ιδιαίτερα καθώς το Ιράν, ο αρχαίος εχθρός του Ριάντ, αδικεί τον εμπλουτισμό ουρανίου. (Αν και οι σχέσεις ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας ήταν ισχυρές κατά τα χρόνια του Τραμπ, οι Σαουδάραβες εξαγριώθηακν όταν οι ΗΠΑ μετά βίας αντέδασαν σε μια ιρανική επίθεση το 2019 σε μεγάλες πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Σαουδικής Αραβίας.)

Ενώ οι ΗΠΑ σίγουρα δεν είναι διατεθειμένες να συρθούν σε πόλεμο με το Ιράν, ο Μπάιντεν είναι πιθανόν πρόθυμος να «συζητήσει [με τον μπιν Σαλμάν] για ολοκληρωμένα συστήματα αεράμυνας όχι μόνο με τη Σαουδική Αραβία αλλά και με άλλες χώρες του Κόλπου», λέει ο Miller.

Τι θα πάρει ο Μπάιντεν;

1. Το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία συνεργάζονται εδώ και πολύ καιρό - σιωπηλά- για μια σειρά από στρατηγικά συμφέροντα, και υπάρχουν αναφορές ότι το Ριάντ μπορεί να είναι διατεθειμένο να επισημοποιήσει αυτή τη σχέση υπογράφοντας τις Συμφωνίες του Αβραάμ, οι οποίες εξομαλύνουν τις σχέσεις μεταξύ του Ισραήλ και μιας σειράς αραβικών χωρών.  Ο Μπάιντεν θα μπορούσε να χαρακτηρίσει μια τέτοια εξέλιξη ως νίκη στην πατρίδα.
2. Επιπλέον, ο Μπάιντεν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη συνάντηση στη Σαουδική Αραβία για να «ενθαρρύνει περισσότερες κινήσεις για να παγιώσει την εκεχειρία στην Υεμένη και να άρει τον σαουδαραβικό αποκλεισμό», που εμποδίζει τις αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας, λέει ο Bruce Riedel του Brookings Intelligence Project. «Αυτό θα σώσει ζωές, ειδικά παιδιά», τονίζει. Πολλοί Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί πιθανότατα θα στηρίξουν μια τέτοια προσπάθεια. 

Ωστόσο, είναι απίθανο ο Μπάιντεν να σημειώσει μεγάλη πρόοδο στο μέτωπο του πετρελαίου. «Οι Σαουδάραβες θα κάνουν πολύ λίγα για να μειώσουν τις τιμές του πετρελαίου επειδή κερδίζουν μια περιουσία», υποστηρίζει ο Riedel, προσθέτοντας επίσης θα ότι δεν θέλουν να υπονομεύσουν τις εκκολαπτόμενες σχέσεις με τη Μόσχα.

Ο Μπάιντεν θα κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να γλυκομιλήσει τον πρίγκιπα διάδοχο, έναν άνθρωπο που κάποτε υποσχέθηκε να αντιμετωπίζει ως «παρία». Όμως, τον Ιούλιο, «ο Μπάιντεν θα καταδιωχθεί στις ΗΠΑ και θα κατηγορηθεί για υποκρισία», εκτιμάει ο Riedel, προσθέτοντας ότι «αν οι τιμές του πετρελαίου δεν πέσουν δραματικά, κάτι που δεν θα γίνει, θα θεωρηθεί ως αδύναμη αποτυχία».

Έντεκα άνθρωποι σκοτώθηκαν σε αεροπορικές επιδρομές του συνασπισμού υπό τη Σαουδική Αραβία στην πρωτεύουσα της Υεμένης, Σαναά, που ελέγχεται από τους αντάρτες. Υπενθυμίζεται ότι χθες οι αντάρτες Χούθι εξαπέλυσαν μια σπάνια και θανατηφόρα επίθεση στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Τα ΗΑΕ δήλωσαν ότι διατηρούν το δικαίωμα να απαντούν σε «τρομοκρατικές επιθέσεις και εγκληματική κλιμάκωση».  

Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα παρενέβησαν στον πόλεμο της Υεμένης το 2015 για να αποκαταστήσουν την κυβέρνηση του προέδρου Αμπντ αλ‑Ραμπ Μανσούρ αλ‑Χαντί, ο οποίος διέφυγε αφού οι αντάρτες Χούθι κατέλαβαν την πρωτεύουσα και τμήματα της βόρειας Υεμένης στα τέλη του 2014.

Τα ΗΑΕ μείωσαν σε μεγάλο βαθμό τη στρατιωτική τους παρουσία στη χώρα το 2019, αλλά συνεχίζουν να έχουν επιρροή στις δυνάμεις της Υεμένης, τις οποίες εξοπλίζει και εκπαιδεύει.

Νωρίς την Τρίτη, ο συνασπισμός είπε ότι είχε ξεκινήσει αεροπορικές επιδρομές εναντίον οχυρών και στρατοπέδων στη Σαναά που ανήκουν στην ομάδα Χούθι που είναι ευθυγραμμισμένη με το Ιράν, όπως αναφέρουν τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της Σαουδικής Αραβίας. 

Η επίθεση που άφησε περίπου 14 νεκρούς, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, έπληξε το σπίτι ενός πρώην στρατιωτικού, μετέδωσε το Reuters. Σκοτώθηκε ο ίδιος, η σύζυγός του, ο 25χρονος γιος του, άλλα μέλη της οικογένειας και μερικοί άγνωστοι, δήλωσαν στο Reuters ιατρική πηγή και κάτοικοι.

Ωστόσο, η ομάδα Χούθι, η οποία ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση της Δευτέρας στα ΗΑΕ, είπε ότι περίπου 20 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Οι επιθέσεις του συνασπισμού γύρω από την πόλη είχαν σκοτώσει συνολικά περίπου 20 ανθρώπους, ανέφερε στο Twitter ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών των Χούθι. 

naftemporiki.gr

 

Ισχυρές εκρήξεις συγκλόνισαν βόρειες συνοικίες της πρωτεύουσας της Υεμένης, όπου η στρατιωτική συμμαχία υπό τη διοίκηση της Σαουδικής Αραβίας που επενέβη το 2015 στον πόλεμο στη φτωχότερη χώρα του αραβικού κόσμου διεμήνυσε νωρίτερα σήμερα πως θα έπληττε «θεμιτούς» στρατιωτικούς στόχους, εγκαταστάσεις των σιιτών ανταρτών Χούθι, που πρόσκεινται στο Ιράν.

Σύμφωνα με κατοίκους της πόλης που επικαλείται το πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς, σημειώθηκαν αλλεπάλληλες ισχυρές εκρήξεις σε δύο εγκαταστάσεις των Χούθι.

Οι σιίτες αντάρτες αναγνώρισαν ότι έγιναν αεροπορικά πλήγματα σε βόρειο τομέα της Σανάα. Δεν έδωσαν πάντως καμία πληροφορία για το εάν υπήρξαν θύματα ή υλικές ζημιές.

Η συμμαχία υπό το Ριάντ διαβεβαίωσε πως κατέστρεψε εγκατάσταση υψηλής αξίας, κατ’ αυτή: θέση από όπου εκτοξεύονταν βαλλιστικοί πύραυλοι.

Οι Χούθι εξαπολύουν συχνά επιθέσεις, ιδίως εναντίον πετρελαϊκών εγκαταστάσεων, στη Σαουδική Αραβία, χρησιμοποιώντας βαλλιστικούς πυραύλους και τηλεκατευθυνόμενα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAVs) φορτωμένα εκρηκτικά, μετά την επέμβαση της συμμαχίας υπό το Ριάντ, τον Μάρτιο του 2015, στο πλευρό της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης, οι δυνάμεις της οποίας εκδιώχθηκαν στα τέλη του 2014 από την πρωτεύουσα της Υεμένης.

Το Σάββατο, ανακοίνωσαν ότι έστειλαν 14 UAVs να πλήξουν στόχους σε διάφορες σαουδαραβικές πόλεις. Ανάμεσα στους στόχους ήταν εγκατάσταση της ARAMCO στην Τζέντα.

Ο πόλεμος στην Υεμένη, που ορισμένοι αναλυτές χαρακτηρίζουν πόλεμο δι’ ενδιαμέσων ανάμεσα στη Σαουδική Αραβία και το Ιράν, βρίσκεται σε αδιέξοδο στα πεδία εδώ και χρόνια. Από τον Φεβρουάριο, οι Χούθι άρχισαν επιχείρηση ευρείας κλίμακας για να καταλάβουν την πλούσια σε πετρέλαιο επαρχία Μαρίμπ, έσχατο προπύργιο της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης στο βόρειο τμήμα της χώρας. Η πτώση της θα αποτελούσε καταστροφή για την κυβέρνηση και τη βασική προστάτιδα δύναμή της, το Ριάντ.

Την περασμένη εβδομάδα, πηγές προσκείμενες στους Χούθι ανέφεραν πως κάπου 14.700 αντάρτες έχουν σκοτωθεί στη μάχη της Μαρίμπ, ενώ αξιωματικοί του κυβερνητικού στρατού έκαναν λόγο για κάπου 1.250 απώλειες στις δικές του τάξεις.

Έπειτα από επτά χρόνια πολέμου, η Υεμένη είναι βυθισμένη σε αυτήν που ο ΟΗΕ αποκαλεί μια από τις χειρότερες ανθρωπιστικές τραγωδίες σε ολόκληρο τον πλανήτη. Πάνω από τα δύο τρίτα του πληθυσμού της χώρας της αραβικής χερσονήσου εξαρτώνται από την ανθρωπιστική βοήθεια. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι, στην πλειονότητά τους άμαχοι, έχουν σκοτωθεί και εκατομμύρια άλλοι έχουν ξεριζωθεί, σύμφωνα με διεθνείς οργανώσεις αρωγής.

Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reuters

Ξεκίνησε σήμερα η εκστρατεία εμβολιασμού κατά της Covid-19 στην Υεμένη, στις περιοχές που τελούν υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης, τρεις εβδομάδες μετά την άφιξη του πρώτου φορτίου εμβολίων από το πρόγραμμα Covax στην εμπόλεμη χώρα.

Στις 31 Μαρτίου η Υεμένη παρέλαβε 360.000 δόσεις του εμβολίου της AstraZeneca, ως μέρος του συνολικού φορτίου των 1,9 εκατομμυρίων δόσεων, που αναμένει φέτος από το Covax.

Η εκστρατεία ξεκίνησε στο Άντεν, στο νότιο τμήμα της χώρας. Ο υπουργός Υγείας Άλι Ουαλίντι και ο εκπρόσωπος της Unicef στην Υεμένη Φιλίπ Ντουαμέλ παρέλαβαν τα εμβόλια, σε μια επίδειξη εμπιστοσύνης. Ο Ντουαμέλ δήλωσε πως θα δοθεί προτεραιότητα στους εργαζόμενους της πρώτης γραμμής, τους ηλικιωμένους και στους πολίτες με υποκείμενα νοσήματα.

Από τα μέσα Φεβρουαρίου, καταγράφεται στην Υεμένη δραματική αύξηση στον αριθμό των επιβεβαιωμένων και υπόπτων νέων κρουσμάτων κορωνοϊού, με αποτέλεσμα να ασκείται ακόμα μεγαλύτερη πίεση στο διαλυμένο από τον πόλεμο σύστημα υγείας της χώρας.

Το υπουργείο Υγείας είχε προηγουμένως πει πως τα εμβόλια Covax θα χορηγούνται δωρεάν και θα διανεμηθούν σε ολόκληρη τη χώρα, όπου οι Χούτι ελέγχουν κυρίως μεγάλα αστικά κέντρα.

Η σημερινή εκστρατεία κάλυψε μονάχα τμήματα της χώρας, που ελέγχει η κυβέρνηση, όπως εξήγησε η Ισράκ αλ Σεμπάι, μέλος της κυβερνητικής επιτροπής διαχείρισης του κορωνοϊού. Συμπλήρωσε, ωστόσο, πως 10.000 δόσεις θα σταλούν στη Σαναά μέσω του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Αξιωματούχος της Unicef είπε πως προς το παρόν δεν έχουν διεξαχθεί εμβολιασμοί σε περιοχές που ελέγχουν οι Χούτι.

Η επιτροπή διαχείρισης του κορωνοϊού της Υεμένης κατέγραψε 42 επιβεβαιωμένα κρούσματα και 6 θανάτους σήμερα. Το σύνολο των κρουσμάτων Covid-19 ανέρχεται σε 5.858 και εκείνο των θανάτων σε 1.132.
Οι Χούτι που ελέγχουν τα μεγάλα αστικά κέντρα δεν έχουν δώσει στη δημοσιότητα στοιχεία για την εξέλιξη της πανδημίας.
Ο ΟΗΕ και οργανώσεις αρωγής τονίζουν ότι οι αριθμοί αυτοί δεν αντιστοιχούν στην πραγματικότητα. Θεωρείται πως τα πραγματικά μεγέθη είναι πολύ υψηλότερα, καθώς ο πόλεμος έχει περιορίσει τη διεξαγωγή τεστ και αναφορά των μολύνσεων και θανάτων από κορωνοϊό.

 

Πηγές: ΑΜΠΕ, Reuters

Ο απεσταλμένος του ΟΗΕ για την Υεμένη Μάρτιν Γκρίφιθς προέτρεψε σήμερα τις εμπλεκόμενες πλευρές στη σύγκρουση να αποδεχθούν το προτεινόμενο ειρηνευτικό του σχέδιο, διαβεβαιώνοντας ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας ότι πέτυχε τη συναίνεση από τη διεθνή κοινότητα για να το υποστηρίξει.

«Το μόνο που χρειαζόμαστε τώρα είναι μια συμφωνία των (εμπλεκόμενων) πλευρών. Αυτό είναι όλο», συνόψισε κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης του Συμβουλίου Ασφαλείας που ήταν αφιερωμένη στην Υεμένη.

«Η διεθνής κοινότητα, που εκπροσωπείται από αυτό το Συμβούλιο, είναι ενωμένη  με ένα κεντρικό, σαφές και συνεκτικό μήνυμα: ότι η μόνη διέξοδος από τη σύγκρουση είναι μια πολιτική λύση έπειτα από διαπραγμάτευση», δήλωσε εκφράζοντας ικανοποίηση ο απεσταλμένος.

«Σε γενικές γραμμές, είναι επίσης αλήθεια ότι υπάρχει σύγκλιση των διπλωματικών φωνών υπέρ του τερματισμού του πολέμου και της επιτυχούς πολιτικής επίλυσης του», επέμεινε ο Μάρτιν Γκρίφιθς, ο οποίος συμμετείχε σε διαπραγματεύσεις τη Δευτέρα στο Βερολίνο με τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία και Βρετανία), καθώς και τη Γερμανία, τη Σουηδία, το Κουβέιτ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Επιμένουν κατά των Χούτι οι ΗΠΑ

Κατά τη διάρκεια της παρέμβασής της, η Αμερικανίδα πρεσβευτής στον ΟΗΕ, Λίντα Τόμας-Γκρίνφιλντ, είπε ότι η κύρια ευθύνη για την απουσία ειρήνης στην Υεμένη ανήκει τώρα στους Χούτι.

«Καλούμε τους Χούτι να ανταποκριθούν και να συνεργαστούν παραγωγικά», τόνισε. Αλλά  «οι ενέργειες των Χούτι μέχρι τώρα δεν μας κάνουν να πιστέψουμε ότι έχουν δεσμευτεί σε μια ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης», πρόσθεσε η Αμερικανίδα διπλωμάτης και κατήγγειλε πως «η επίθεση των Χούτι στη Μαρίμπ συνεχίζει να προκαλεί θύματα μεταξύ των Υεμενιτών, συμπεριλαμβανομένων των εσωτερικά εκτοπισμένων».

Προσπάθειες ΟΗΕ για εκεχειρία

Από τον Φεβρουάριο, τα Ηνωμένα Έθνη έχουν προτείνει ένα σχέδιο διευθέτησης της σύγκρουσης που περιλαμβάνει εθνική εκεχειρία, το άνοιγμα των δρόμων μεταξύ του βορρά και του νότου της χώρας για να εξασφαλιστεί η ελεύθερη κυκλοφορία των ανθρώπων, της ανθρωπιστικής βοήθειας και των αγαθών  και η έναρξη μιας πολιτικής ειρηνευτικής διαδικασίας.

Η Υεμένη είναι σε πόλεμο εδώ και έξι χρόνια μεταξύ των δυνάμεων του προέδρου Αμπντ Ράμπο Μανσούρ Χάντι, οι οποίες υποστηρίζονται από τη Σαουδική Αραβία και άλλα αραβικά κράτη, και των ανταρτών Χούτι που υποστηρίζονται από το Ιράν.

Η σύγκρουση, που ξέσπασε το 2014 από μια επίθεση των ανταρτών, έχει σκοτώσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους σύμφωνα με μη κυβερνητικές οργανώσεις, και έχει οδηγήσει εκατομμύρια άλλους στα όρια του λιμού.

 

 

Πηγές: ΑΜΠΕ, AFP

Κατεστραμμένη και στα πρόθυρα λιμού: έξι χρόνια μετά την έναρξη της στρατιωτική επέμβασης της Σαουδικής Αραβίας στις 26 Μαρτίου 2015 στην Υεμένη, η πιο φτωχή χώρα της αραβικής χερσονήσου, βυθίζεται στη βία και την ανθρωπιστική κρίση.

Ακολουθούν πέντε στοιχεία για την καταστροφική σύρραξη στη χώρα.

Κατάληψη της Σανάα

Τον Σεπτέμβριο του 2014, τρία χρόνια μετά την Αραβική Άνοιξη, οι αντάρτες Χούθι που προέρχονται από τη σιιτική μειονότητα των ζαϊντιτών, καταλαμβάνουν την πρωτεύουσα της Υεμένης Σανάα και την έδρα της κυβέρνησης.

Έχοντας τη στήριξη του Ιράν, εχθρού της Σαουδικής Αραβίας, καταφέρνουν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους το βόρειο τμήμα της χώρας.

Τον Μάρτιο του 2015 η Σαουδική Αραβία αναλαμβάνει επικεφαλής ενός αραβικού στρατιωτικού συνασπισμού που επεμβαίνει στην Υεμένη στηρίζοντας την κυβέρνηση.

Χούθι, η μειονότητα που απέκτησε ισχύ

Το παραδοσιακό προπύργιο των Χούθι βρίσκεται στην ορεινή, βόρεια Υεμένη. Το κίνημα, που έχει πάρει το όνομα του από τον εκλιπόντα πνευματικό του ηγέτη Μπαντεντίν αλ Χούθι και τον γιο του Χουσέιν, πρωτοεμφανίστηκε τη δεκαετία του 1990 καταγγέλλοντας τις διακρίσεις που υφίσταντο τα μέλη του.

Από το 2004 ως το 2010 η Άνσαρ Αλλάχ (Οπαδοί του Θεού), το άλλο όνομα του κινήματος, εξαπέλυσε έξι πολέμους εναντίον της κεντρικής κυβέρνησης της Υεμένης, ενώ πολέμησε τη Σαουδική Αραβία στις διασυνοριακές συγκρούσεις που ξέσπασαν το 2009-2010.

Οι Χούθι συμμετείχαν το 2011 στην εξέγερση που ώθησε τον πρόεδρο της Υεμένης Άλι Αμπντάλα Σάλεχ σε παραίτηση ένα χρόνο αργότερα. Στη συνέχεια οι αντάρτες συμμάχησαν με τον Σάλεχ για να εκδιώξουν τη νέα κυβέρνηση που εγκαθιδρύθηκε στην Υεμένη και τελικά τον δολοφόνησαν το 2017.

Σύγκρουση δυνάμεων και πολλοί παράγοντες

Ο εμφύλιος πόλεμος συχνά θεωρείται έμμεση σύγκρουση των περιφερειακών δυνάμεων, του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας. Η Τεχεράνη δεν κρύβει ότι στηρίζει πολιτικά τους Χούθι όμως αρνείται ότι τους παρέχει όπλα, όπως την κατηγορεί το Ριάντ και η Ουάσινγκτον.

Πέρα από τις δύο αυτές πλευρές, στην Υεμένη δρουν και εξαπολύουν επιθέσεις και άλλα κινήματα, μεταξύ αυτών η αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο (AQPA) και το Ισλαμικό Κράτος.

Το αυτονομιστικό κίνημα του Συμβουλίου Μετάβασης του Νότου (STC), κατά βάση σύμμαχος της κυβέρνησης της Υεμένης, εκμεταλλεύθηκε το χάος στη χώρα για να στραφεί κατά των φιλοκυβερνητικών δυνάμεων και να ζητήσει την επιστροφή της αυτονομίας της νότιας Υεμένης, η οποία ενώθηκε με τη βόρεια το 1990.

Χειρότερη ανθρωπιστική καταστροφή παγκοσμίως

Η σύγκρουση έχει κυριολεκτικά καταστρέψει την Υεμένη. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί, εκατομμύρια εκτοπιστεί, έχουν ξεσπάσει επιδημικές κρίσεις, η επισιτιστική κρίση είναι ευρείας κλίμακας, ενώ έχει καταρρεύσει η οικονομία: σύμφωνα με τον ΟΗΕ, πρόκειται για τη χειρότερη ανθρωπιστική καταστροφή παγκοσμίως.

Με βάση τα τελευταία δεδομένα του ΟΗΕ περισσότεροι από 16 εκατομμύρια Υεμενίτες θα είναι αντιμέτωποι με τον λιμό φέτος και σχεδόν 50.000 εξ αυτών ήδη ζουν σε συνθήκες που πλησιάζουν στον λιμό. Περίπου τα δύο τρίτα των 29 εκατομμυρίων κατοίκων της Υεμένης εξαρτώνται από κάποιο είδος ανθρωπιστικής βοήθειας για να επιζήσουν.

Οι δεσμεύσεις για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας το 2021 θεωρείται ότι δεν αρκούν για να καλύψουν τη βοήθεια που χρειάζεται η Υεμένη, με τον ΟΗΕ να έχει συγκεντρώσει το 1,7 δισεκ. δολάρια από τα 3,85 δισεκ. που είχε ζητήσει.

Μικρή ελπίδα για ειρήνη

Την ώρα που οι ΗΠΑ πιέζουν για την επίλυση της κρίσης, η Σαουδική Αραβία πρότεινε τη Δευτέρα στους Χούθι “συνολική εκεχειρία”, η οποία θα περιλαμβάνει την επαναλειτουργία του αεροδρομίου της Σανάα, που υπόκειται σε σαουδαραβικό αποκλεισμό, και την επανέναρξη των πολιτικών διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.

Οι αντάρτες απέρριψαν την πρόταση αυτή εκτιμώντας ότι δεν περιέχει “τίποτα καινούργιο”, επιμένοντας στην πλήρη άρση του αεροπορικού και θαλάσσιου αποκλεισμού που έχει επιβάλει το Ριάντ προκειμένου να σταματήσει η εισαγωγή όπλων από το Ιράν, όπως ισχυρίζεται.

“Η Σαουδική Αραβία χάνει τον πόλεμο. Θέλει να αποχωρήσει. Οι Χούθι κυριαρχούν αυτή τη στιγμή στο πεδίο, οπότε μην περιμένετε καμία υποχώρηση από μέρους τους”, σχολίασε ο Τόμας Ζουνό του πανεπιστημίου της Οτάβα.

Πηγή: ΑΜΠΕ

Το υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν δήλωσε το Σάββατο ότι η νέα στάση των ΗΠΑ για τον πόλεμο της Υεμένης μπορεί να είναι ένα «βήμα προς τη διόρθωση λαθών του παρελθόντος», αφού ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δήλωσε ότι αυτή την εβδομάδα η Ουάσινγκτον τερμάτισε την υποστήριξή της για μια στρατιωτική εκστρατεία υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη.

«Η διακοπή της υποστήριξης, αν όχι ένας πολιτικός ελιγμός, θα μπορούσε να είναι ένα βήμα προς τη διόρθωση λαθών του παρελθόντος", δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου του Ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών Σαΐντ Χατιμπζαντέχ.

«Το Ιράν υποστηρίζει όλες τις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας για να βοηθηθεί η Υεμένη και να τεθεί τέλος στην υποστήριξη αυτού που επιτίθεται», πρόσθεσε ο Χατιμπζαντέχ, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι η αμερικανική απόφαση δεν θα «λύσει από μόνη της το πρόβλημα της Υεμένης».

Ο κ. Μπάιντεν δήλωσε την Πέμπτη ότι ο πόλεμος, που διαρκεί ήδη έξι χρόνια, «πρέπει να τελειώσει». Όρισε επίσης τον βετεράνο διπλωμάτη των ΗΠΑ Τίμοθι Λένιντερκινγκ ως τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ για την Υεμένη σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της αμερικανικής διπλωματίας για να προσπαθήσει να τερματίσει τον πόλεμο.

Η σύγκρουση στην Υεμένη φέρνει αντιμέτωπους τα τελευταία έξι και πλέον χρόνια τους αντάρτες Χούθι, που υποστηρίζονται από το Ιράν, και τις κυβερνητικές δυνάμεις, που υποστηρίζονται από το 2015 από τον σαουδαραβικό συνασπισμό. Η σύγκρουση μετρά δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και εκατομμύρια εκτοπισμένους, σύμφωνα με διεθνείς οργανισμούς, ενώ έχει προκαλέσει τη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση παγκοσμίως, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

naftemporiki.gr με πληροφορίες από το Reuters και το ΑΜΠΕ

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ ,Τζο Μπάιντεν, δήλωσε χθες, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες τερματίζουν την υποστήριξή τους στον πόλεμο υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη. Ο κ.  Μπάιντεν έβαλε τέλος στη στήριξη που προσέφερε η Ουάσινγκτον στον διεθνή συνασπισμό που πολεμά τους αντάρτες Χούθι της Υεμένης, υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας, ενώ ταυτόχρονα πάγωσε την αποχώρηση των Αμερικανών στρατιωτών από τη Γερμανία, αναιρώντας την πολιτική που ακολουθούσε ο Ρεπουμπλικανός προκάτοχός του, Ντόναλντ Τραμπ.

«Θα εντείνουμε τις διπλωματικές μας προσπάθειες για να βάλουμε τέλος στον πόλεμο στην Υεμένη» ο οποίος έχει προκαλέσει «μια ανθρωπιστική και στρατηγική καταστροφή», είπε ο Μπάιντεν στην πρώτη του ομιλία στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, στην οποία παρουσίασε την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησής του.

«Αυτός ο πόλεμος πρέπει να σταματήσει», επέμεινε, επιβεβαιώνοντας ότι διόρισε ειδικό απεσταλμένο για την Υεμένη τον έμπειρο διπλωμάτη Τίμοθι Λέντερκινγκ. «Και για να υπογραμμίσουμε την αποφασιστικότητά μας, βάζουμε τέλος σε κάθε αμερικανική στήριξη προς τις επιθετικές επιχειρήσεις στον πόλεμο της Υεμένης, συμπεριλαμβανομένων και των πωλήσεων όπλων», πρόσθεσε.

Η Σαουδική Αραβία πρόσφατα έχει υπαινιχθεί την προθυμία να επιτύχει μια «πολιτική λύση» στην εξελισσόμενη σύγκρουση. Μετά την ομιλία του κ. Μπάιντεν, το επίσημο πρακτορείο Τύπου της Σαουδικής Αραβίας ανέφερε: «Το βασίλειο επιβεβαίωσε τη σταθερή του θέση υπέρ μιας ολοκληρωμένης πολιτικής λύσης στην κρίση της Υεμένης, και χαιρετίζει την έμφαση των ΗΠΑ στη σημασία της υποστήριξης των διπλωματικών προσπαθειών για επίλυση».

Ακυρώνεται η πώληση «πυρομαχικών ακριβείας»

Πιο συγκεκριμένα, η Ουάσινγκτον θα ακυρώσει την αμφιλεγόμενη πώληση στη Σαουδική Αραβία «πυρομαχικών ακριβείας», την οποία είχε αποφασίσει ο Τραμπ στο τέλος της θητείας του. Ο τέως πρόεδρος στήριζε στα πάντα το Ριάντ, τον «στυλοβάτη», μαζί με το Ισραήλ, της πολιτικής του εναντίον του Ιράν.

Η αμφισβήτηση αυτής της στήριξης άνευ όρων στη Σαουδική Αραβία σημαίνει κατά συνέπεια ότι αναδιατάσσονται οι ισορροπίες και αναδιαμορφώνεται η στρατηγική των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.

Σε μια πρώτη αντίδραση, η Σαουδική Αραβία καλωσόρισε τη «δέσμευση» του Μπάιντεν να συνεργαστεί με το βασίλειο για να υπερασπιστεί την εθνική κυριαρχία του, μετέδωσε το επίσημο πρακτορείο SPA. Το Ριάντ ανυπομονεί να συνεργαστεί με τον Λευκό Οίκο και με τον απεσταλμένο των ΗΠΑ στην Υεμένη, καθώς επίσης με τον ΟΗΕ και με όλες τις πλευρές στη γειτονική χώρα ώστε να επιτευχθεί μια συνολική, πολιτική λύση, αναφέρεται στην ανακοίνωση την οποία επικαλείται το πρακτορείο.

Οι αντάρτες Χούθι της Υεμένης, που στηρίζονται από το Ιράν, χαιρέτισαν την εμπλοκή των ΗΠΑ. «Ελπίζουμε ότι αυτή θα είναι η αρχή μιας απόφασης που στοχεύει να τερματιστεί ο πόλεμος στην Υεμένη», είπε στο Γαλλικό Πρακτορέιο ένας πολιτικός εκπρόσωπός τους, ο Χαμίντ Άσεμ.

Η απόφαση αυτή θα μπορούσε επίσης να ερμηνευτεί ως χειρονομία καλής θέλησης από το Ιράν, το οποίο ετοιμάζεται να ξεκινήσει μια περίπλοκη διαπραγμάτευση για να περισώσει τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμά του, από την οποία αποχώρησαν οι ΗΠΑ επί προεδρίας του Τραμπ. «Οι ΗΠΑ είναι άραγε έτοιμες να μειώσουν τα όπλα αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων που πωλούν στην περιοχή μας; Είναι έτοιμες να βάλουν τέλος στη σφαγή των παιδιών στην Υεμένη;» διερωτήθηκε στις αρχές της εβδομάδας ο επικεφαλής της ιρανικής διπλωματίας Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ, μιλώντας στο CNN.

Μολονότι η επιστροφή στη συμφωνία του 2015 θεωρείται ως «κρίσιμη προτεραιότητα» από τον Λευκό Οίκο, ο Μπάιντεν δεν έκανε καμία αναφορά για το θέμα στην ομιλία του.

Ο 46ος πρόεδρος επιβεβαίωσε όμως ότι θα «σταματήσει» τη μερική αποχώρηση των Αμερικανών στρατιωτών από τη Γερμανία ώστε «να επανεξεταστεί συνολικά» το θέμα των δυνάμεων που σταθμεύουν στο εξωτερικό από τον υπουργό Άμυνας Λόιντ Όστιν.

naftemporiki.gr με πληροφορίες από DW, ΑΜΠΕ, AFP, Reuters

Σε κάποιες περιοχές της Υεμένης παρατηρούνται πρωτόγνωρα επίπεδα οξέος υποσιτισμού στα παιδιά, αυξάνοντας την ανησυχία ότι η εμπόλεμη χώρα πλησιάζει σε μια φρικτή κρίση διατροφικής ασφάλειας, σύμφωνα με σημερινή ανακοίνωση του ΟΗΕ.

Οι παράγοντες του υποσιτισμού επιδεινώθηκαν το 2020 στην Υεμένη, καθώς η πανδημία του κορωνοϊού, η οικονομική κατάρρευση, οι πλημμύρες, οι κλιμακούμενες συγκρούσεις και η μεγάλη υποχρηματοδότηση των ανθρωπιστικών αναγκών φέτος προστέθηκαν σε μια ήδη άσχημη κατάσταση λιμού έπειτα από σχεδόν έξι χρόνια πολέμου.

«Εκδίδουμε προειδοποιήσεις από τον Ιούλιο ότι η Υεμένη βρίσκεται στα πρόθυρα μιας καταστροφικής κρίσης διατροφικής ασφάλειας. Αν δεν τερματιστεί τώρα ο πόλεμος, πλησιάζουμε σε μια μη αναστρέψιμη κατάσταση και κινδυνεύουμε να χάσουμε μια ολόκληρη γενιά μικρών παιδιών στην Υεμένη», προειδοποίησε η Λίσε Γκράντε Συντονίστρια Ανθρωπιστικής Βοήθειας του ΟΗΕ για την Υεμένη.

Σύμφωνα με την κατάταξη του ΟΗΕ για τη διατροφική ασφάλεια (IPC), η ανάλυση για την διατροφική κατάσταση στη νότια Υεμένη δείχνει ότι τα περιστατικά οξέος υποσιτισμού στα παιδιά κάτω των 5 ετών έχουν αυξηθεί κατά 10% το 2020 για να ξεπεράσουν το μισό εκατομμύριο. Παράλληλα οι περιπτώσεις των παιδιών με σοβαρό οξύ υποσιτισμό αυξήθηκαν κατά 15,5% και τουλάχιστον 250.000 έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες χρειάζονται επίσης θεραπεία για τον υποσιτισμό.

Περίπου 1,4 εκατομμύριο παιδιά κάτω των 5 ετών ζουν στη νότια Υεμένη, η οποία βρίσκεται υπό τον έλεγχο της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης της χώρας. Τα στοιχεία του IPC για τη βόρεια Υεμένη, όπου ζουν οι περισσότεροι κάτοικοι της χώρας και βρίσκεται υπό τον έλεγχο των σιιτών ανταρτών Χούτι, δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.

Μέχρι στιγμής δεν έχει κηρυχθεί ποτέ επισήμως λιμός στην Υεμένη. Ο ΟΗΕ προειδοποιεί ότι η χώρα αποτελεί τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση παγκοσμίως, με το 80% του πληθυσμού να εξαρτάται από ανθρωπιστική βοήθεια.

Διάφορα ανθρωπιστικά προγράμματα στην Υεμένη, χάρη στα οποία εκατομμύρια άνθρωποι γλιτώνουν από τον λιμό και ασθένειες, σταδιακά αναστέλλουν τη λειτουργία τους ή περιορίζουν τις δραστηριότητές τους εξαιτίας της ελλιπούς χρηματοδότησης φέτος.

Ο ΟΗΕ ανακοίνωσε ότι ως τα μέσα Οκτωβρίου είχε λάβει μόνο το 1,43 δισεκατομμύριο δολάρια από τα 3,2 δισεκατομμύρια που χρειάζεται για τις ανθρωπιστικές ανάγκες της Υεμένης για όλο το 2020. Ο οργανισμός έχει επισημάνει ότι χρειάζεται εκτάκτως 50 εκατομμύρια δολάρια προκειμένου να ενισχύσει τα διατροφικά του προγράμματα στη χώρα.

Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ,  Reuters