Πορτογαλία: Σύλληψη Σόκρατες

Ο Αντόνιο Κόστα, πρόεδρος του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PS) της Πορτογαλίας, ο οποίος θεωρείται το μεγάλο φαβορί για τις επόμενες βουλευτικές εκλογές, επισκέφθηκε στη φυλακή τον πρώην πρωθυπουργό Ζοζέ Σόκρατες, ο οποίος έχει προφυλακιστεί στο πλαίσιο έρευνας για διαφθορά.

«Ήρθα να επισκεφθώ έναν φίλο», είπε ο κ. Κόστα στους δημοσιογράφος, κατά την άφιξή του στη φυλακή της Εβόρα, όπου νωρίτερα είχε πάει και ο πρώην πρόεδρος της Πορτογαλίας Μάριο Σοάρες.

«Είναι ουσιώδους σημασίας να αφήσουμε τη δικαιοσύνη να λειτουργήσει», δήλωσε επίσης ο σοσιαλιστής ηγέτης βγαίνοντας από το σωφρονιστικό ίδρυμα περίπου μία ώρα αργότερα.

Αμέσως μετά τη σύλληψη του κ. Σόκρατες στις 21 Νοεμβρίου, ο γενικός γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος είχε καλέσεις τους υποστηρικτές του να διαχωρίσουν τις πολιτικές παρεμβάσεις του κόμματος από τα «προσωπικά συναισθήματα φιλίας και αλληλεγγύης» απέναντι στον πρώην πρωθυπουργό.

Ο κ. Σοάρες, που τον είχε επισκεφθεί για πρώτη φορά στα τέλη Νοεμβρίου, είχε εκφράσει με σαφήνεια την υποστήριξή του δηλώνοντας πεπεισμένος για την αθωότητα του κ. Σόκρατες τον οποίο θεωρεί θύμα εκστρατείας «δυσφήμισης».

Ο κ. Κόστα, ο οποίος υπήρξε υπουργός Εσωτερικών στην πρώτη κυβέρνηση του κ. Σόκρατες και είναι δήμαρχος της Λισαβόνας από το 2007, κέρδισε με χαρακτηριστική άνεση τις εσωκομματικές εκλογές που διεξήχθησαν στα τέλη Σεπτεμβρίου.

Η ανάδειξή του στην αρχηγία του PS, ωστόσο, σημαδεύτηκε από την πολύκροτη σύλληψη του κ. Σόκρατες ο οποίος κατηγορείται για διαφθορά, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και φοροδιαφυγή.

Μετά την εκλογική ήττα του τον Ιούνιο του 2011, ο πρώην πρωθυπουργός εγκαταστάθηκε στο Παρίσι για να σπουδάσει φιλοσοφία, όμως ο πολυτελής τρόπος ζωής του κρίθηκε ασυμβίβαστος με τα εισοδήματα που δήλωνε στην εφορία.

Ο σοσιαλιστής πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Ζοζέ Σόκρατες εξέφρασε αγανάκτηση για την προφυλάκισή του, στις 24 Νοεμβρίου, για διαφθορά, την επομένη της απόρριψης από το Ανώτατο Δικαστήριο αιτήματος για την αποφυλάκισή του.

Όταν βρίσκεται κανείς υπό κράτηση, «ήδη δεν είναι ένας πολίτης έναντι των θεσμών, αλλά ένας κρατούμενος έναντι των αρχών», ο λόγος του οποίου «δεν έχει την ίδια αξία» με το λόγο των άλλων, υποστηρίζει ο κ. Σόκρατες, σε επιστολή του η οποία δημοσιεύεται από την πορτογαλική εφημερίδα «Ντιάριο ντε Νοτίσιας».

Ο πρώην πρωθυπουργός καταγγέλλει επίσης τις παραβιάσεις του ανακριτικού απορρήτου και επικρίνει «τη δειλία των πολιτικών ανδρών, τη συνέργεια ορισμένων δημοσιογράφων» και «τον κυνισμό των καθηγητών του Δικαίου».

Το πορτογαλικό Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε την Τετάρτη αίτημα για την αποφυλάκιση του πρώην ηγέτη, κρίνοντας ότι η προφυλάκισή του δεν συνιστά «δυσανάλογη προσβολή της ελευθερίας του».

Το αίτημα είχε κατατεθεί στο Ανώτατο Δικαστήριο από νομικό της Βίλα Νόβα ντε Γκάια (βόρεια Πορτογαλία). Ο συνήγορος του κ. Σόκρατες, Ζοάο Αραούζο, είχε διευκρινίσει ότι η ενέργεια αυτή δεν συνιστά μέρος της στρατηγικής του, αλλά είχε ανακοινώσει ότι προσφεύγει και από την πλευρά του στα δικαστήρια κατά της προφυλάκισης του πελάτη του.

Ο 57χρονος Ζοζέ Σόκρατες συνελήφθη στις 21 Νοεμβρίου κατά την κάθοδό του από αεροπλάνο στο αεροδρόμιο της Λισαβόνας και τρεις ημέρες αργότερα τέθηκε υπό έρευνα για διακεκριμένη φορολογική απάτη, διαφθορά και ξέπλυμα χρήματος.

Έκτοτε βρίσκεται στη φυλακή της Έβορα, στη νοτιοανατολική Πορτογαλία.

Η δικαιοσύνη εξετάζει μεγάλα ποσά τα οποία μεταβιβάσθηκαν στο λογαριασμό του και τον πολυτελή τρόπο ζωής του, που φαίνονται ασυμβίβαστα με τα έσοδα τα οποία δήλωνε στην εφορία.

Ιδιαίτερα εξετάζεται η αγορά πολυτελούς διαμερίσματος στο Παρίσι, την οποία ο ενδιαφερόμενος διαψεύδει.

Ανυπόστατες χαρακτήρισε τις κατηγορίες σε βάρος του ο πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Ζοζέ Σόκρατες, ο οποίος συνελήφθη την περασμένη εβδομάδα για διαφθορά και φορολογική απάτη. Αναφερόμενος στην προφυλάκισή του κάνει λόγο για «ταπείνωση που δεν απαιτούσαν οι περιστάσεις».

Η σύλληψη του Σόκρατες την περασμένη Παρασκευή προκάλεσε σοκ στην Πορτογαλία. Ορισμένοι αναλυτές θεωρούν ότι η απαγγελία κατηγοριών σε βάρος του ενδέχεται να πλήξει τις ελπίδες του Σοσιαλιστικού Κόμματος (αξιωματική αντιπολίτευση), στο οποίο ανήκει, να κερδίσει τις βουλευτικές εκλογές της επόμενης χρονιάς.

Η σύλληψή του είναι η πρώτη ενός πρώην πρωθυπουργού μετά την επάνοδο της χώρας στη δημοκρατία και ακολουθεί άλλες βαρύνουσες υποθέσεις που αναφέρθηκαν φέτος, καθώς οι εισαγγελείς και οι δικαστικοί επιταχύνουν τις διαδικασίες δίωξης προσώπων για διαφθορά σε μια χώρα όπου το δικαστικό σύστημα έχει κατηγορηθεί επανειλημμένα ότι δρα με αργόσυρτους ρυθμούς.

Σε μια επιστολή του η οποία εστάλη από τον δικηγόρο του στην εφημερίδα Público και τον ραδιοφωνικό σταθμό TSF, ο Σόκρατες τόνισε: «Στο πλαίσιο της νόμιμης υπεράσπισής μου, θα αντικρούσω τα ψεύδη που ελέχθησαν σε βάρος μου και αυτοί που το ξεκίνησαν αυτό θα κληθούν να λογοδοτήσουν».

«Η κράτηση και η ανάκρισή μου αποτέλεσαν κατάχρηση... Οι κατηγορίες σε βάρος μου είναι παράλογες, άδικες και ανυπόστατες, η απόφαση να προφυλακιστώ είναι αδικαιολόγητη και συνιστά μια ταπείνωση που δεν απαιτείτο από τις περιστάσεις», αναφέρει ο πρώην πρωθυπουργός στην επιστολή.

Ο συνήγορος του Σόκρατες γνωστοποίησε την πρόθεσή του να εφεσιβάλει την απόφαση για προφυλάκιση. Έπειτα από μια ανάκριση που διήρκεσε τρεις ημέρες, σε βάρος του απαγγέλθηκαν κατηγορίες για διαφθορά, φορολογική απάτη και νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και διετάχθη η προφυλάκισή του.

Το κακούργημα της διαφθοράς στην Πορτογαλία επισύρει ποινή φυλάκισης έως και οκτώ ετών.

Δεν είναι ξεκάθαρο εάν η έρευνα που διεξάγεται συνδέεται με τη θητεία του Σόκρατες στον θώκο του πρωθυπουργού.

Επί ημερών του στην ηγεσία της κυβέρνησης ο Σόκρατες είχε αντιμετωπίσει διάφορες έρευνες σε βάρος του, περιλαμβανομένων καταγγελιών ότι καταχράστηκε το αξίωμά του όταν είχε χρηματίσει υπουργό Περιβάλλοντος το 2002 για να επιτρέψει την ανέγερση ενός εμπορικού κέντρου. Διέψευσε πως διέπραξε ο,τιδήποτε επιλήψιμο και δεν του ασκήθηκε ποτέ δίωξη για την υπόθεση αυτή.

Ο Σόκρατες είχε παραιτηθεί από τη θέση του πρωθυπουργού στο μέσον της δεύτερης τετραετούς θητείας του το 2011, όταν η κλιμάκωση της κρίσης χρέους τον ανάγκασε να ζητήσει ένα πρόγραμμα στήριξης από το ΔΝΤ, την Ε.Ε. και την ΕΚΤ, το οποίο είχε συνέπεια να επιβληθούν σκληρά μέτρα λιτότητας στην Πορτογαλία.

Προφυλακίστηκε ο σοσιαλιστής πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Ζοζέ Σόκρατες, ο οποίος έχει συλληφθεί κατηγορούμενος για φορολογική απάτη, αφού ολοκληρώθηκε η μαραθώνια ανάκρισή του.

Ο δικηγόρος του πρώην πρωθυπουργού χαρακτήρισε την απόφαση «απολύτως άδικη και αδικαιολόγητη» και δήλωσε ότι θα ασκηθεί έφεση.

Ο κ. Σόκρατες, ο οποίος κυβέρνησε την Πορτογαλία από το 2005 έως το 2011, συνελήφθη το βράδυ της Παρασκευής στο αεροδρόμιο της Λισαβόνας, αμέσως μετά την άφιξή του από το Παρίσι, στο πλαίσιο έρευνας για φορολογική απάτη, διαφθορά και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και καλείται να δώσει εξηγήσεις για ύποπτες τραπεζικές συναλλαγές και μεταφορές χρημάτων.

Ο σοσιαλιστής πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Ζοζέ Σόκρατες, ύποπτος για φορολογική απάτη, συνεχίζει να ανακρίνεται και τη Δευτέρα από ανακριτή του κεντρικού δικαστηρίου της Λισαβόνας, ανακοίνωσε ο δικηγόρος του, Ζοάο Αραούζο.

«Eίναι καλά, το ηθικό του είναι πολύ καλό», δήλωσε ο κ. Αραούζο στους δημοσιογράφους εξερχόμενος από το δικαστήριο, πριν προσθέσει ότι ο πελάτης του «προφανώς» απαντά στις ερωτήσεις του δικαστή Κάρλος Αλεξάντρ.

Ο κ. Σόκρατες, ο οποίος κυβέρνησε τη χώρα μεταξύ του 2005 και του 2011, πέρασε και τρίτη νύχτα στο κελί του όπου επέστρεψε, μετά την ολοήμερη ανάκρισή του την Κυριακή από τον δικαστή στο σύγχρονο Μέγαρο της Δικαιοσύνης, που ο ίδιος είχε εγκαινιάσει ως πρωθυπουργός το 2009.

Συνελήφθη το βράδυ της Παρασκευής στο αεροδρόμιο της Λισαβόνας, αμέσως μετά την άφιξή του από το Παρίσι, στο πλαίσιο έρευνας για φορολογική απάτη, διαφθορά και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και καλείται να δώσει εξηγήσεις για ύποπτες τραπεζικές συναλλαγές και μεταφορές χρημάτων. Η σύλληψή του εξέπληξε πολύ δυσάρεστα την Πορτογαλία, η οποία ήδη συγκλονίζεται από υπόθεση διαφθοράς που έχει σχέση με τη χορήγηση «χρυσών» θεωρήσεων διαβατηρίων σε ξένους επενδυτές.

Η κεντροδεξιά κυβέρνηση τήρησε ιδιαίτερα διακριτική στάση. Η υπόθεση «εμπίπτει στην αρμοδιότητα της δικαιοσύνης και όχι της πολιτικής», σχολίασε ο πρωθυπουργός Πέντρο Πάσος Κοέλιο, πριν προσθέσει ότι «η Πορτογαλία διαθέτει ισχυρούς θεσμούς οι οποίοι λειτουργούν».

«Είναι μια θλιβερή ημέρα για την Πορτογαλία και τους Πορτογάλους», είχε δηλώσει νωρίτερα ο συντηρητικός πρώην πρωθυπουργός Πέντρο Σαντάνα Λόπες, τονίζοντας ότι «πρέπει να αποδοθεί δικαιοσύνη» αν έχουν διαπιστωθεί καταχρήσεις κατά την άσκηση των πολιτικών καθηκόντων του κ. Σόκρατες.

Τρεις συνεργάτες του σοσιαλιστή πολιτικού συνελήφθησαν επίσης στο πλαίσιο της έρευνας: ο επιχειρηματίας Κάρλος Σάντος Σίλβα, ο δικηγόρος Γκοντσάλο Τριντάλε Φερέιρα και ο σοφέρ του πρώην πρωθυπουργού, Ζοάο Πέρνα.

Η αστυνομία έχει διενεργήσει σειρά ερευνών, κυρίως στο σπίτι του κ. Σόκρατες στη Λισαβόνα, παρουσία του πρώην πρωθυπουργού. Οι υποψίες αφορούν τραπεζικές συναλλαγές και μεταφορές χρημάτων άγνωστης προέλευσης, σύμφωνα με τις εισαγγελικές αρχές.

Η διενέργεια της έρευνας άρχισε έπειτα από καταγγελία τράπεζας στην Κεντρική Υπηρεσία Έρευνας και Ποινικής Δράσης, στο πλαίσιο του νόμου για τη πρόληψη και καταπολέμηση νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, διευκρίνισε η εισαγγελία.

Σύμφωνα με τον πορτογαλικό Τύπο, ο συναγερμός φέρεται να δόθηκε από τη δημόσια τράπεζα Caixa geral de depositos. Στο επίκεντρο των ερευνών είναι υψηλά χρηματικά ποσά που είχαν μεταφερθεί στον τραπεζικό λογαριασμό του κ. Σόκρατες, τα οποία δεν δικαιολογούνται από τα δηλωθέντα εισοδήματα του 57χρονου πολιτικού στην εφορία.

Η προφυλάκισή του, η πρώτη πρώην πρωθυπουργού στην Πορτογαλία, το πολίτευμα της οποίας είναι προεδρευομένη κοινοβουλευτική δημοκρατία, έγινε μετά τις συλλήψεις υψηλόβαθμων αξιωματούχων και επιφανών πολιτών σε ξεχωριστές έρευνες τους τελευταίους μήνες, καθώς οι εισαγγελικές αρχές εντείνουν τον πόλεμο κατά της διαφθοράς στη χώρα, της οποίας το δικαστικό σύστημα φημίζεται για τη βραδύτητά του.

Ο νέος γενικός γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PS) της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα ζήτησε το Σάββατο από τους υποστηρικτές της παράταξής του να παραμείνουν επικεντρωμένοι στην πολιτική δράση, παρά το σοκ της σύλληψης του πρώην πρωθυπουργού Ζοζέ Σόκρατες.

«Σίγουρα έχουμε σοκαριστεί από την είδηση της σύλληψης του Ζοζέ Σόκρατες», όμως «δεν πρέπει να συγχέουμε τα προσωπικά συναισθήματα της αλληλεγγύης και της φιλίας με την πολιτική δράση του PS, η οποία πρέπει να συνεχιστεί», ανέφερε ο Κόστα σε μήνυμά του προς τους υποστηρικτές του κόμματος.

Ο Σοσιαλιστής Σόκρατες, που διετέλεσε πρωθυπουργός της Πορτογαλίας από το 2005 ως το 2011, συνελήφθη την Παρασκευή στο πλαίσιο έρευνας για φορολογική απάτη, ξέπλυμα χρήματος και διαφθορά και πέρασε δεύτερη νύχτα στο αστυνομικό τμήμα.

Η είδηση της σύλληψης του Σόκρατες συνέπεσε με την εκλογή του Κόστα, νυν δημάρχου της Λισσαβόνας, στη θέση του γενικού γραμματέα του PS. Έπειτα από μια ψηφοφορία, στην οποία ήταν ο μοναδικός υποψήφιος, έλαβε το 96% των ψήφων των υποστηρικτών του κόμματος, σύμφωνα με τα προσωρινά αποτελέσματα.

Ερωτηθείς αν οι Σοσιαλιστές αναγνωρίζουν την πολιτική κληρονομία του Σόκρατες, ο Κόστα δήλωσε ότι «το PS δεν υιοθετεί σταλινικές πρακτικές, όπως η αφαίρεση των φωτογραφιών» των πρώην αρχηγών του κόμματος. Το PS «σέβεται την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης» και πρέπει «να επικεντρωθεί στη δράση του» που έχει στόχο να το εδραιώσει ως «μια εναλλακτική στην κυβέρνηση και την πολιτική της», υπογράμμισε.