Ψηφίστηκε η τροπολογία που ιδρύει τμήματα τουρισμού για φοιτητές εκτός Ε.Ε. με δίδακτρα και διδασκαλία στα Αγγλικά, στα Πανεπιστήμια Αιγαίου και Κρήτης με έδρα τη Ρόδο και το Ρέθυμνο. Φαίνεται ως μια πρώτη προσπάθεια να προσελκύσουμε ξένους φοιτητές που θα φέρουν χρήματα μέσω των διδάκτρων που θα πληρώνουν για προπτυχιακές σπουδές, γιατί σε μεταπτυχιακό επίπεδο υπάρχει το Διεθνές Πανεπιστήμιο με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Κάθε προσπάθεια να έρθουν χρήματα και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας είναι καλοδεχούμενη. Δεν χρειάζονται εξηγήσεις γι’ αυτό. Καλή είναι και η ιδέα η προσπάθεια να ξεκινήσει από τον τομέα που πιστεύουμε ότι είμαστε καλοί και έχουμε καλό όνομα ως χώρα, γιατί από κάπου πρέπει να αρχίσει η προσπάθεια να φέρουμε μέσω της εκπαίδευσης χρήματα στη χώρα μας. Δυστυχώς, η εκπαίδευση έχει γίνει, παγκοσμίως, ακόμη ένα προϊόν προς πώληση. Η Ελλάδα προσπαθεί να κάνει τα πρώτα δειλά βήματα για να ενταχθεί σ’ αυτή τη λογική και να έχει κάποια κέρδη απ’ αυτό, γιατί μέχρι τώρα μόνο ζημίες έχει από τα χρήματα που ξοδεύουν οι οικογένειες για τις σπουδές των παιδιών τους στο εξωτερικό, που ανέρχονται σε περίπου 350 εκ ευρώ το χρόνο.
Το θέμα βρίσκεται στην υλοποίηση της ιδέας. Αν η πορεία που ακολουθηθεί είναι παρόμοια με την ανάπτυξη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης τη δεκαετία του 2000, τότε η αποτυχία του εγχειρήματος είναι προδιαγεγραμμένη. Αν ξεκινήσει η προσπάθεια με δύο τρείς καθηγητές, μερικούς προσωρινούς, σε δανεικά κτίρια με τη λογική βλέποντας και κάνοντας δεν μπορούν να προσελκυστούν ξένοι φοιτητές. Δε γίνεται, δηλαδή, να φέρεις και να κρατήσεις φοιτητές με τη νοοτροπία που κυριαρχεί μέχρι τώρα στη σχέση του κράτους με τους πολίτες του στην Ελλάδα. Αν θέλουμε το εγχείρημα να πετύχει πρέπει να λειτουργήσει με επιχειρηματικούς όρους.
Ακόμη και αν ξεπεράσουμε τους εαυτούς μας και δημιουργήσουμε δύο τμήματα με άψογες υποδομές και διδακτικό προσωπικό το εγχείρημα θα χρειαστεί και άλλη προσπάθεια μέχρι να στεφθεί με επιτυχία. Θα πρέπει να προσελκύσουμε φοιτητές, από άλλες χώρες εκτός ΕΕ, που θα πρέπει να πειστούν ότι έχουμε την τεχνογνωσία για να τους διδάξουμε τον τρόπο να γίνουν με επιτυχία... ανταγωνιστές μας στη διεθνή τουριστική αγορά. Η προσέλκυση φοιτητών χρειάζεται πολλή δουλειά, ιδιαίτερα στην αρχή, που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε και όλη τη δυσφήμιση που έχουμε υποστεί τα τελευταία χρόνια με την κατηγορία των τεμπέληδων, χωρίς, στην αρχή, να υπάρχει το καλό όνομα από τις οργανωμένες σπουδές που θα προσφέρουμε. Δεν αρκούν μερικές διαφημίσεις για να πειστούν οι υποψήφιοι φοιτητές. Δεν μπορεί να λειτουργήσει με τη λογική «ανοίξαμε και σας περιμένουμε».
Ένα ερώτημα που προκύπτει είναι έχουμε την τεχνογνωσία να πουλήσουμε ή ο τουρισμός μας βασίζεται στον ήλιο και τη θάλασσα, που δεν μπορεί να πουληθεί ως τεχνογνωσία σε άλλες χώρες; Χρόνιο αίτημα των επαγγελματιών του τουρισμού ήταν και είναι η δημιουργία πανεπιστημιακών τμημάτων που θα σχεδιάσουν την τουριστική μας πολιτική, θα δώσουν κατευθύνσεις και τρόπους υλοποίησης των κατευθύνσεων, ώστε να πετύχουμε, επιτέλους, τη διεύρυνση της τουριστικής μας σεζόν. Με αυτή τη λογική ιδρύθηκαν το 2009 στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς δύο τμήματα τουρισμού. Δεν είναι δικό σας λάθος αν δεν το γνωρίζετε. Είναι πολύ φυσικό, αφού ποτέ δεν λειτούργησαν. Έμειναν στα χαρτιά μέχρι το 2013, που με το σχέδιο Αθηνά (τις συγχωνεύσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση) καταργήθηκαν και από τα χαρτιά. Δηλαδή στη δεκαετία του 2000 ιδρύθηκαν περίπου 150 τμήματα σε Πανεπιστήμια και ΤΕΙ, σε όλη τη χώρα, χωρίς να δημιουργηθεί ένα τέτοιο τμήμα!
Θα μου πείτε ποια θα ήταν η χρησιμότητά του; Ας δούμε ένα παράδειγμα: Χρόνια τώρα ακούω για τον ιατρικό τουρισμό που πρέπει να αναπτύξουμε. Πράγματι είναι καλή ιδέα. Έχουμε τους περισσότερους γιατρούς στον κόσμο, με αναλογία 6,1 γιατρούς ανά 1000 κατοίκους. Οι γιατροί μας έχουν πολύ καλή εκπαίδευση, αφού γίνονται δεκτοί και διαπρέπουν σε όλες τις χώρες που έχουν αναζητήσει εργασία. Έχουμε καλό κλίμα που βοηθά στην ανάρρωση των ασθενών, έχουμε ωραίο περιβάλλον, ώστε να συνδυαστεί η ανάρρωση με διακοπές. Από την ιδέα, όμως, μέχρι την πράξη η απόσταση είναι πολύ μεγάλη και στην Ελλάδα έχουμε ιδιαίτερη αδυναμία να την διανύσουμε. Κάποιος, λοιπόν, πρέπει να προτείνει τρόπους υλοποίησης του στόχου τρόπους οργάνωσης των απαραίτητων ενεργειών, ώστε τελικά να φέρουμε, επιτέλους, τον ιατρικό τουρισμό. Τα ανύπαρκτα αποτελέσματά μας και σ’ αυτόν τον τομέα δείχνουν το πρόβλημα, την έλλειψη στόχων και σχεδίου για την υλοποίηση των στόχων και φανερώνει την ανάγκη λειτουργίας των τμημάτων, όχι για να εκπαιδεύσουν ξένους φοιτητές, αλλά για να εκπονήσουν τη στρατηγική μας για τον τουρισμό.
Πρέπει, λοιπόν, να ιδρύσουμε τμήματα πραγματικά, με καθαρά κτίρια και καλούς καθηγητές, να έχουμε κάτι να τους διδάξουμε και να τους πείσουμε ότι θα κάνουν πολύ καλά όσοι φοιτητές ξοδέψουν τα χρήματα των οικογενειών τους στην πατρίδα μας για να εκπαιδευτούν στον τουρισμό. Εύκολο; Δεν νομίζω.
ΣΤΡΑΤΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΑΚΗΣ
Μαθηματικός - ερευνητής
[email protected]
