Τα θέματα της ασφάλειας και εφαρμογής της λύσης, η παραμονή εποίκων, η επιστροφή των προσφύγων και των περιουσιών, κυριάρχησαν στο δεύτερο μέρος της επιστημονικής ανάλυσης του σχεδίου Ανάν, από το διεθνολόγο Τουμάζο Τσελεπή, σύμβουλο του Προέδρου Παπαδόπουλου στις συνομιλίες και το δικηγόρο Αχιλλέα Αιμιλιανίδη, στο δεύτερο μέρος της τηλεοπτικής συζήτησης από την τηλεόραση του ΡΙΚ.
Για το θέμα παραμονής τουρκικών στρατευμάτων, ο κ. Τσελεπής είπε ότι είναι αρνητικό το γεγονός ότι στο τέλος των 19 χρόνων θα εξακολουθήσουν να υπάρχει τουρκικό απόσπασμα από 650 άνδρες. Ομως, παρατήρησε ότι αυτό είναι κατάλοιπο της διατήρησης της Συνθήκης Εγγυήσεως, από την οποία η ελληνική κυπριακή πλευρά δεν μπόρεσε να απαλλαγεί.
Είπε ακόμη ότι τώρα και χωρίς λύση θα υπάρχουν 40.000 Τούρκοι στρατιώτες, ενώ με το σχέδιο τα τουρκικά στρατεύματα θα μειωθούν σταδιακά και θα ευρίσκονται σε καθορισμένες περιοχές, υπό την επίβλεψη επιτροπής υπό την προεδρία των Ηνωμένων Εθνών για επιτήρηση της εφαρμογής της συμφωνίας.
Ως προς τα επεμβατικά δικαιώματα της Τουρκίας, ο κ. Τσελεπής είπε ότι υπάρχει βελτίωση σε σχέση με τη Συνθήκη Συμμαχίας του 1960, γιατί πριν από οποιαδήποτε επέμβαση θα πρέπει να υπάρξει διαβούλευση, ενώ η πρόνοια τίθεται υπό τις πρόνοιες του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, που απαγορεύουν στρατιωτικές επεμβάσεις.
Είπε επίσης ότι με την Κύπρο στην Ευρωπαϊκή Ενωση και την Τουρκία να επιδιώκει την ένταξή της «και αν έχουμε το νου στην κεφαλή μας», υπονοώντας ότι στο παρελθόν δόθηκαν αφορμές στην Τουρκία, με αποκορύφωμα το πραξικόπημα, μια στρατιωτική επέμβαση αποτελεί απομακρυσμένο ενδεχόμενο.
Ο κ. Αιμιλιανίδης αντέταξε ότι με το σχέδιο Ανάν τα επεμβατικά δικαιώματα της Τουρκίας επεκτείνονται στα δύο συνιστώντα κράτη και το γεγονός ότι στο παρελθόν η Τουρκία δεν τήρησε καμιά συμφωνία και δε σεβάστηκε κανένα ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών.
Πρόσθεσε ακόμη ότι με τους «συμβολισμούς», που υπάρχουν στο σχέδιο Ανάν δίδονται προσχήματα και δυνατότητες στο στρατιωτικό κατεστημένο να θέσει σε εφαρμογή και να δικαιολογήσει τα διάφορά σχέδιά του.
Είπε επίσης ότι αν η Τουρκία δεν πάρει ημερομηνία έναρξης ενταξιακών
διαπραγματεύσεων, γεγονός για το οποίο εμφανίστηκε βέβαιος, δημιουργούνται συνθήκες ανασφάλειας, γιατί είναι ενδεχόμενο η Τουρκία να δημιουργήσει θερμά επεισόδια προκειμένου να προωθήσει τις φιλοδοξίες της.
Στο θέμα των εποίκων και με τις πρόνοιες του σχεδίου Ανάν, ανοίγει η πόρτα να κατακλυσθεί μελλοντικά η Κύπρος από Τούρκους και ανέφερε ότι με την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση, υπάρχει ο κίνδυνος να εγκατασταθούν ως Ευρωπαίοι πλέον τα πέντε εκατομμύρια Τούρκων που ζουν στη Γερμανία.
Ο κ. Τσελεπής παρατήρησε ότι η Κύπρος κινδυνεύει με κατακλυσμό εποίκων χωρίς τη λύση, γιατί μπορούν να έλθουν ανενόχλητα και χωρίς κανένα περιορισμό.
Σε σχέση πάντα με την παραμονή εποίκων, ο κ. Αιμιλιανίδης σημείωσε ότι, δεδομένου του αριθμού τους, είναι βέβαιο ότι οι έποικοι θα έχουν τους αντιπροσώπους τους στο Προεδρικό Συμβούλιο και θα έχουν την δυνατότητα, με την πρόνοια ότι για τη λήψη απόφασης χρειάζεται η ψήφος ενός τουλάχιστον μέλους από την τουρκική πλευρά, να εκπροσωπούν την Κύπρο και να καθορίζουν πολιτική.
Ο κ. Αιμιλιανίδης είπε ότι στο θέμα της λειτουργικότητας του κράτους έγιναν πολύ σημαντικές βελτιώσεις σε σχέση με προηγούμενα σχέδια. Είπε επίσης ότι για την ανάδειξη του Προεδρικού Συμβουλίου από τη Γερουσία θα πρέπει να συμπράξουν Ελληνοκυπριακά και Τουρκοκυπριακά κόμματα, πράγμα, που κατά την άποψή του, συνιστά και συνδετικό στοιχείο και παρέχει δυνατότητες αποκλεισμού των εποίκων από συμμετοχή στο Συμβούλιο.
Από την πλευρά του, ο κ.Αιμιλιανίδης διαφώνησε με την εκτίμηση του κ. Τσελεπή ότι το σχέδιο Ανάν δεν είναι διαχωριστικό και επικαλέστηκε δήλωση του Ελβετού συνταγματολόγου,ο οποίος φέρεται ως ο πατέρας του σχεδίου Ανάν, ότι οι δύο κοινότητες θα ζουν πλάϊ-πλάϊ.
Ο κ. Τσελεπής απάντησε ότι ο Ελβετός συνταγματολόγος έλεγε στους Τούρκους αυτά που τους άρεσε να ακούουν και στην ελληνική πλευρά αυτά που ήθελε να ακούσει.
Για την επιστροφή των προσφύγων, ο κ. Τσελεπής είπε ότι με βάση το σχέδιο υπολογίζεται να επιστρέφουν στο ελληνοκυπριακό συνιστών κράτος 85.000-90.000 και στο τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος μέχρι και 33% του τουρκόφωνου πληθυσμού, με βάση τα χρονοδιαγράμματα του σχεδίου Ανάν.
Ο κ. Αιμιλιανίδης παρατήρησε ότι με τις ποσοστώσεις που τίθενται τίποτε δεν είναι βέβαιο ως προς την επιστροφή των προσφύγων και ανάκτηση των περιουσιών τους.
Στο θέμα τω περιουσιών, ο κ. Τσελεπής, απαντώντας σε ερωτήσεις, είπε ότι οι ιδιοκτήτες τους έχουν πλήρη κληρονομικά δικαιώματα, ενώ η ανάκτηση τους υπόκειται στους όρους και τις ποσοστώσεις του σχεδίου Ανάν.
Είπε επίσης ότι οι ξένοι, που αγόρασαν παράνομα ελληνοκυπριακές περιουσίες στα κατεχόμενα θα πρέπει να ανησυχούν, γιατί οι περιουσίες που κατέχουν υπόκεινται στους όρους του σχεδίου για ανάκτηση περιουσιών.
Η συζήτηση έγινε μέσα σε ήπιο κλίμα και πάνω σε καθαρά νομική βάση, χωρίς συνθηματολογίες, από τις οποίες βρίθουν ανάλογες συζητήσεις με τη συμμετοχή εκπροσώπων των δύο αντιθέτων απόψεων.
Στην καταληκτική δήλωση του ο κ. Αιμιλιανίδης είπε ότι θα ψηφίσει όχι,γιατί διαφωνεί σχεδόν με το σύνολο των προνοιών του σχεδίου και αισθάνεται ανασφάλεια.
Ο κ.Τσελεπής δήλωσε ότι προσπάθησε να απαντήσει στα ερωτήματα που τέθηκαν όσο μπορούσε πιο αντικειμενικά και άφησε την απόφαση στην κρίση των πολιτών, λέγοντας ότι δεν αισθάνεται τους ώμους του τόσο ισχυρούς ώστε να προσπαθήσει να κατευθύνει την απόφασή τους.
ΠΗΓΗ : Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων
