Κάνοντας - μέσα από έναν πολυφωνικό μονόλογο - τον απολογισμό μιας σύντομης, αλλά αντισυμβατικής ζωής, αυτήν της ποιήτριας Μαρίας Πολυδούρη, η ηθοποιός Ιωάννα Παππά μάς μιλά για την παράσταση «Οδός Πολυδούρη».
Αφιερωμένο στη Μαρία Πολυδούρη (1902 - 1930) και στον δρόμο που τον «περπατούν» όλες οι γυναίκες, το νέο έργο της Ρούλας Γεωργακοπούλου παρουσιάζεται από τον Θεατρικό Οργανισμό «Ακροπόλ», σε συμπαραγωγή με το ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας, στο θέατρο Βασιλάκου, έως και την Κυριακή 1 Ιουνίου.
Με ψυχοπομπό ένα αντιφυματικό ραδιοφωνικό μήνυμα να της μετράει τις ώρες, η Μαρία Πολυδούρη, λίγο πριν πεθάνει, ξηλώνει το φόρεμά της μέχρι να μείνει γυμνή και, ταυτόχρονα, μονολογεί, χορεύει, τραγουδάει και απευθύνεται με κοριτσίστικο θυμό σε όσους έχουν φτιάξει τον «μύθο» της, συχνά χωρίς τη συγκατάθεσή της. Η Ιωάννα Παππά προσπαθεί να ανατρέψει αυτόν ακριβώς τον «μύθο» μέσα από την παράσταση, και μιλά για το έργο, αλλά και για τη σημερινή Ελλάδα.
Πώς ξετυλίγεται η ζωή της Μαρίας Πολυδούρη επί σκηνής;
“Τώρα, είμαι κάπου αλλού και ζω - αν τούτη δω η κατάσταση θεωρείται ζωή - μέσα από τις αναμνήσεις μου” (Μαρία Πολυδούρη). Το κείμενο της Ρούλας Γεωργακοπούλου βρίσκει την ποιήτρια στο νοσοκομείο Σωτηρία, βαριά άρρωστη, λίγο πριν πεθάνει, να συνομιλεί με τα φαντάσματα του παρελθόντος, κάνοντας έναν τελικό απολογισμό. Σε έναν πολυφωνικό μονόλογο, με αναφορές στην παιδική της ηλικία, στην εκπαίδευσή της, στην ιδιαίτερη πατρίδα της την Καλαμάτα, στους έρωτές της, στον Καρυωτάκη, στη σχέση της με την ποίηση, με τον κόσμο, με τον θάνατο. Διαβάζοντας ένα κείμενο του Μπρούνο Λαβαγκνίνι, Kαθηγητή Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Παλέρμο (στο βιβλίο της Χριστίνας Ντουνιά, “Τα ποιήματα”), για το έργο της ποιήτριας, προσωπικά βρήκα μια πολύ άμεση σύνδεση με την παράστασή μας: “Στα ποιήματά της, σαν σε πνευματικό ημερολόγιο, μέρα με τη μέρα, η ποιήτρια κοιτάζεται στον καθρέφτη και εξομολογείται. Άλλοτε είναι μνήμες της παιδικής ηλικίας και της νιότης, που αναβιώνουν και αναχρωματίζονται από τον τωρινό πόνο, άλλοτε όνειρα, φαντασιώσεις, πνοές πόθου, θλίψη και μετάνοια”.
Με ποιον τρόπο αυτός ο μονόλογος γίνεται πολυφωνικός;
Στην παράσταση, ζωντανεύουμε όλα τα πρόσωπα, που σχετίστηκαν με την ποιήτρια, είτε με απλές αναφορές, είτε παριστάνοντας επί σκηνής κάποια από αυτά. Πρόσωπα, που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη ζωή της και, κατ’ επέκταση, στο έργο της.
Ποιος είναι αυτός ο δρόμος, που «περπατούν» όλες οι γυναίκες του κόσμου;
Ο δρόμος που έχει επιθυμία, ζωή, περηφάνια, θάρρος, τόλμη, διεκδίκηση, χειραφέτηση, ματαίωση, πόνο, θάνατο, απόγνωση, όνειρα. Ένας δρόμος δύσβατος, αλλά απαραίτητο να περπατηθεί, για να κατανοηθεί η γυναικεία δύναμη και φύση.
Είστε μόνη στη σκηνή. Ποιες προκλήσεις, αλλά και ποιες δυσκολίες έχει ένας θεατρικός μονόλογος;
Η μεγαλύτερη δυσκολία για μένα ήταν την περίοδο των προβών. Ακριβώς επειδή ο διάλογος γινόταν αναγκαστικά και μόνο με τον εαυτό μου. Αυτή είναι η πρόκληση του εγχειρήματος, αλλά και το κουραστικό κομμάτι αυτής της διαδικασίας. Στη συνέχεια, στις παραστάσεις, απαιτείται πολλή ενέργεια, τεχνική, ρυθμός και απόλυτη βεβαιότητα σε σχέση με αυτό που παρουσιάζεις επί σκηνής, έτσι ώστε να κατακτηθεί η σκηνική απελευθέρωση, που είναι και το βασικό ζητούμενο ενός μονολόγου.
Στη δική μας δραματική πραγματικότητα, τι πρέπει να κατανοήσουμε - συνειδητοποιήσουμε, για να μπορέσουμε να αλλάξουμε τα κακώς κείμενα και να οικοδομήσουμε ένα υγιές μέλλον;
Ακριβώς επειδή πιστεύω ότι η κρίση στις μέρες μας είναι ανθρωπιστική, ο μόνος τρόπος, για να απαλλαγούμε από αυτό, που άλλοι βιώνουν ως λαίλαπα και άλλοι ως στασιμότητα, είναι να επαναπροσδιοριστούμε ως κοινωνία. Πρωτίστως, σε επίπεδο αξιών και ζητημάτων κοινωνικής ηθικής. Ο λαός πρέπει να περάσει σε πρώτο πλάνο, όπως και η διατήρηση της ανεξαρτησίας της χώρας και του δικαιώματος του προσδιορίζεσθαι. Είναι κρίσιμη χρονική στιγμή και δεν υπάρχει πια η “πολυτέλεια” του δεν γνωρίζω. Είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι για ό,τι συμβεί στο εξής. Τι εύχεστε για την κάθε επόμενη μέρα μας;
Θα δανειστώ ένα πολύ γνωστό απόσπασμα από την “Ανεπίδοτη επιστολή” της Μαρίας Πολυδούρη: “Να μείνετε για πάντα παιδιά, και, αν είναι δυνατόν, άμυαλα παιδιά. Να ζήσετε τη ζωή σας με τρέλα, να ζήσετε παράλογα, να σκοτώσετε τη λογική που είναι ο φονιάς της χαράς και της ζωής, να τολμήσετε, να κάνετε τα δύσκολα, τα μεγάλα, τα σημαντικά”.
Ταυτότητα παράστασης
Κείμενο: Ρούλα Γεωργακοπούλου, σκηνοθεσία: Θοδωρής Γκόνης, σκηνικά - κοστούμια: Ελένη Στρούλια, μουσική: Αλέξανδρος Γκόνης, χορογραφία: Χριστίνα Σουγιουλτζή, φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας, βοηθός σκηνοθέτη: Ζωή Δρακοπούλου, φωτογραφίες: Σπύρος Στάβερης. Ερμηνεία: Ιωάννα Παππά. Πληροφορίες
Θέατρο Βασιλάκου: Προφ. Δανιήλ 3 & Πλαταιών - Αθήνα, τηλ.: 210 3470707. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Πέμπτη έως Κυριακή: 21.15. Διάρκεια παράστασης: 60 λεπτά. Τιμές εισιτηρίων: γενική είσοδος: 14 ευρώ, μαθητικό - φοιτητικό: 10 ευρώ, άνεργοι - ΑΜΕΑ - πολύτεκνοι: 8 ευρώ.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
