Αναλαμβάνοντας τον καταλυτικό ρόλο ενός εκτιμητή, σε μία παράσταση που μας φέρνει αντιμέτωπους με το τίμημα της κάθε μας απόφασης, αλλά και πιο κοντά σε όσα έχουμε ουσιαστικά ανάγκη, ο ηθοποιός Χρήστος Σιμαρδάνης μάς μιλά για το έργο «Tο τίμημα».
Σαν να γράφτηκε για τις αποφάσεις που καλούμαστε να πάρουμε σήμερα στην Ελλάδα, το έργο του Άρθουρ Μίλλερ παρουσιάζεται για πρώτη φορά από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ), σε σκηνοθεσία της Άσπας Καλλιάνη, στο νέο Υπερώο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών.
Τι κάνεις, όταν όλα γύρω σου καταρρέουν; Διαγράφεις τα όνειρά σου και απλώς επιβιώνεις ή τα κυνηγάς, αδιαφορώντας για τις ανάγκες των γύρω σου; Είσαι έτοιμος να πληρώσεις το τίμημα; Ο Χρήστος Σιμαρδάνης αναλογίζεται όλα αυτά σε μία αφοπλιστική σκηνική ψυχανάλυση και μιλά για την παράσταση και τη γενναιότητα που χρειαζόμαστε.
Ποια θέματα πραγματεύεται το έργο;
Είναι πολύ δύσκολο να μιλήσεις για ένα έργο, στο οποίο συμμετέχεις. Πρώτον, γιατί δεν μπορείς να είσαι αντικειμενικός και δεύτερον, γιατί, κατά την ταπεινή μου άποψη, τα έργα τέχνης, και μάλιστα τα τόσο σπουδαία και διαχρονικά, δεν υπάρχει συγκεκριμένος τρόπος να τα δεις. Μάλλον, υπάρχουν τόσοι τρόποι να τα δεις, όσα και τα μάτια των θεατών. Καθένας βλέπει ό,τι μπορεί, ό,τι τα βιώματά του τού επιτρέπουν.
Τι βιώνουν οι ήρωές του;
Όπως έχεις στρώσει, έτσι κοιμάσαι. Δεν αλλάζει με τίποτα αυτό. Ο Μίλλερ αναφέρεται σε μια οικογένεια, από την οποία απέμειναν πια μόνον οι δυο γιοί της. Κάποια στιγμή, όταν χρειάστηκε, ο καθένας πήρε την απόφασή του, αφού ζύγισε τα γεγονότα, τα δεδομένα. Όλα αυτά συνέβησαν κάπου κοντά στο κραχ του ’29 και στην κρίση που επακολούθησε. Η ζωή κύλησε, έτσι όπως μόνον αυτή ξέρει, προχώρησε, όπως κάνει πάντα, χωρίς να ρίξει ούτε ένα βλέμμα πίσω. Δεν έχει καμιά αγωνία, δεν ανησυχεί για τίποτα, δε ζητάει συγγνώμη, δεν αναρωτιέται. “Η ζωή ζει. Εμείς θα πεθάνουμε, να ποια είναι η αλήθεια” έτσι όπως ακούγεται από το στόμα της ηρωίδας, που ερμηνεύει η Στέλλα Καζάζη, της Έστερ. Εμείς αναλύουμε, τρωγόμαστε, τρώμε, μας τρώνε, παλεύουμε, επιδεικνυόμαστε, συγκρινόμαστε (πόσο αφελές). Και ο χρόνος περνά.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του δικού σας ρόλου;
Παίζω έναν εβραίο 85χρονο εκτιμητή επίπλων, στην ουσία έναν εκτιμητή ζωής, που αναλογίζεται και μοιράζεται με τους άλλους ήρωες του έργου το γεγονός ότι είναι αδύνατον να ξέρει κανείς από πριν, τι έχει τελικά σημασία.
Με τι μας φέρνει αντιμέτωπους η παράσταση;
Ο σκηνογράφος μας, ο Γιώργος Γεωργίου, μας έφτιαξε, κατόπιν επιταγής του Μίλλερ, αλλά και της σκηνοθέτιδάς μας, της Άσπας Καλλιάνη, μια σοφίτα, όπου είναι στοιβαγμένα τα έπιπλα μιας ολόκληρης ζωής, της δικής τους. Έναν ονειρικό χώρο, και τον ευχαριστούμε. Μέσα σε αυτόν τον σκηνικό χώρο, παρακολουθούμε τις ζωές των ηρώων, που ερμηνεύουν ο Αλέξανδρος Μούκανος και ο Σταύρος Ζαλμάς. Από τα παιδικά τους χρόνια, μέχρι τη στιγμή που χώρισαν, για να σπουδάσουν, να ζήσουν, να ετοιμάσουν τα χαρτιά τους, για το τίμημα που, έτσι και αλλιώς, κάποια στιγμή θα πλήρωναν. Και ήρθε αυτή η στιγμή να πληρώσουν το τίμημα. Αυτή τη στιγμή θα ζήσουν οι θεατές, μια στιγμή σε δυο ώρες.
Αλέξανδρος Μούκανος - Χρήστος Σιμαρδάνης.
Όπως αναφέρεται στο έργο: «Αν κοιτάξεις το παρελθόν με γενναιότητα, μπορεί και να ελευθερωθείς». Εμείς, σήμερα, τι πρέπει να κοιτάξουμε με γενναιότητα, για να ελευθερωθούμε;
Τα έκανα καλά; Τι μετράει; Τι πήρα; Τι έδωσα; Τι γράφει το βλέμμα μου; Δεν υπάρχει άνθρωπος, που να μην έρχεται αντιμέτωπος με αυτά τα ερωτήματα. Γενναιότητα χρειάζεσαι, για να αντιμετωπίσεις τον εαυτό σου, κάθε πρωί, με αλήθεια και, κάθε βράδυ, με ικανοποίηση, ειλικρινή και ουσιαστική. Έτσι ελευθερώνεσαι. Αυτό σε προσωπικό επίπεδο. Γιατί εμείς, ως λαός, αν ελευθερωθούμε κι άλλο, καήκαμε.
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Ειρήνη Αδαμίδου, σκηνοθεσία: Άσπα Καλλιάνη, σκηνικά - κοστούμια: Γιώργος Γεωργίου, μουσική: Γιώργος Μελισσινός, φωτισμοί: Γιώργος Φρέντζος, βοηθός σκηνοθέτη: Ελένη Αναστασίου, οργάνωση παραγωγής: Χριστίνα Ζαχαροπούλου. Παίζουν: Σταύρος Ζαλμάς, Στέλλα Καζάζη, Αλέξανδρος Μούκανος, Χρήστος Σιμαρδάνης.
Πληροφορίες
Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών: Εθνικής Αμύνης 2 - Θεσσαλονίκη, τηλ. κρατήσεων: 2315 200200. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη και Κυριακή: 19.00, Πέμπτη και Παρασκευή: 21.00, Σάββατο: 18.00 και 21.00. Τιμές εισιτηρίων: γενική είσοδος: 15 ευρώ, φοιτητές – άνω των 65 ετών: 12 ευρώ, λαϊκή παράσταση Τετάρτης: γενική είσοδος: 12 ευρώ, κάθε Πέμπτη: γενική είσοδος: 10 ευρώ. Προπώληση εισιτηρίων: ταμεία ΚΘΒΕ, καταστήματα Public (Τσιμισκή 24, Μητροπόλεως 33, Εμπορικό Κέντρο Mediterranean Cosmos), Seven Spots, τηλεφωνικά: 11876, ηλεκτρονικά: www.ntng.gr, www.viva.gr.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected] 