Επιπλέον 42 εκατομμύρια ευρώ θα απαιτηθούν για την ολοκλήρωση των αρχαιολογικών ερευνών και εργασιών στο πλαίσιο της κατασκευής του Μετρό Θεσσαλονίκης. Η αύξηση της δαπάνης των ανασκαφών (οι οποίες έχουν κοστίσει έως σήμερα 82 εκατομμύρια ευρώ) κρίθηκε αναγκαία από τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ), που συμφώνησαν με τις εκτιμήσεις των δύο αρμόδιων Εφορειών Αρχαιοτήτων.
135.000 ευρήματα
Συγκεκριμένα, ο προϋπολογισμός βασίστηκε στα χρονοδιαγράμματα και στο προσωπικό που ζήτησαν οι Εφορίες (με βάση τους μισθούς της Αττικό Μετρό), τα οποία μεταφράζονται σε περίπου τρία επιπλέον χρόνια - χρόνος που μπορεί να συμπτυχθεί, όπως ειπώθηκε στη συνεδρίαση - και σε προσλήψεις 630 ατόμων.
Μέχρι σήμερα, οι ανασκαφές σε περίπου 35 στρέμματα έχουν φέρει στην επιφάνεια σχεδόν 135.000 ευρήματα, ενώ μένουν να διερευνηθούν οι περιοχές των εισόδων και εξόδων των σταθμών, του αμαξοστασίου Πυλαίας και του νοτίου τμήματος της Αγίας Σοφίας. Το επιπλέον ποσό αφορά τους 13 σταθμούς στο κέντρο της πόλης, δηλαδή το κυρίως έργο, και όχι τις επεκτάσεις του, ενώ σε αυτό συμπεριλαμβάνεται η πλήρης συντήρηση και καταγραφή των ευρημάτων, χωρίς τη δημοσίευση και την έκθεσή τους.
Από αυτά τα χρήματα, περίπου τα 10 εκατομμύρια ευρώ θα διατεθούν για τις αποσπάσεις και τις επανατοποθετήσεις μνημείων, καθώς και για τις συνοδευτικές μελέτες. «Το ποσοστό των αποσπάσεων, που κυμαίνεται περίπου στο 20%, είναι το μεγαλύτερο από οποιοδήποτε άλλο έργο» δήλωσε η Γεν. Γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, η οποία έκανε μια ακόμα αντιπαραβολή: «Για να έχουμε μια τάξη μεγέθους, όλο το πρόγραμμα που εκπονείται αυτή τη στιγμή στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013 είναι 105 εκατομμύρια ευρώ και όλο το ΠΕΠ Αττικής του Πολιτισμού (με έργα όπως η Πινακοθήκη, το ΕΜΣΤ, το Ακροπόλ κ.λπ.) είναι 108 εκατομμύρια ευρώ».
«Έχουμε πολλές αρχαιότητες. Αν δεν εντοπίζονταν τόσα πολλά αρχαία και τόσο σημαντικά, δεν θα ανέβαιναν και τα κόστη. Και αρχαία βρίσκονται και αρχαία θυσιάζονται για το χατίρι ενός μεγάλου έργου», είπε από την πλευρά της η διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Μ. Βλαζάκη, ενώ στη συνεδρίαση έγινε για άλλη μια φορά σαφές ότι κύριο αίτιο των καθυστερήσεων ήταν ο κακός σχεδιασμός του έργου. «Πέρα από τη χάραξη του έργου, που όλοι γνωρίζουμε ότι ήταν λανθασμένη, είχαμε και κάποιες καθυστερήσεις σε ανασκαφές, ειδικά στην αρχή. Επίσης, υπήρξαν δυσκολίες στα ευρήματα, καθώς σε κάποιους σταθμούς βρέθηκαν πολύ περισσότερα από άλλους. Τώρα τα πράγματα έχουν εξισορροπηθεί αρκετά», δήλωσε η διευθύντρια Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων, Ευγενία Γερούση.
Στην πλατεία Αγ. Κωνσταντίνου στον Πειραιά
Να μην διατηρηθούν οι αρχαιότητες που αποκαλύφθηκαν στην πλατεία Αγ. Κωνσταντίνου στον Πειραιά, στο πλαίσιο του έργου «Επέκταση της γραμμής 3 της Αττικό Μετρό ΑΕ, τμήμα Χαϊδάρι-Πειραιάς», κατέληξαν τα μέλη του ΚΑΣ. Οι 10 δεξαμενές και τα 31 φρεάτια, που εντοπίστηκαν στον υπό διαμόρφωση σταθμό του Δημοτικού Θεάτρου, αποτελούσαν μέρος του συστήματος ύδρευσης του αρχαίου Πειραιά, το οποίο εντάσσονταν στο προηγμένο για την εποχή του ρυμοτομικό σύστημα του Ιππόδαμου. Σημειώνεται, ότι μέχρι σήμερα έχουν βρεθεί σε ανασκαφές στην περιοχή του Πειραιά περίπου 600 τέτοιες δεξαμενές και υδραυλικά συστήματα.
Αν και το έργο από μόνο του είναι πολύ σημαντικό, ωστόσο η διατήρηση κάποιων εκ των δεξαμενών εντός του περιγράμματος του μετρό, όπως αρχικά προτάθηκε, κρίθηκε ως μη κατάλληλη, όχι μόνον από τους εκπροσώπους της εταιρείας, που μίλησαν με αριθμούς, αλλά και από τους αρχαιολόγους. Έκθεση αφιερωμένη στην ύδρευση της πόλης
Πάντως, στα σχέδια της Εφορείας βρίσκεται η δημιουργία μιας θεματικής έκθεσης εντός του σταθμού που θα είναι αφιερωμένη στην ύδρευση της πόλης και στον ιπποδάμειο σχεδιασμό της και η οποία θα εμπλουτιστεί με εποπτικό υλικό, προπλάσματα και βίντεο. Εξάλλου, ο θεματικός αυτός σταθμός, ο μοναδικός στο Μετρό της Αθήνας, θα αποτελεί και τον καλύτερο πόλο έλξης για τους υπόλοιπους αρχαιολογικούς χώρους, που απέχουν ελάχιστα και περιλαμβάνουν πλούσια ευρήματα σχετικά με το αρχαίο υδραυλικό σύστημα.
