Συμφωνία η οποία οδηγεί σε πρόωρες προεδρικές εκλογές πριν από το τέλος του 2014 υπέγραψαν ο πρόεδρος της Ουκρανίας και οι βασικοί ηγέτες της κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης στη χώρα την Παρασκευή.

Οι εκλογές θα αποτελέσουν μέρος της πολιτικής διεξόδου από την κρίση την οποία διέρχεται η πρώην σοβιετική δημοκρατία τους τελευταίους μήνες.

Εντός 10 ημερών προβλέπεται ο σχηματισμός κυβέρνησης εθνικής ενότητας, η αλλαγή του εκλογικού νόμου και συνταγματικές αλλαγές οι οποίες θα περιορίζουν τις προεδρικές εξουσίες.

Η συμφωνία επήλθε μετά από πολύωρες συνομιλίες, στις οποίες μεσολάβησαν οι υπουργοί Εξωτερικών τριών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συγκεκριμένα της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Πολωνίας.

Οι επικεφαλής της γερμανικής και της πολωνικής διπλωματίας είχαν συναντήσεις με ηγετικά στελέχη της αντιπολίτευσης, μετά τις οποίες η τελευταία ανακοίνωσε τη συμφωνία της με το σχέδιο πολιτικής διεξόδου, ενώ σύντομα αναμένεται και η αποφυλάκιση της φυλακισμένης ηγέτιδας της ουκρανικής αντιπολίτευσης Γιούλια Τιμοσένκο.

Στο τελικό κείμενο, όπως δημοσιοποιήθηκε από το υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας, σημειώνεται:

1) Εντός 48 ωρών, νόμος ο οποίος θα επαναφέρει το σύνταγμα του 2004 θα περάσει από τη Βουλή και θα δημοσιευτεί. Οι υπογράφοντες τη συμφωνία δεσμεύονται να σχηματίσουν κυβέρνηση συνασπισμού και εθνικής ενότητας μέσα σε 10 ημέρες.

2) Θα υπάρξει συνταγματική μεταρρύθμιση η οποία θα εξισορροπεί τις εξουσίες του προέδρου, της κυβέρνησης και του κοινοβουλίου, η οποία θα αρχίσει άμεσα και θα ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο του 2014.

3) Οι προεδρικές εκλογές θα διεξαχθούν αμέσως μετά την έγκριση του νέου συντάγματος και όχι αργότερα από τον Δεκέμβριο του 2014. Θα ψηφιστεί νέα εκλογική νομοθεσία και θα ανανεωθεί η σύνθεση της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής, σε αναλογική βάση, σύμφωνα με τους κανόνες του ΟΑΣΕ και της Επιτροπής της Βενετίας.

4) Θα αρχίσει έρευνα για τις πρόσφατες πράξεις βίας με κοινή επίβλεψη από πλευράς αρχών, αντιπολίτευσης και Συμβουλίου της Ευρώπης.

5) Οι αρχές δεν θα κηρύξουν κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αρχές και αντιπολίτευση θα αποκηρύξουν τη χρήση βίας.

REUTERS/KONSTANTIN CHERNICHKIN

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς υπογράφει τη συμφωνία.

Η συμφωνία υπεγράφη στη συνέχεια από τον ουκρανό πρόεδρο Βίκτορ Γιανουκόβιτς, καθώς και τους Βιτάλι Κλίτσκο, Αρσένιι Γιάτσενιουκ και Όλεχ Τιάχνιμποκ στο προεδρικό μέγαρο στο Κίεβο.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας Ράντοσλαβ Σικόρσκι σημείωσε ότι πρόκειται για έναν «καλό συμβιβασμό για την Ουκρανία», ο οποίος θα ανοίξει το δρόμο «για μεταρρυθμίσεις και για την Ευρώπη».

Ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον χαιρέτισε επίσης τη συμφωνία, καλώντας όλες τις πλευρές στην Ουκρανία να τη στηρίξουν και να εφαρμόσουν πιστά το χρονοδιάγραμμά της.

Θετική ήταν η αντίδραση και από τον Λευκό Οίκο, ο οποίος κάλεσε σε έμπρακτη εφαρμογή των συμφωνηθέντων και προειδοποίησε, σε αντίθετη περίπτωση, με πρόσθετες κυρώσεις.

Η Ρωσία διατηρεί επιφυλάξεις και έχει ερωτήματα σχετικά με την συμφωνία. «Υπάρχουν ερωτήματα, χρειάζονται διευκρινήσεις, πρόκειται για συνήθη διαδικασία», τόνισε ο ρώσος ειδικός μεσολαβητής για την Ουκρανία Βλάντιμιρ Λούκιν.

REUTERS/KONSTANTIN CHERNICHKIN

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς Βιτάλι Κλίτσκο και ο ηγέτης της φιλοευρωπαϊκής κεντροδεξιάς Ουκρανικής Δημοκρατικής Συμμαχίας για την Αλλαγή (UDAR) κατά την υπογραφή της συμφωνίας.

Μετά την υπογραφή της συμφωνίας, το ουκρανικό κοινοβούλιο, με 386 ψήφους επί 387 παρόντων, επανέφερε σε ισχύ το σύνταγμα του 2004.

Έπαυσε επίσης, με 332 ψήφους επί 383 παρόντων βουλευτών, τον υπηρεσιακό υπουργό Εσωτερικών Βιτάλι Ζαχαρτσένκο, «λόγω της βίας» των τελευταίων ημερών στους δρόμους του Κιέβου.

Οι ουκρανοί βουλευτές ψήφισαν και τροποποίηση του ποινικού κώδικα, η οποία θεωρείται ότι ανοίγει τον δρόμο για την απελευθέρωση της ηγέτιδας της αντιπολίτευσης Γιούλια Τιμοσένκο.

Ο κ. Γιάτσενιουκ, επικεφαλής του κεντροδεξιού κόμματος Πατρίδα της κ. Τιμοσένκο, χαρακτήρισε τη συγκεκριμένη ψηφοφορία «το πρώτο βήμα για την αποκατάσταση της τάξης στην Ουκρανία».

Το κοινοβούλιο ενέκρινε επίσης και γενική αμνηστία για όσους διαδηλωτές κατηγορούνται ή διώκονται για συμμετοχή σε βιαιοπραγίες τους τελευταίους τρεις μήνες αντικυβερνητικών κινητοποιήσεων.

Πριν την επίτευξη της συμφωνίας, την Παρασκευή το πρωί, είχαν καταγραφεί μεμονωμένα περιστατικά βίας στο κεντρικό Κίεβο.

Η αστυνομία έκανε λόγο για ανταλλαγή πυροβολισμών με διαδηλωτές, ενώ τα ουκρανικά μέσα ενημέρωσης μετέδιδαν ότι ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας περιπολούσαν μέσα στο κοινοβούλιο την ώρα της συνεδρίασης.

«Συνέχιση της Εθνικής Επανάστασης»

Δεν έχει ξεκαθαριστεί ωστόσο εάν η συμφωνία θα γίνει στην πράξη δεκτή από τα πλέον ριζοσπαστικά τμήματα της αντιπολίτευσης και τμήμα των πολιτών, κυρίως στη δυτική Ουκρανία, οι οποίοι φαίνεται να απαιτούν την άμεση παραίτηση του κ. Γιανουκόβιτς.

Ήδη η ηγεσία της ριζοσπαστικής ακροδεξιάς οργάνωσης «Δεξιός Τομέας» απέρριψε τη συμφωνία και επιτέθηκε στην υπόλοιπη αντιπολίτευση, καλώντας σε συνέχιση της «Εθνικής Επανάστασης».

Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του κοινοβουλίου, βουλευτές ήρθαν στα χέρια για ζητήματα σχετικά με την ημερήσια διάταξη και την συνταγματική μεταρρύθμιση.

Οι διαμαρτυρίες είχαν ξεσπάσει αρχικώς στα τέλη Νοεμβρίου, όταν ο πρόεδρος της Ουκρανίας αρνήθηκε να υπογράψει συμφωνία εμπορικής και τελωνειακής σύνδεσης της χώρας του με την Ε.Ε., κάνοντας στροφή προς στενότερες σχέσεις του Κιέβου με τη Μόσχα.

Η Πέμπτη ήταν η πλέον αιματηρή ημέρα από την έναρξη των κινητοποιήσεων, με 77 νεκρούς και 577 τραυματίες, σύμφωνα με το ουκρανικό υπουργείο Υγείας.

Ακτιβιστές της αντιπολίτευσης, ωστόσο, θεωρούν ότι ο αριθμός των θυμάτων ήταν αισθητά μεγαλύτερος.