Την πεποίθηση ότι είναι ακόμη ρευστή η κατάσταση στο εσωτερικό της ΔΗΜΑΡ απέναντι στο προσκλητήριο κεντροαριστερών πολιτικών δυνάμεων εκφράζει στο naftemporiki.gr ο κ. Νίκος Μπίστης, εκ των 58 προσωπικοτήτων που αξιώνουν τη συγκρότηση ενός νέου, ενιαίου σοσιαλδημοκρατικού φορέα. Ο ίδιος χαρακτηρίζει μηδενικά τα περιθώρια συνεννόησης με τον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ και «βλέπει» κενό πολιτικό χώρο ανάμεσα στην κυβέρνηση και την αξιωματική αντιπολίτευση. Συγχρόνως, παρατηρεί ότι στις σημερινές συνθήκες της παγκοσμιοποίησης δεν αρκεί μία απάντηση με βάση την παραδοσιακή έννοια της κεϋνσιανή λογικής.
Η άρνηση της ΔΗΜΑΡ σε μία εκλογική συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ αφήνει περιθώρια να συνεχιστεί το εγχείρημα συγκρότησης νέου φορέα της Κεντροαριστεράς;
Ένα καθόλου ευκαταφρόνητο κομμάτι της ΔΗΜΑΡ συμμετέχει σε αυτήν την πρωτοβουλία. Ένα άλλο την αντιμετώπισε θετικά -και εκ της θέσης τους οι κ. Λυκούδης, Ψαριανός. Συγχρόνως, υπήρξε μία άρνηση της ηγεσίας της ΔΗΜΑΡ, με ένα σκεπτικό το οποίο προσωπικά δεν με βρίσκει σύμφωνο. Με άλλα λόγια, τα πράγματα είναι ρευστά στον χώρο της ΔΗΜΑΡ. Η πρόσκληση των «58» θα είναι διαρκής. Δεν κλείνει εδώ. Το κείμενο ήταν μία αφετηρία. Οι διαδικασίες με τις οποίες θα φτάσουμε στην ιδρυτική συνέλευση της ελληνικής «ΕΛΙΑΣ», όπως την ονομάζω για τη βοήθεια της συζήτησης, θα είναι πάρα πολύ γόνιμες. Μέσα από αυτές θα δούμε και τις εξελίξεις στον χώρο της ΔΗΜΑΡ. Εμείς επιδεικνύουμε απόλυτο σεβασμό σε αυτές τις δυνάμεις, γι’ αυτό και λέμε: «κρατήστε την αυτονομία σας, μπείτε κάτω από αυτήν την ομπρέλα και κατανοήστε ότι υπάρχει η ανάγκη για κάτι καινούριο, για μία νέα ποιότητα».
Ποιες είναι οι βασικές κατευθύνσεις της πολιτικής ατζέντας την οποία οραματίζονται οι «58» σε σχέση με μία νέα, ενιαία κεντροαριστερά;
Καταρχήν, είναι σημαντικό να ειπωθεί ότι υπάρχει πολιτικός χώρος. Αυτήν τη στιγμή ο «ανέστιος» κόσμος της Κεντροαριστεράς δεν καταφεύγει ούτε στη ΝΔ, ούτε στον ΣΥΡΙΖΑ. Συγχρόνως, δεν εμπιστεύεται το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ. Επομένως, υπάρχει μία αντικειμενική βάση για τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία. Βεβαίως, για να αποδώσει το εγχείρημα σε μία προοπτική απαιτεί ακριβώς μία ατζέντα για τη Μετα-Μνημόνιο εποχή. Χρειάζεται να αναδείξει έναν ρεαλιστικό στόχο, όχι μόνο στα θέματα της οικονομίας αλλά και σε αυτά του πολιτικού συστήματος.
Όσον αφορά στις κοινές σας θέσεις αναφορικά με τη διαχείριση της οικονομικής κρίσης, θα μιλούσε κανείς για ένα «soft» Μνημόνιο, για μία «κεϋνσιανή» πολιτική; Μπορείτε να προσδιορίσετε τη βασική κατεύθυνση;
Πρόκειται γι' αυτό που βασανίζει ολόκληρη τη Σοσιαλδημοκρατία στην Ευρώπη, δηλαδή για το πώς θα μπορέσει να δοθεί μία ουσιαστική διέξοδος στα χαμηλά και μεσαία στρώματα τα οποία αυτήν τη στιγμή υποφέρουν και ταυτόχρονα πώς θα ξεπεραστούν τα προβλήματα του σήμερα. Στην Ελλάδα είναι διπλό το πρόβλημα, διότι βρεθήκαμε στο χείλος της χρεοκοπίας. Δεν νομίζω ότι υπάρχουν μαγικές συνταγές. Δεν μπορεί να πει κανείς ότι στις συγκεκριμένες συνθήκες της παγκοσμιοποίησης υπάρχει απάντηση με μία κεϋνσιανή λογική, ατόφια, όπως την ξέραμε στο παρελθόν.
Η αποδυναμωμένη Κεντροαριστερά μπορεί να σταθεί σήμερα με προϋποθέσεις, έστω και ενωμένη, ανάμεσα στη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ, μάλιστα εν μέσω ενός ιδιαίτερα πολωμένου πολιτικού σκηνικού;
Το όραμα των «58» για την Κεντροαριστερά δεν είναι να αθροίσουμε τις δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ. Αυτό πράγματι δεν είναι ρεαλιστικό. Όμως, μέσα απ’ όλες τις μετρήσεις προκύπτει ότι υπάρχει κόσμος ο οποίος δεν προσεγγίζει αυτήν την αποδυναμωμένη Κεντροαριστερά με αυτό το οργανωτικό σχήμα, αλλά επιθυμεί μία ευρύτερη κεντροαριστερή παράταξη. Κατά συνέπεια, η ελληνική «ΕΛΙΑ», ας την πούμε έτσι μέχρι να αποκτήσει το δικό της όνομα, αφορά σε μία νέα ποιότητα και όχι σε ένα άθροισμα ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ. Αυτό είναι κάτι που δεν θα μας ενδιέφερε.
Σε κάθε περίπτωση, το ΠΑΣΟΚ καλείται ως βασικός πυλώνας τουλάχιστον στην αρχή αυτού του εγχειρήματος. Με δεδομένο τον ρόλο του στη διακυβέρνηση της χώρας επί χρόνια, το ΠΑΣΟΚ αποτελεί πλεονέκτημα ή μειονέκτημα για μία νέα προσπάθεια;
Αποτελεί αντικειμενικό γεγονός, με τα πολλά πλεονεκτήματα και τα πολλά μειονεκτήματα, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Δεν μπορούμε όμως να αγνοήσουμε τις υπάρχουσες δυνάμεις. Τα εκλογικά ποσοστά του ΠΑΣΟΚ βρίσκονται μεταξύ 5 και 7%. Τα εκλογικά ποσοστά της ΔΗΜΑΡ βρίσκονται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Είναι απολύτως λογικό, και από τη δική μας και από τη δική τους σκοπιά, να μπουν και τα δύο κόμματα κάτω από αυτήν την ομπρέλα. Αλλά αυτή η ομπρέλα θα έχει την αυτονομία της, από την αρχή μέχρι το τέλος.
Ποια άλλα κόμματα χωρούν σε αυτό το εγχείρημα; Για παράδειγμα, κατά μία έννοια, στον ευρύτερο χώρο του κέντρου εντάσσεται και η Δράση.
Οι σοσιαλδημοκράτες και οι φιλελεύθεροι είναι επάλληλοι κύκλοι. Έχουν κοινό σημείο, αλλά έχουν και σοβαρές διαφορές. Αν οι φιλελεύθεροι θελήσουν να συμβάλουν σε αυτήν την προσπάθεια, θα είναι καλοδεχούμενοι. Αλλά δεν γίνεται να γίνουμε εμείς φιλελεύθεροι...
Ποια είναι τα περιθώρια συνεννόησης των κεντροαριστερών δυνάμεων με τον ΣΥΡΙΖΑ;
Αυτήν τη στιγμή είναι περίπου μηδενικά. Όρος για να υπάρξει συνεννόηση, πράγμα που προσωπικά επιθυμώ, είναι ο λεγόμενος ισχυρός τρίτος πόλος. Θα προβώ στην εξής πρόβλεψη: όσο σταθεροποιείται η κατάσταση στη χώρα και το δέλεαρ της εξουσίας απομακρύνεται από τον ΣΥΡΙΖΑ, όσο δηλαδή δεν υπάρχει η προοπτική να κυβερνήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, τόσο θα οξύνονται οι χαώδεις διαφορές στο εσωτερικό του. Κατά συνέπεια, μία ισχυρή Κεντροαριστερά μπορεί να οδηγήσει στην επανασύνδεση με τη λογική και τον ρεαλισμό δυνάμεων που υπάρχουν και σήμερα μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ. Άρα, προϋπόθεση για να υπάρξει αυτή η «γέφυρα» είναι ένας ισχυρός τρίτος πόλος. Το αντίστροφο δεν γίνεται. Διαφορετικά, θα γίνουμε «δορυφόρος» του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ, πράγμα που κανείς από εμάς δεν το θέλει και δεν θα το κάνει.
Οι προσωπικότητες οι οποίες υπογράφουν το κείμενο δηλώνουν «παρών» και για ενεργό ρόλο σε μία δομή η οποία θα μπορούσε να προκύψει από τις εξελίξεις;
Είναι κάτι που θέλω να το πιστεύω. Γνωρίζω ότι οι πανεπιστημιακοί είναι στην έδρα τους, οι ηθοποιοί στο σανίδι τους, οι συγγραφείς στο βιβλίο τους κ.ο.κ. Ωστόσο, αυτήν τη στιγμή, αυτή η προσπάθεια προϋποθέτει ότι θα δώσουν και εκείνοι ώρες. Νομίζω ότι από τη στιγμή που έβαλαν την υπογραφή τους, θα δώσουν και ώρες και ποιότητα σε αυτό το εγχείρημα.
Για την ανάληψη αυτής της πρωτοβουλίας προηγήθηκε συνεννόηση, αν όχι ώθηση, από κάποιες πολιτικές προσωπικότητες ή και ευρύτερα κάποιες πολιτικές δυνάμεις;
Όπως ξέρετε, αυτή η υπόθεση κρατάει εδώ και έναν χρόνο. Τον Οκτώβριο είχαμε φτάσει στο παρά ένα με το φόρουμ των δυνάμεων της Κεντροαριστεράς, όπου υπήρξε η υπαναχώρηση της ΔΗΜΑΡ. Όλο αυτο το διάστημα ήμασταν σε συνεννόηση με προσωπικότητες, με ανθρώπους που επηρεάζουν την κοινή γνώμη κ.ο.κ. Η πρωτοβουλία όμως ανήκει σε αυτούς που την ανέλαβαν. Προφανώς, υπήρξε και ενθάρρυνση, άλλωστε και δημόσια (βλ. ομιλία Σημίτη σε εκδήλωση του ΙΣΤΑΜΕ).
Ξέρετε, μια σειρά τοποθετήσεων ερμηνεύει αντίστοιχες κινήσεις ως σανίδα σωτηρίας για το ΠΑΣΟΚ, το οποίο σύμφωνα με την ίδια ανάλυση μπορεί να επιβιώσει πολιτικά μόνο με ένα άνοιγμα προς τις υπόλοιπες δυνάμεις της Κεντροαριστεράς.
Πράγματι. Ακόμη και εγώ που αυτήν τη στιγμή δεν ανήκω στο ΠΑΣΟΚ θεωρώ λογική αυτήν την τοποθέτηση. Όποιος πραγματικά ενδιαφέρεται για το ΠΑΣΟΚ, θα πρέπει να πει: «να πάρει το ΠΑΣΟΚ ό,τι θετικό έχει κάνει σε όλη αυτήν την πορεία και να το γονιμοποιήσει μέσα στο έδαφος της ‘ΕΛΙΑΣ’».
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΩΣΤΟΥΛΑΣ - [email protected]
