Αντισυνταγματικό στο σύνολό του έκρινε, σύμφωνα με πληροφορίες, το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) το νόμο 4014/2011 περί τακτοποίησης των αυθαιρέτων, ο οποίος είχε εκπονηθεί όταν υπουργός Περιβάλλοντος ήταν ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου.
Το γεγονός αυτό αφήνει στον αέρα περί τις 450.000 ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που έσπευσαν να κάνουν χρήση των διατάξεών του, τον τελευταίο περίπου ενάμιση χρόνο, αλλά και δημιουργεί μια «τρύπα» στα δημόσια έσοδα της τάξης του 1,4 δισ. ευρώ, από τα πρόστιμα που καταβληθήκαν ή έχουν βεβαιωθεί και είναι προς πληρωμή.
Οι συνέπειες από τη εξέλιξη αυτή είναι πολλές και δύσκολα μπορούν να αποτιμηθούν άμεσα. Εκτός από την επίπτωση στα δημόσια έσοδα που μπορεί να σημαίνει νέα δημοσιονομικά μέτρα, όποιο συμβόλαιο μεταβίβασης ακινήτου ολοκληρώθηκε από την ισχύ του επίμαχου νόμου, εμπεριέχει δικαιολογητικά με βάση το Ν. 4014 και τα οποία μάλιστα ο πολίτης τα έχει χρυσοπληρώσει στους μηχανικούς. Σύμφωνα ειδικότερα με τα πιο στοιχεία από το υπουργείο Περιβάλλοντος μέχρι το Μάρτιο του 2013 είχαν ολοκληρωθεί 310.000 υπαγωγές στον 4014, ενώ άλλες 137.000 δηλώσεις βρίσκονται υπό επεξεργασία. Στα ταμεία του Δημοσίου έχουν μπει περί τα 801.600 εκατ. ευρώ. Το υπόλοιπο των δόσεων που εκκρεμούν ανέρχεται στα 600 εκατ., ενώ οι υπό επεξεργασία αιτήσεις φθάνουν στο ποσό του 1,319 δισ. ευρώ.
Το ΥΠΕΚΑ
Μέχρι τουλάχιστον αργά το βράδυ χθες από το υπουργείο Περιβάλλοντος (ΥΠΕΚΑ) δεν υπήρχε κάποια επίσημη αντίδραση. Πρόσφατα, στο μεταξύ, ολοκληρώθηκε η δημόσια διαβούλευση του νέου νόμου για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων του ΥΠΕΚΑ με «συγγραφέα» αυτή τη φορά τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος, Στ. Καλαφάτη. Ο νέος, προς επεξεργασία νόμος, διατηρεί αρκετά στοιχεία του 4014, όπως είναι η ημερομηνία 28/7/2011 μετά την οποία δεν μπορεί να τακτοποιηθεί αυθαιρεσία, ο υπολογισμός των βασικών προστίμων, αλλά και η υποχρέωση βεβαιώσεων περί μη ύπαρξης αυθαιρεσίας σε κάθε μεταβίβαση ακινήτου. Διαφοροποιείται γιατί κάνει μια περισσότερο λεπτομερή κατηγοριοποίηση των αυθαιρέτων, ενώ δίνει τη δυνατότητα σε ακίνητα με μικρές και μεσαίες πολεοδομικές παραβάσεις να εξαιρεθούν οριστικά από την κατεδάφιση (ουσιαστικά να νομιμοποιηθούν). Το ίδιο προβλέπεται και για όποια κτίσθηκαν πριν από το 1983.
Θεωρείται δεδομένο πως η αρμόδια πολιτική ηγεσία είχε λάβει τα μηνύματα από τις επικείμενες αποφάσεις του ΣτΕ αρκετά νωρίτερα. Οπότε αναμένονται με ενδιαφέρον οι εξελίξεις που θα δρομολογηθούν, καθώς και η τύχη του νέου νομοσχεδίου που παρουσιάστηκε ως «ολιστικό» και «ολοκληρωμένο σχέδιο» με τη φιλοδοξία να λύσει οριστικά το πρόβλημα της αυθαίρετης δόμησης.
Η Ολομέλεια των Συμβούλων της Επικρατείας με πρόεδρο τον Κ. Μενουδάκο και εισηγήτρια τη σύμβουλο επικρατείας, Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, έκριναν κατά πλειοψηφία ότι ο 4014/2011 είναι αντίθετος στο άρθρο 24 παράγραφος 2 του Συντάγματος που προστατεύει το περιβάλλον, τον ορθολογικό πολεοδομικό σχεδιασμό, το οικιστικό περιβάλλον κ.λπ.
Οι δικαστές έκριναν ότι ο επίμαχος νόμος του 2011 παραβιάζει ευθέως το άρθρο 24 του Συντάγματος και δεν δέχθηκαν κανέναν άλλο ισχυρισμό όσων είχαν προσφύγει στο ΣτΕ κατά της τακτοποίησης των αυθαιρέτων.
Κατά τη συζήτηση των σχετικών προσφυγών (Χαρίκλειας Θεοδωρίδη, Αθ. Μιχελή και Π. Θεοδωρόπουλου) ενώπιον της Ολομέλεια του ΣτΕ στις 14 Φεβρουαρίου 2012, η κυρία Σακελλαροπούλου είχε αναφερθεί στη νομολογία του δικαστηρίου της τελευταίας 3ετίας (παλαιότερες αποφάσεις) που είχαν κρίνει ότι η συνταγματική ανοχή απέναντι στα αυθαίρετα εξαντλήθηκε με το Ν. 1337/1983 και ότι δεν είναι δυνατή η αποφυγή κατεδάφισης για τα αυθαίρετα «νέας γενιάς», δηλαδή όσα κτίστηκαν μετά τις 31.1.1983. Επίσης, η εισηγήτρια είχε αναφερθεί στο περιεχόμενο του επίμαχου 4014/2011, που, μεταξύ των άλλων, προβλέπει ότι αναστέλλεται για 30 χρόνια η επιβολή κυρώσεων και κατεδάφισης αυθαιρέτων (περιλαμβανομένων και των ημιυπαίθριων χώρων) μετά την καταβολή του σχετικού προστίμου, ενώ ορίζεται ότι το ειδικό πρόστιμο που θα καταβληθεί θα αποδίδεται στο «Πράσινο Ταμείο».
Τέτη Ηγουμενίδη & Γιώργος Γερακάρης
