ΔΕΥΤΕΡΑ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2003
ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΕΩΣ: 09:05
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ
Α΄ ΜΕΡΟΣ
09:05 – 11:20
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Καλή σας ημέρα. Επαναλαμβάνεται η συνεδρίαση που έχει διακοπεί. Ο κ. Ιωάννης Σερίφης να έρθει. Λείπουν οι συνήγοροι. Ο κ. Παπαδάκης εκπροσωπεί προσωρινά και τους λοιπούς. Έχει κίνηση σήμερα, ξεκίνησαν όλοι.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Είχαμε μείνει κ. Πρόεδρε στα σενάρια που είχαμε πει νωρίτερα. Έχει σημασία να τα αναφέρω λιγάκι περιληπτικά γιατί αυτά συνδέονται με αυτό το σενάριο εδώ. Έχουμε πει για το πρώτο σενάριο του περικυκλώματος του χωριού μου που με ήθελε με την κόκκινη MERCEDES και με τις ξανθιές. Έχουμε πει το άλλο για την Γερμανία ότι έστελναν εντάλματα ότι ήμουν παράνομος στην Ευρώπη. Σας είπα γιατί.
Το τρίτο σενάριο είναι με τα βιβλία των γνωστών συγγραφέων της μιας νύχτας που σας είπα. Το πρώτο σενάριο με θέλει κάποια μέρα τότε που είχε συμβεί η υπόθεση στο Ρέντη στην υπόθεση της AEG. Είχε παρουσιαστεί ο Καραθανάσης και λέει το βιβλίο κάποιος άγνωστος πήρε τον Καραθανάση τηλέφωνο και ήθελε να του πει κάποιο μυστικό. Τον κάλεσε ο Καραθανάσης στο γραφείο του. Του είπε ότι χθες που καθόμασταν σε κάποιο καφενείο στην Καλλιθέα άκουσα δίπλα μας ότι μιλούσαν κάποιοι για την επίθεση στην AEG.
Του λέει αυτός «μπορείτε να τους γνωρίσετε εάν τους δείτε›, «βεβαίως› του λέει. Τους πήγε στη Σήμανση και ψάχνοντας βρήκαν τις φωτογραφίες και με γνώρισε εμένα. Βέβαια δεν μας έχει πει ποιος είναι ο άνθρωπος αυτός. Είναι ακόμα ανώνυμος.
Σας πληροφορώ όμως λοιπόν ότι στη Σήμανση του Πειραιά δεν υπάρχει φωτογραφία δικιά μου. Και ο Καραθάνασης και όσοι ήταν τότε είχαν αναγκαστεί να πάρουν από το βιβλιάριο υγείας μου στην AEG μία φωτογραφία στην οποία δεν είχα μουστάκια τότε, πιο νεαρού ατόμου, την γνώριζαν βέβαια και όταν της έβαλαν μουστάκια με αναγνώρισαν. Ένα είναι αυτό.
Δεύτερον, στην AEG κεραυνός αν έπεφτε θα έλεγαν «ο Σερίφης είναι› διότι μετά από 77 ημέρες ήμουν γνωστός. Μάλιστα ο υπεύθυνός τους έχει δηλώσει, υπάρχει η δήλωση στην επιθεώρηση εργασίας, ότι τον Σερίφη τον απολύουμε, δεν τον ξαναπροσλαμβάνουμε στην AEG και είμαστε έτοιμοι να τον πληρώσουμε για όλη την ζωή του αρκεί να μην μας ξεσηκώνει τους εργαζόμενους.
Τέταρτο σενάριο. Από το ίδιο βιβλίο και αυτό έχει μεγάλη σημασία γιατί συνδέεται με αυτή την ιστορία εδώ, με θέλει ότι σε κάποια παρέα κάποια φορά κάνουν μια συζήτηση για την υπόθεση, την πρώτη ενέργεια της 17Ν με την υπόθεση του Αμερικανού. Εκεί ήταν και ένα συγγενικό μου πρόσωπο στο τραπέζι ο οποίος δεν λένε πάλι ποιος είναι ο συγγενής αυτό ο οποίος είπε ότι ο Γιάννης πρέπει να έχει κάποια σχέση με αυτό το πράγμα.
Ένας από το τραπέζι πήγε στην Ασφάλεια, έτσι λέει το βιβλίο. Το κατέθεσε αυτό το πράγμα. Στέλνει η Ασφάλεια κλιμάκιο στο χωριό μου, κάνει έρευνα και πηδάει (όπως γράφει το βιβλίο) μερικές μάντρες και ψάχνει για να βρει το 45άρι σε κάποια αποθήκη και πολλά άλλα. Σε λέω και επάνω σε αυτό ότι στο χωριό εκεί που είναι το σπίτι δεν υπάρχει ούτε φράχτης, δεν υπάρχει τίποτα από αυτά που λένε.
Το κυριότερο είναι ότι εφόσον τότε που ήταν κοντά η περίπτωση γιατί μιλάμε για το ΄75-΄76 – δεν ξέρω πότε μιλάει – δεν με φώναξε κάποιος να μου πει «για έλα εδώ, έχουμε αυτές τις πληροφορίες›, να με ρωτήσει. Έφυγε κι αυτό. Το επόμενο σενάριο είναι ότι ήμουν στην φυλακή. Παρουσιάστηκε κάποιος εκεί ο οποίος ήταν τάχα στη φυλακή. Εγώ έμαθα μετά λίγα πράγματα. Ο δικηγόρος ο Φίλιππος Κοτέας γνωρίζει περισσότερα. Αυτός βγήκε αυθόρμητα και πήγε στον Λάο, Διευθυντή Ασφάλειας Πειραιά και του είπε ότι ο Σερίφης στο κελί κάποιου άλλου συγκρατούμενού του, ήρθε και είπε ότι εγώ είμαι ο πιστολέρο του Ρέντη και πολλά άλλα πράγματα.
Έρχεται ο Ανακριτής, κάνουν μία έρευνα εκεί. Για τον άνθρωπο που έλεγε ότι μίλησα στο κελί του αργότερα έμαθα ότι ήταν κάποιος Λυμπέρης στο όνομα. Βέβαια εγώ δεν τον ήξερα τον άνθρωπος. Αυτός όμως είχε δηλώσει στον Ανακριτή ότι «εγώ τον ξέρω τον Σερίφη, τον έχω δει στον προαυλισμό, αυτός βέβαια δεν θα με ξέρει›. Το κατήγγειλε αυτός. Όταν φτάσαμε στην υπόθεση, στην δίκη ο άνθρωπος έπαθε κάποιο τροχαίο, δεν μπόρεσε να έρθει στην δίκη. Αυτά είναι μερικά σενάρια.
Το επόμενο σενάριο είναι αυτό που συζητάμε. ¶λλο ένα σενάριο τώρα κ.κ. Δικαστές που εμείς βρισκόμαστε εδώ, μάλλον η τύχη μου δουλεύει και θα δουλεύει για πολλά χρόνια, διαβάζω προχθές σε ένα βούλευμα που έχουν βάλει για τον ΕΛΑ και λέει ο κ. Εισαγγελέας εκεί που κλείνει την υπόθεση ότι κάποιος αστυνομικός είχε παρουσιαστεί το ΄94 και είχε πει σε μία ενέργεια που δεν ξέρω πού έχει γίνει (στα Σεπόλια, στον Περισσό;) ότι είχε δει ένα άτομα 35 χρόνων το ΄94. Δεν ήμουν εγώ. Τότε ήμουν 56. Το 2003 γνώρισε εμένα και βέβαια το αναφέρει ο κύριος. Αυτά είναι τα σενάρια. Τα σενάρια αυτά είναι ακριβώς αυτό που σας είπα είναι επανέκδοση, είναι ακριβώς τα ίδια με αυτά που είναι εδώ. Αυτά είχα να σας πω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εμείς τα είπαμε προχθές. Δεν θέλω να σας ρωτήσω κάτι άλλο. Μου είναι αρκετά αυτά που λέτε. Ο κ. Εισαγγελεύς έχει το λόγο.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Κύριε Σερίφη, η 17Ν είναι σενάριο;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Κύριε Εισαγγελέα η 17Ν – γιατί με ρωτήσατε και χθες – δεν είναι σενάριο. Αλλά επειδή είπατε χθες ότι....
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Είναι ή δεν είναι;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Είναι μία υπαρκτή Οργάνωση. Εγώ δεν απολογούμαι για την 17Ν.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Γι αυτήν κατηγορείσαι.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Κατηγορούμαι;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Ναι.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Σας το είπα και χθες ότι εγώ κ. Εισαγγελέα δεν είμαι κατηγορούμενος. Αυτοί που με κατηγορούν να τεκμηριώσουν και τις κατηγορίες. Επειδή είπατε χθες ότι ότι είπε ο Σάββας το οποίο δεν με ενδιαφέρει και καθόλου είναι όλα αλήθεια, εάν προσθέσουμε σε μία αλήθεια 10 ψέματα στο τέλος βγαίνουν όλα αλήθεια. Δεν με ενδιαφέρει τί λέει ο ένας και ο άλλος και δεν με ενδιαφέρει και η 17Ν. Σας είπα χθες εδώ πέρα όλη την ημέρα ότι εγώ έχω πολιτική άποψη και πολιτική ιδεολογία η οποία δεν την διαπραγματεύομαι και δεν την δέχομαι να την «καπελώσει› κανένας.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Την πολιτική ιδεολογία σας να την έχετε να την κρατήσετε για τον εαυτό σας. Δεν με ενδιαφέρει καθόλου ούτε εμένα, ούτε το Δικαστήριο, ούτε κανέναν.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Σε ενδιαφέρει κ. Εισαγγελέα.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Καθόλου δεν με ενδιαφέρει. Τα πιστεύετε όπως θέλετε εσείς.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Σε ενδιαφέρει και μάλιστα μου έχετε προσθέσει και άλλη μια κατηγορία εδώ μέσα.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Εγώ κατηγορώ με βάση το βούλευμα, τίποτε άλλο. Ότι είπε ο Σάββας απεδείχθη ότι είναι αλήθεια όλα. Όσα είπε ο Σάββας Ξηρός είναι αλήθεια. Το ίδιο ότι είπε και ο Χριστόδουλος Ξηρός.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Σας είπα, δεν με ενδιαφέρει τί είπε ο Σάββας, εάν είπε ο Σάββας, πού τα είπε ο Σάββας, εγώ ακούω τί λέγονται εδώ. Εγώ σας λέω ποιος είμαι εγώ. Δεν με ενδιαφέρει εμένα εάν θα βγουν και άλλοι 50 και να ομολογήσουν και να πουν πράγματα που δεν με αφορούν και πράγματα που δεν με εκφράζουν. Δεν θα μου αλλάξει ούτε η 17Ν, ούτε κανένας άλλος εμένα τα πολιτικά μου....
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Ο Παύλος Σερίφης είπε ότι ήσουν συμμέτοχος στην δολοφονία του Γουέλς. Ο Γουέλς πράγματι δολοφονήθηκε από την 17Ν.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Ναι.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Υπάρχει και προκήρυξη της 17Ν ότι τον σκότωσε.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Να απολογηθεί η 17Ν για τα έργα της.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Εκεί ο Παύλος λέει και για σένα όμως ότι ήσουν κι εσύ μαζί.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Εγώ σας είπα ότι δεν θα ασχοληθώ άλλο με το τί λέει ο Παύλος. Επειδή πολλές φορές μου τα λέτε αυτά εγώ απαιτώ να μου φέρετε τα στοιχεία σας. Το τί λέει ο Παύλος μου είπε, σου είπα, το άκουσα και αυτά, αυτά δεν τα θεωρώ στοιχεία. Εγώ είμαι εδώ με το έτσι θέλω. Εάν εσείς μπορείτε να με δικάσετε με το έτσι θέλω να το κάνετε.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Εγώ δεν θέλω τίποτα, κάνετε λάθος. Είστε εδώ διότι σας κατηγόρησε ο Παύλος Σερίφης ότι είστε μέλος της 17Ν. Σας ερωτώ, τί κάνατε εναντίον του Παύλου Σερίφη;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Τί να κάνω εγώ; Το έχω ξανακούσει αυτό.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Ναι και πάλι το ξαναλέω.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Το έχω ξανακούσει κ. Εισαγγελέα αυτό.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Όταν κάποιος σε κατηγορεί τί κάνεις;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Τί εννοείτε;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Απαντάς. Δεν απαντάς στην κατηγορία;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Τί εννοείτε ακριβώς τί κάνω; Να του κάνω μήνυση, αυτό θέλετε να πείτε.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Το πρώτο απ’ όλα. Η πατρίδα μας έχει δικαιοσύνη, έχει σκοπό και πληρώνει η πολιτεία τους Δικαστές για να απονέμουν δικαιοσύνη.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Γι αυτό οφείλει να βρει την αλήθεια.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Και να λύνουν τις διαφορές.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Ωραία, να βρείτε την αλήθεια.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Να λένε πότε ένας είναι συκοφάντης και πότε δεν είναι. Δηλαδή μία μήνυσή σας θα έδειχνε ότι ο Παύλος Σερίφης είναι συκοφάντης και ότι εσείς είστε «καθαρός› και θα ήσασταν στο σκαμνί τώρα.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Λέτε;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Εσάς συκοφαντεί όπως λέτε. Δεν συκοφαντεί εμένα.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Καταρχήν δεν δέχομαι να με βάλετε εμένα να κάνω μήνυση σε όσους εσείς θέλετε να ομολογήσουν.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Εσάς κατηγορεί ο Παύλος.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Δεν θα μπω εγώ σε αυτή την διαδικασία, ούτε σε αυτή τη λογική. Είναι δικιά σας υποχρέωση.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Μα αν το κάνατε μήνυση....
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Τα έχω δοκιμάσει και αυτά. Ξεγελάστηκα μια φορά κι έκανα μήνυση σε 4 εφημερίδες. Ήρθαν μου ζήτησαν ένα «συγγνώμη›, τελείωσε και την άλλη ημέρα ξανασυνέχισαν. Λοιπόν δεν θα σταθώ εγώ τώρα με όσους μιλάνε και με όσους.... Σας είπα ότι 35 χρόνια είναι το ίδιο βιολί. Έχω βαρεθεί πια.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Και ο Σάββας το ίδιο έκανε.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: (Εκτός μικροφώνου) Και ο Τζωρτζάτος έκανε μήνυση και καταδικάστηκαν όλοι. Γιάννη δεν το είδες; Γιατί δεν έκανες κι εσύ;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Μην στενοχωριέστε κ. Παπαδάκη.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Εγώ δεν μπορώ να σας πω τίποτε έπ’ αυτού. Εγώ δεν μπαίνω σε τέτοια διαδικασία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πάμε σε άλλο θέμα κ. Εισαγγελεύ. Δεν έκανε μήνυση διότι δεν του αρέσει. Έτσι θέλει. Θα το εκτιμήσουμε.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Κύριε Γιάννη Σερίφη, οι νεκροί από την 17Ν είναι σενάριο;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Είπα ότι δεν απολογούμαι εγώ για την 17Ν.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Εγώ ερωτώ εσάς.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Σενάριο δεν είναι οι νεκροί, σενάριο δεν είναι οι ενέργειες. Διαβάσατε εδώ πέρα ένα σωρό....
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Οι νεκροί, τα θύματα είναι σενάριο ή είναι μία πραγματικότητα;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Σας είπα, γιατί επιμένετε; Πραγματικότητα είναι αλλά δεν έχουν καμία σχέση με μένα. Οι νεκροί και η υπόθεση της 17Ν είναι υπόθεση της 17Ν.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Βλέπω όμως τα συμπλέετε.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Από πού το βγάζετε αυτό;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Αυτό βλέπω εδώ πέρα.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Από πού το βγάζετε αυτό;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Δεν είδα να στρέφεστε εναντίον κανενός.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Γιατί να στραφώ εναντίον;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Έτσι....
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Να σας ξεκαθαρίσω αυτό. Εγώ σας είπα χθες ότι δεν είμαι ούτε με το κράτος, ούτε με την 17Ν. Αυτή την στιγμή εγώ ζω σε μία ταξική κοινωνία επειδή επιμένετε σε αυτό.....
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Αυτό το κράτος σου εξασφαλίζει αυτά που έχεις. Αν δεν ήταν αυτό το κράτος θα είχες πάνω από το κεφάλι σου καβάλα κάποιον δυνάστη. Τώρα δεν τον έχεις και δεν το σέβεσαι αυτό κ. Γιάννη Σερίφη.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Σας μίλησα για το κράτος.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Δεν το σέβεσαι.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Μην με προκαλείτε.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Δεν σε προκαλώ, την πραγματικότητα σου λέω.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Μην με προκαλείτε γιατί για το κράτος αυτό δεν θα τα λέτε σε μένα και στη γενιά μου.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Σε όλους το λέω.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Δεν θα το λέτε στην γενιά μου.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Σε όλους και στον εαυτό μου.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Δεν θα το λέτε σε αυτό που πουλήθηκαν για ένα δολάριο. Δεν θα το λέτε σε αυτούς.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Τον Τούρκο τον ξεχάσατε όμως. Γιατί το ξεχνάτε αυτό;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Ποιο;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Τον Τούρκο.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Ποιον Τούρκο;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Που ήταν στον προπάππου σας καβάλα.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Και τί έκανε ο Τούρκος;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Αυτά που ξέρετε.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Τον διώξατε εσείς;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Εκείνοι τον έδιωξαν που είχαν φιλότιμο.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Ποιοι τον έδιωξαν;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Εκείνοι που ήταν παλικάρια και αγαπούσαν την πατρίδα.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Μην επικαλείστε την πατρίδα. ¶λλο είναι η πατρίδα και άλλο ο κρατικός μηχανισμός. Περιμένετε δυο λεπτά γιατί με προκαλείτε.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Δεν σας προκαλώ, είναι η πραγματικότητα.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Κύριε Εισαγγελέα, εγώ από την πατρίδα έφυγα με μία σακούλα χωρίς τίποτα μέσα, με ένα σάντουιτς και όταν έγινε – δεν το έχω πει ποτέ αυτό το πράγμα – εδώ πέρα ότι έγινε με το πραξικόπημα εγώ ήμουν στην Αυστραλία την εποχή εκείνη.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Αφήστε τις ιστορίες. Πείτε την πραγματικότητα.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Με συγχωρείτε, δεν είναι ιστορία. Σου απαντάω σε αυτά. Εγώ ήμουν στην Αυστραλία και επειδή έγινε εδώ, επέστρεψα πίσω. Είναι δυστύχημα ότι δεν είναι ο κ. Βαγγέλης Γιαννόπουλος εδώ σαν μάρτυρας γιατί αυτός τα ξέρει αυτά και γι αυτό είναι φίλος μου και έχει δηλώσει ότι όταν οι άλλοι έφευγαν και λάκιζαν ο Σερίφης ήρθε εδώ να συμβάλλει στον αγώνα. Τί έγινε; Να σας πω μία μικρή ιστορία.
Μέσα από τις διαδηλώσεις υπήρχε και το Βιετνάμ τότε, είχαμε αποφασίσει πάρα πολλοί άνθρωποι δημοκράτες, Αριστεροί να γυρίσουμε πίσω να συμβάλλουμε στον αγώνα. Τελικά έμεινα μόνος μου. Όταν πήγα στο λιμάνι για να φύγω έρχεται υπάλληλος του Υπουργείου Εσωτερικών και μου λέει «γιατί φεύγετε κ.Σερίφη;›. Λέω «φεύγω, πάω πίσω›. Επιμένουν γιατί φεύγω. «Πάω πίσω, γυρνάω πίσω στην Ευρώπη›. Λέει «γιατί δεν σας αρέσει η πατρίδα μας› «Μου αρέσει και πάρα πολύ η πατρίδα σας αλλά γυρνάω πίσω, έχω προσωπικούς λόγους›.
Στο φινάλε τους το είπα. Τους λέω ότι «αυτή την στιγμή στη χώρα μου μια χούφτα «καραβανάδες› καταπατούν κάθε δικαίωμα του λαού μου και θα γυρίσω πίσω να συνυπάρχω, ή θα μπω κι εγώ στον γύψο ή θα βγω στους αγώνες ενάντια αυτού του πράγματος›. Εγώ την πατρίδα δεν την ανταλλάσσω έτσι τί μου δίνει να της δώσω και για το δίκαιο και για την λευτεριά. Δεν πάω επαγγελματικά ούτε να το εκμεταλλευτώ, ούτε να εξαργυρώσω κάτι.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Εσείς εργαστήκατε.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Έτσι νομίζω. Εσείς τί λέτε;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Πού εργαστήκατε; Σε καμία υπηρεσία εκτός της πατρίδος;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Μετανάστης 17 χρόνια ήμουν.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Εδώ στην Ελλάδα δεν εργαστήκατε;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Εδώ στην Ελλάδα όπου έβρισκα δουλειά. Επειδή με είχαν αποκλείσει, αυτό είπα χθες. Δεν ακούσατε; Σας τα είπα χθες κύριε. Επειδή με είχαν αποκλείσει μετά από την AEG και μετά από την φυλάκισή μου, με είχαν βάλει στον μαύρο πίνακα και δεν μου έδιναν δουλειά πουθενά και έδιωξαν και την γυναίκα μου με δυο μικρά παιδιά από την δουλειά της.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Η γυναίκα σου τί δουλειά έκανε;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Με συγχωρείς, ένα λεπτό. Δεν μπορείτε να ρωτάτε έτσι. Τί θέλετε να πείτε; Θα με ρωτήσετε συγκεκριμένα πράγματα;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Τί δουλειά κάνει η γυναίκα σας;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Καθηγήτρια είναι. Τότε ήταν διαιτολόγος στο Ναυτικό Νοσοκομείο επειδή δεν είχε διοριστεί ακόμη. Ο Αβέρωφ, ο Υπουργός τότε της Δημόσιας Τάξης την απέλυσε γιατί ήταν η γυναίκα του Σερίφη. Με είχαν αφήσει και κουβαλούσα λουλούδια από τον Βιτζηλαίο για να βγάλω μεροκάματο και τα πήγαινα παραγγελίες ή ότι άλλη δουλειά έβρισκα. Δούλευα στις λαϊκές, δούλευα παντού.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: ¶λλοι δεν κουβαλούν λουλούδια; ¶λλοι είναι με το πηλοφόρι.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Δεν ξέρω τί κάνουν άλλοι. Δεν θα απολογηθώ για άλλους.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Γιατί λέτε ότι κουβαλάγατε λουλούδια; Εμείς οι άλλοι ρωτήσατε τί δουλειά κάναμε;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Ποιος «εσείς›;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Εμείς όλοι όσοι είμαστε εδώ μέσα.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Δεν ξέρω τί δουλειά κάνατε.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Δεν το ξέρετε λοιπόν.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Εσείς εμένα ρωτάτε.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Βλέπετε να φωνάζει κανένας εδώ πέρα ότι πουλάει λουλούδια; Τώρα που είστε συνταξιούχος κάνετε καμία άλλη δουλειά;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Τώρα;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Ναι.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Έκανα και δουλειές, ναι.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Τώρα δεν κάνετε καμία δουλειά;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Τώρα είμαι 6 μήνες εδώ και άλλους 6 με κυνηγάνε από πίσω. Ένα χρόνο δεν κάνω τίποτα.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Δεν έχετε και κάποια άλλη δουλειά τώρα, κάποια εργασία, κάποια άλλη επιχείρηση;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Όχι.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Μια ταβέρνα δεν έχετε τώρα στην Πεντέλη;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Εγώ;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Ναι.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Όχι, ποτέ δεν είχα ταβέρνα. Ο αδελφός μου την έχει.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Αδελφός σου είναι;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Ναι, την έχει 30 χρόνια δεν την έχει τώρα ο άνθρωπος.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Την έχει.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: 30 χρόνια την έχει. Αυτή είναι η δουλειά του και αυτό είναι το επάγγελμά του. Τί να κάνουμε; Εγώ δεν είχα ποτέ. Εγώ έχω δουλέψει λίγο καιρό στον αδελφό μου όταν δεν είχα μεροκάματα. Κι εκεί έβαλαν «χέρι› και του είπαν «ή τον διώχνεις ή στο κλείνουμε›.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Ποιος τον προστατεύει τον αδελφό σας στην δουλειά του;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Ο ίδιος. Αν δεν δούλευε και δεν ασχολιόταν με την δουλειά του θα το έκλεινε.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Έτσι λέτε.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Έτσι λέω, ναι. Μαγειρεύει και πουλάει. ¶μα δεν πάει ο πελάτης δεν θα πουλήσει. Κύριε Εισαγγελέα, είστε ένας άνθρωπος νέος, δεν είστε και μεγάλος άνθρωπος, δεν είστε κανένας άνθρωπος οπισθοδρομικός. Αυτά τα πράγματα ειλικρινά είναι της εποχής του ΄40 και του ΄50.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Για τον κ. Γιωτόπουλο έχετε άποψη;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Όχι δεν έχω άποψη και γιατί να έχω άποψη για τον κ. Γιωτόπουλο;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Επειδή λένε ότι είστε μαζί.....
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Δεν ξέρω, αυτό είναι δικιά σας υπόθεση και εγώ δεν είμαι εδώ για να καταθέσω για κανέναν άλλον, ούτε για την 17Ν, ούτε για καμία άλλη Οργάνωση. Δεν εκπροσωπώ κανέναν άλλον.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Κύριε Σερίφη, δεν χωράει το μυαλό μου ένα πράγμα. Ο Θωμάς Σερίφης, ο Ηρακλής Κωστάρης, ο Κώστας Καρατσώλης, ο Παύλος Σερίφης, όλοι του κύκλου σας.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Του κύκλου μου;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Ναι και οι 4 μέλη της 17Ν όπως κατηγορούνται. Δεν το χωράει το μυαλό μου όλο το χωριό (όχι όλο), αυτοί. Πώς και τί εξήγηση δίνετε εσείς;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Θέλετε να απαντήσω γι αυτό; Πρώτα-πρώτα έχω καλέσει τα παιδιά αυτά γιατί έχει κάποιον ενδιαφέρον αυτό να πουν τουλάχιστον ότι έχει σχέση μαζί μου την αλήθεια στους γονείς τους, στα συγγενικά τους πρόσωπα. Δεύτερον, είναι ελεύθεροι άνθρωποι και μεγάλα παιδιά και κάνουν τις δικές τους επιλογές. Αποκλείεται να πρέσβευσαν τις ιδέες μου και να συμμετείχαν στην 17Ν. Δεν μπορώ να το καταλάβω αυτό.
Τρίτον, με τον Ηρακλή κλπ έχουμε διάφορες κοινωνικές σχέσεις, δεν συναντιόμασταν. Με τον Θωμά όμως, επειδή ο Θωμάς δουλεύει με τον αδελφό μου και είναι στα πόδια μας, όταν διάβασα ότι συμμετείχε και ο Θωμάς μάλιστα και σε μια βομβιστική ενέργεια που έγινε δίπλα από το σπίτι μου, κοντά στο σπίτι μου στα Βριλήσσια είχα «μείνει›. Δεν τον είχα βρει τον Θωμά. Τώρα που τον βρήκα εδώ πολύ σποραδικά του λέει «τί έγινε Θωμά; Δεν μου έλεγες καμία κουβέντα;›. «Έλα ντε, δεν σε ρώτησα›. Αυτό είναι όλο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Ζαϊρης έχει τον λόγο.
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Κύριε κατηγορούμενε δεν θα σας υποβάλλω ερωτήσεις για λόγους αυστηρά προσωπικούς που δεν σας αφορούν. Να μου λύσετε μόνο δυο μικρές απορίες μου. Εάν εκτός από το όνομα Γιάννης, έχετε κάποιο άλλο όνομα.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Όχι. Εννοείτε αυτό που μου είχαν βγάλει εδώ;
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Όχι.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Δεν υπάρχει κανένα άλλο όνομα. Αυτό είναι το όνομά μου.
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Εργαστήκατε στη δεκαετία ’70 – ’80 ή αργότερα σε κάποιον Μαρινάκη και τι στοιχεία δηλώσατε;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Ναι. Ο Μαρινάκης, το μαγαζί ήταν στου Σαρίκα. Ο Σαρίκας είχε μείνει από τη διάρκεια της δικτατορίας όνομα Κώστας. Επειδή σποραδικά δούλευα στη διάρκεια της Δικτατορίας σαν Κώστας, όταν επέστρεψα στην Ελλάδα και δεν έβρισκα δουλειά επειδή ήταν φίλος μου και είχαμε γίνει φίλοι και ήμουν καλός τεχνίτης με πήρε στη δουλειά μου, ένσημα δεν μου έβαζε, τίποτα δεν μου έβαζε και έμεινε το Κώστας, γιατί ήταν περίεργο να τους αλλάξω από Κώστας όσοι με ήξεραν να γίνω Γιάννης. Ο κ. Μαρινάκης έγινα συνέταιρος και δούλεψα. Μάλιστα κι όταν βγήκα ακόμη από τη φυλακή και απολύθηκα και από την AEG πάλι Κώστα με ήξεραν εκείνοι γιατί δεν μπορούσα να τους αλλάξω, είχε μείνει έτσι.
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Προς αποφυγήν οποιαδήποτε παρεξηγήσεως μη τυχόν μυστικές υπηρεσίες έδωσαν τις πληροφορίες αυτές, σας παραπέμπω στην απόφαση που απαλλαχθήκατε στη σελ. 54 που αναφέρονται τα στοιχεία αυτά. Συμφωνούμε;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Ναι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Μαρκής έχει τον λόγο.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Να μου ξεκαθαρίσετε ποιους από τους συγκατηγορουμένους σας είχατε γνωρίσει κατά το παρελθόν. Και ενδιαφέρομαι συγκεκριμένα για δυο πρόσωπα: αν έχετε γνωρίσει κατά το παρελθόν τον κ. Παπαναστασίου και τον κ. Παύλο Σερίφη.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Ο Παύλος και όλα τα παιδιά είναι συγχωριανοί και έχουμε και συγγένεια.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Εκτός από αυτό.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Ο Παύλος μικρό, τον έχει φέρει ο θείος του στη Γερμανία.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Θέλω να μου πείτε τις σχέσεις σας στη Γερμανία.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Ήταν στη Γερμανία. Ήταν 15 χρονών παιδί και ουσιαστικά επειδή είναι και ορφανό ήταν υπό την προστασία μας, αλλά ήταν ένα παιδί 15 χρονών που δεν είχε τελειώσει ούτε το Γυμνάσιο. Ήμασταν στην ίδια πόλη στη Γερμανία, και βέβαια ο προστάτης του ήταν ο αδελφός του πατέρα του, ο Ανδρέας.
Με τον Νίκο Παπαναστασίου το είπε κι εδώ ο ίδιος. Γιατί όταν ήμουν στην φυλακή προαυλιζόμουν με τον Δημήτρη Κουφοντίνα και με αυτόν, επειδή τότε στην αρχή δεν μας επέτρεπαν ήμασταν ένας – ένας και μετά με έβαλαν με αυτούς και μου είπε ο Νίκος Παπαναστασίου ότι εγώ σε έχω γνωρίσει στη Στουτγάρδη. Εγώ ήμουν γνωστός και τότε διότι και καταζητούμουν και μου είχαν αφαιρέσει την ιθαγένεια ήμουν γνωστός και υπήρχε κάποιο καφενείο και περνούσαμε εκεί όλοι, συναντιόμασταν εκεί, μου λέει ο Νίκος «Εγώ σε είχα δει εκείνη στο τάδε καφενείο που πήγαινες› και μπορεί να με έχει δει. Κάτι μου θύμισε, αλλά δεν είχαμε ιδιαίτερες σχέσεις. Αυτός ήταν νεαρός βέβαια, εγώ ήμουν πολύ μεγαλύτερος.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Είχατε κατά το παρελθόν κάποια σχέση –οποιουδήποτε είδους σχέση- με τον Τσακαλία;
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Ναι.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Για πέστε μου.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Ο Τσακαλίας είχε ένα βιβλιοπωλείο στα Εξάρχεια. Εμείς εκεί στον ΗΛΠΑΠ είχαμε μια εργατική κίνηση και γνώριζα πολλά βιβλιοπωλεία στην περιοχή και κάθε φορά που βγάζαμε ένα έντυπο, πηγαίναμε το αφήναμε στα βιβλιοπωλεία και το έπαιρναν και έτσι είχα γνωρίσει τον Τσακαλία.
Μάλλον με είχε γνωρίσει αυτός γιατί υπήρχε μια φορά στη Νομική μια συζήτηση το ’82 – ’83 που ήταν η μόδα «Συνδικαλισμός στο στρατό› και με είχαν φωνάξει να μιλήσω για το συνδικαλισμό στο στρατό. Έκανα μια τοποθέτηση εκεί που ήταν αρνητική γι’ αυτό, του είχε αρέσει και μετά μου λέει ότι έχω ένα βιβλιοπωλείο εκεί και πήγαινα και του άφηνα.
Σε κάποια στιγμή μου λέει ότι δεν πάει καλά, θέλω να το κλείσω και όταν συζητούσαμε εκεί θα το κλείσει δεν θα το κλείσει, έπεσαν διάφορες προτάσεις και του λέω κι εγώ δεν το κάνεις φαγάδικο αν μπορείς; Μετά είπαμε ότι δεν έχει λεφτά και εμείς και δυο τρεις άλλοι συνάδελφοί μου του διαθέσαμε από ένα δεκαπενθήμερο τον δανείσαμε και άνοιξε ένα ουζερί.
Εγώ τον βοήθησα τον πρώτο μήνα επειδή τα αδέλφια μου έχουν ταβέρνα κι έχω μια σχέση με αυτά, κάτι ξέρω δηλαδή, όχι πολλά αλλά ξέρω αρκετά περισσότερα από αυτόν, τον βοήθησα ένα μήνα εκεί και έφυγα γιατί εγώ είχα δουλειά και δεν ήθελα κιόλας να ασχοληθώ με αυτό. Οπότε το κράτησε άλλο μήνα ο Αργύρης και το πούλησε. Αυτή είναι η όλη η ιστορία.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Στο μαγαζί αυτό είχε ανάμιξη και κανένας Κανέλος;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Δεν ξέρω. Ο Αργύρης είχε μεγάλο κύκλο. Εγώ Κανέλο δεν έχω γνωρίσει.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Σας κάνει καθόλου εντύπωση το γεγονός ότι αυτό το περιστατικό το αναφέρει στην κατάθεσή του ο Σάββας;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Δεν ξέρω γιατί το αναφέρει. Εγώ βρήκα τον Αργύρη, επειδή ο Αργύρης μου είχε πει ότι έχει πολλά ανίψια, είναι πολλά αδέλφια έχει πολλά ανίψια στην Αμερική και παντού και μπορεί να μου έχει συστήσει και 50 άτομα για ανιψιούς του και κάναμε και καλαμπούρι. Τον είχα ρωτήσει για τον Σάββα, αν είχε έρθει ο Σάββας τόσο καιρό; Όχι μου λέει αυτός ήρθε το ’86 – ’87 εγώ τον είχα αφήσει το ’82.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Τον Χριστόδουλο Ξηρό τον είχατε γνωρίσει καθ’ οιονδήποτε τρόπο;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Όχι.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Πριν τα γεγονότα αυτά;
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Ο Χριστόδουλος Ξηρός μπορεί να τον έχω δει. Φατσικώς έχω δει πολλούς ανθρώπους, αλλά αυτό που λέει ότι τον βρήκα σε κάποια συζήτηση το ’83, αυτό δεν έχει καμία σχέση και δεν έχει και καμιά λογική σχέση. Διότι αλίμονο δηλαδή αν εγώ ασχολιόμουν με αυτά και πήγαινα και άκουγα έναν και του έλεγα «Έλα εδώ ρε φίλε πάρε ένα κουμπούρι και προχώρα›.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Δεν θέλω κάτι άλλο κ. Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν υπάρχει άλλη ερώτηση, μπορείτε να καθίσετε κ. Σερίφη.
Να προσέλθει η κα Σωτηροπούλου.
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Δεν έχω να σας πω και πολλά πράγματα. Να δηλώσω άλλη μια φορά –και είμαι απόλυτη σε αυτό- ότι δεν έχω καμία σχέση με τις κατηγορίες. Απολύτως καμία σχέση. Δεν ήμουν ποτέ μέλος αυτής της Οργάνωσης ή οποιασδήποτε άλλης, γιατί θα έχετε ακούσει ίσως ότι πήγαν να με μπλέξουν και σε άλλη Οργάνωση. Δεν γνώρισα κανέναν άνθρωπο από αυτούς, τώρα τους γνώρισα, εκτός από τους Ξηρούς βεβαίως.
Δεν πήρα ποτέ μέρος σε καμία ενέργεια, με οποιοδήποτε τρόπο, ούτε αυτές που ακούστηκαν εδώ, ούτε αν ακουστούν άλλες αύριο. Για εμένα η μόνη σχέση που υπάρχει με όλη αυτή την υπόθεση, είναι ότι ήμουν σύντροφος του Δημήτρη.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Θέλετε να σας ρωτήσω ορισμένα πράγματα; Έχετε δικαίωμα να μου πείτε «δεν σας απαντώ› χωρίς να δώσετε καμία εξήγηση. Αν θέλετε βέβαια μπορείτε να απαντήσετε.
Τα προβλήματα από αυτά που βγήκαν από τη διαδικασία βέβαια και θα δούμε αν αυτά είναι αλήθεια, αν είναι αρκετά, αν, αν, αλλά ας τα εξετάσουμε. Κατ’ αρχήν φαίνεται εδώ και δεν νομίζω ότι το αρνηθήκατε να συνδέεστε με δύο σημαντικούς άνδρες από τους κατηγορούμενους.
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Δεν το αρνήθηκα αυτό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχουμε τη σχέση σας με τον κ. Σάββα Ξηρό η οποία διήρκησε πόσα χρόνια;
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Από το ’83 τυπικά ή ουσιαστικά. Αυτή είναι η μεγάλη διαφορά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πήγατε και εξωτερικό μαζί.
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ναι μια φορά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Και για να πάμε στην αρχή της διαδικασίας που μου λένε όλοι «πού τη θυμήθηκα τη Μπεζανσόν›, ότι είναι η πατρίδα του Βίκτωρα Ουγκώ, δε θυμήθηκα αυτό, το είχα δει εκεί πέρα γραμμένο, κι ότι εγώ είμαι από την ορεινή Ναυπακτία. Έχετε πάει στην ορεινή Ναυπακτία; Δεν θα έχετε πάει, στη Μπεζανσόν όμως πήγατε.
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Είμαι απ’ αυτά τα μέρη. Απ’ τα Βαρδούσια είμαι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Για πείτε μου λοιπόν, τι πήγατε να κάνετε στη Γαλλία;
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Τίποτε το εξαιρετικό, να πάμε να σπουδάσουμε προσπαθήσαμε, δηλαδή πήγαμε στο Παρίσι. Όλος ο κόσμος πήγαινε εκεί πέρα. Πήραμε τα πράγματά μας, πήραμε όσα χρήματα είχαμε μαζέψει να πάμε να δούμε αν και πως γίνεται να σπουδάσουμε.
Ο Σάββας ήθελε να πάει Καλών Τεχνών εγώ ήθελα να σπουδάσω ιστορία, είχα και πρόσφατα τότε στο σχολείο που κάναμε γαλλικά και ήταν για να τα θυμηθείς πιο εύκολα –τώρα τα έχω ξεχάσει όλα- και φτάσαμε στο Παρίσι. Δυο παιδιά άσχετα ήμασταν. Μείναμε τρεις – τέσσερις μέρα, ήταν πανάκριβα δεν μπορούσαμε να κυκλοφορήσουμε. Είχαμε πάει με λεωφορείο που κλείνει όλο για φοιτητές, εκεί λοιπόν σε δυο μέρες ταξίδι είχαμε γνωρίσει φοιτητές «Παιδιά που πάτε και τι θα κάνετε› οι πιο πολλοί από την παρέα ήταν από την Μπεζανσόν. «Παιδιά ελάτε κι από τα μέρη μας να δείτε το Πανεπιστήμιο, να δείτε πως είναι η πόλη› κι εμείς πήγαμε να δούμε.
Εκεί μείναμε ένα μήνα, ήταν πιο φτηνά, πιο καλά, ψάξαμε για δουλειά, υπήρχαν άκρες να δουλέψουμε και να σπουδάσουμε, αλλά τότε δεν ήταν όπως τώρα που είναι ανοιχτά τα σύνορα και όποιος θέλει δουλεύει όπου να ‘ναι, έπρεπε να μας στέλνουν έμβασμα. Εμείς είχαμε κάποια χρήματα για να περάσουμε ένα διάστημα, τα είχαμε βάλει κι εκεί μάλιστα στην Τράπεζα, αλλά μας είπαν ότι στο Πανεπιστήμιο πρέπει να έχετε έμβασμα. Εμάς ποιος να μας στείλει έμβασμα; Δεν υπήρχε περίπτωση και δεν μας έγραφαν. Τόσο απλό.
Τελείωσαν τα χρήματα και γυρίσαμε πίσω, με σκοπό βέβαια υποτίθεται να βρούμε μια λύση για να ξαναπάμε. Υποτίθεται ότι θα μαζεύαμε χρήματα, θα τα βάζαμε εδώ να μας τα στέλνει κάποιος η αδελφή μου δηλαδή, ή οι γονείς του, αλλά μετά ήρθαν κάπως τα πράγματα αποφάσισε να πάει στρατιώτης, ήρθαν αλλιώς τα πράγματα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Και μετά γυρίσατε πάλι εδώ.
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ναι – ναι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Βιοποριστικά πως; Με τη απασχόληση μπορούμε να σας συνδέσουμε εδώ στην Ελλάδα όταν γυρίσατε από την Μπεζανσόν;
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Εγώ με το που τελείωσα το σχολείο, μια εβδομάδα μετά, έπιασα δουλειά. Όταν λέω έπιασα δουλειά, εννοώ ότι ζούσα μόνη μου. Δεν είχα ούτε τον μπάρμπα μου, ούτε κανέναν να μου δίνει! Έχει σημασία αυτό, γιατί για κάποιον σου λέει «φτάνουν αυτά πως ζεις;› αν κάποιος είναι μαθημένος να τα παίρνει για χαρτζιλίκι του έρχονται διαφορετικά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι γνωστά αυτά.
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Εγώ δούλευα και ζούσα αξιοπρεπώς δηλαδή να μην χρωστάω, να πληρώνω το νοίκι μου, τα απολύτως απαραίτητα έξοδα και τα υπόλοιπα μου περίσσευαν. Δεν μου χρειάζονται πολλά για να ζήσω. Εγώ δούλευα συνεχόμενα 2,5 χρόνια σ’ ένα γραφείο αρχικά. Στο έναν χρόνο είχα γνωρίσει ήδη και τον Σάββα. Φύγαμε έξω, γυρίσαμε, δούλευε ήδη ο Σάββας με τις εικόνες. Αυτό το έκανε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τους αγίους τους έκανε χαμογελαστούς;
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Όχι. Υπάρχουν σχολές, η Μακεδονική, η Κρητική αναλόγως.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν έφερε καμία εικόνα εδώ να τη δούμε.
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Είναι εξαιρετικός αγιογράφος. Λίγο που γνωριστήκαμε γιατί πιο πριν δεν είχα γνωρίσει τους δικούς του. Δυο παιδιά ήμασταν, μέναμε μαζί, δεν είχαμε γνωριστεί ακόμη, ήταν και μακριά στη Φλώρινα, είχαν και κάποιες κόντρες τότε με τους γονείς, είχαν κάνει την επανάστασή τους δηλαδή.
Γυρνώντας και σε σχέση με το στρατιωτικό ήταν να πάει στη Σάμο γιατί είναι από την Ικαρία. Αν πήγαινε όμως στη Σάμο, δεν θα μπορούσε να δουλεύει. ¶μα δεν δουλεύαμε δεν μπορούσαμε να ζήσουμε. Η μόνη λύση ήταν τότε εκείνη τη στιγμή, να παντρευτούμε γιατί είχε βγει ένας νόμος που αν είσαι παντρεμένος πας κοντά στο σπίτι σου.
Δηλώσαμε διεύθυνση –και μέναμε όχι απλώς δηλώσαμε- στη Θεσσαλονίκη επειδή ήταν οι γονείς του, πήγαμε μέναμε εκεί και επιπλέον και επειδή παντρεύτηκε, ο πατέρας του κι έτσι κι αλλιώς τον ήθελε κοντά του, τα θέλει όλα τα παιδιά κοντά του, τον βοήθησε πιο πολύ στη δουλειά του. Έχουν και οικογενειακές σχέσεις μ’ ένα Μοναστήρι στο Σιδηρόκαστρο Σερρών είναι συγγενείς τους εκεί πέρα, που του έδιναν δουλειά και του έδιναν πολύ καλή δουλειά, δηλαδή εκείνη την εποχή –τώρα που τα σκέφτομαι- πραγματικά έπαιρνε εικόνες, ή ολόκληρη εκκλησία που εκείνη την εποχή ήταν μεγάλη υπόθεση. Απλώς αυτές οι δουλειές είναι εποχιακές, δηλαδή μπορεί να πάρεις μια εκκλησία να δουλέψεις τρεις μήνες, να πάρεις καλά χρήματα και να μην έχεις για έξι μήνες δουλειά. Οπότε εμείς βεβαίως πάντα με τον ίδιο τρόπο ζούσαμε, έμεναν τα χρήματα, ζούσαμε παραπέρα.
Πάντοτε, αφού γυρίσαμε από τη Γαλλία κι εγώ είχα σταματήσει τη δουλειά μου για να φύγουμε, δούλευα μαζί του. Όποιος ξέρει ελάχιστα από εργαστήρια και από αγιογραφία θα καταλάβει ότι πράγματι υπάρχει και βοηθός. Δεν πιάνει ένας αγιογράφος να κάνει τα πάντα, υπάρχουν οι χαμαλίδικες δουλειές ή οι εργατικές να τρίψεις ξύλα, να περάσεις γύψο, έκανα τα γεμίσματα, έκανα και μαθήματα στο Μοναστήρι, μπορώ να φτάσω μια εικόνα σε αρκετά προχωρημένο στάδιο όχι μόνο τις λεπτομέρειες.
Παράλληλα όμως δουλεύαμε και πάρα πολλά άλλα, δηλαδή η ερώτηση είναι τι δεν δουλεύαμε, τι δεν κάναμε. Φύλαγα παιδάκια, δούλεψα σε εστιατόρια, δούλεψα σε ουζερί και όχι στην τύχη μπορώ να πω τα ονόματα συγκεκριμένα και αυτά ήταν εποχιακά, δηλαδή μπορεί να δούλευα ένα χειμώνα σ’ ένα μπαράκι «ΤΟ ΠΑΡΑΦΩΝΟ› που είναι στην Ασκληπειού, το καλοκαίρι δούλευα στο ουζερί του Στρέφι, τον άλλο χειμώνα δούλευα, το άλλο καλοκαίρι φύλαγα παιδιά, έπλενα πιάτα, δούλεψα σε βιοτεχνίες. Δουλεύαμε ψηφιδωτά πολύ καλά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Με τι είδους ψηφίδες;
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Με πλακάκι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ήταν έτοιμο;
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Όχι εγώ έχω σπάσει το χέρι μου να κόβω με την ταλάνια ψηφίδα – ψηφίδα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχουν ένα κόφτη.
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ακριβώς με τον κόφτη αυτό. Το χαράζουμε και κρα – κρα να κόβουμε χιλιάδες ψηφίδες.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχω ασχοληθεί.
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Και μετά κολλάς χιλιάδες ψηφίδες. Κάναμε αυτή τη δουλειά, ο Σάββας έκανε κάτι άλλο που εγώ δεν μπορούσα να το κάνω ένα βιτρό. Καθαρίζαμε οικοδομές, έχω δουλέψει σε οικοδομές.
