H Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε σήμερα από τους «27» να περιορίσουν τη χρήση νεονικοτινοειδών εντομοκτόνων, τα οποία συνδέονται με την κατάρρευση πληθυσμών μελισσών, παγκοσμίως. Δεν είναι όμως μόνο οι μέλισσες που κινδυνεύουν, καθώς σύμφωνα με νέα έρευνα, κοινά παρασιτοκτόνα μπορούν να σκοτώσουν και τους βατράχους – και μάλιστα σε διάστημα μιας ώρας από την έκθεσή τους.
Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Περιβαλλοντικών Επιστημών στο γερμανικό πανεπιστήμιο του Κόμπλεντς-Λάνταου είδαν ότι παρασιτοκτόνα του εμπορίου, τα οποία χρησιμοποιούνται ευρέως, μπορούν – ακόμη και στις συνιστώμενες ποσότητες – να σκοτώσουν το 20 έως και το 100% των βατράχων που εκτίθενται σε αυτά. Οι ίδιοι δήλωσαν «έκπληκτοι», αλλά και «ανήσυχοι» από τα ευρήματά τους.
«Δεν θα περίμενε κανείς ότι προϊόντα που κυκλοφορούν στο εμπόριο έχουν τόσο τοξικές επιπτώσεις», είπε στον Guardian ο Κάρστεν Μπρυλ, ένα από τα μέλη της ερευνητικής ομάδας, η οποία δημοσιεύει τα αποτελέσματα της μελέτης της στην επιθεώρηση Scientific Reports. «Είναι η απλούστερη επίπτωση που μπορεί κανείς να σκεφτεί: εάν ψεκάσετε το αμφίβιο με το παρασιτοκτόνο, πεθαίνει. Κάτι τέτοιο μεταφράζεται σε δραματικές συνέπειες για τους πληθυσμούς.»
Οι επιστήμονες έλεγξαν την εγκυρότητα της υπόθεσής τους σε πειράματα πάνω σε 150 κοινούς ευρωπαϊκούς βατράχους. Τα αμφίβια τοποθετήθηκαν σε μεγάλα δοχεία γεμάτα χώμα, στο οποίο είχε καλλιεργηθεί κριθάρι, και εκτέθηκαν σε 7 διαφορετικά μυκητοκτόνα, ζιζανιοκτόνα και εντομοκτόνα. Όλα αποδείχθηκαν τοξικά, ακόμη κι όταν γινόταν χρήση μόλις του 10% της ποσότητας που πρότεινε η εταιρεία.
Το χημικό όμως που σκότωσε όλους τους βατράχους, σε διάστημα μόλις μιας ώρας αφότου εκτέθηκαν σε αυτό, ήταν το “pyraclostrobin”, δραστική ουσία σε ένα διαδεδομένο μυκητοκτόνο, το οποίο χρησιμοποιείται σε 90 διαφορετικές καλλιέργειες, σε ολόκληρο τον κόσμο.
Εκπρόσωπος της BASF, η οποία παρασκευάζει το συγκεκριμένο μυκητοκτόνο, απέρριψε τα αποτελέσματα της μελέτης επικρίνοντας τη μεθοδολογία των ερευνητών. «Υπό κανονικές γεωργικές συνθήκες, τα αμφίβια δεν εκτίθενται σε τέτοιες συγκεντρώσεις παρασιτοκτόνων», δήλωσε.
Σύμφωνα ωστόσο με τον Μπρυλ, ο ψεκασμός των βατράχων για μία φορά – σε κάποιες περιπτώσεις με το 10% της συνιστώμενης ποσότητας – ήταν ένα «ρεαλιστικό χειρότερο σενάριο». Στην πραγματικότητα, υποστήριξε, οι βάτραχοι είναι πιθανό να «ψεκάζονται» με πολλές διαφορετικές ουσίες, ενώ κινδυνεύουν και από τη μόλυνση των λιμνών τους από χημικά.
Υπενθυμίζεται ότι, στα μέσα του μηνός, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) χαρακτήρισε για πρώτη φορά «απαράδεκτο» κίνδυνο για τις μέλισσες το imidacloprid (ιμιδακλοπρίδη) και άλλα δύο ευρέως χρησιμοποιούμενα παρασιτοκτόνα. Περιβαλλοντικές οργανώσεις χαιρέτισαν τη σύσταση της EFSA, η ουσία αυτή να χρησιμοποιείται μόνο σε καλλιέργειες που δεν προσελκύουν τα έντομα αυτά, ως «σημείο καμπής στη μάχη για τη διάσωση των μελισσών».
Στη σημερινή της ανακοίνωση, η Κομισιόν καλεί τα κράτη-μέλη «να αναστείλουν για δύο χρόνια την χρήση αυτού του εντομοκτόνου στους σπόρους, στους κόκκους και στα σπρέι για καλλιέργειες, οι οποίες προσελκύουν τις μέλισσες».
