ΔΙΚΗ 17Ν
ΤΡΙΤΗ 23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2003
ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΕΩΣ: 09:05
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Καλή σας ημέρα. Επαναλαμβάνεται η συνεδρίαση που έχει διακοπεί.
ΑΡΧΙΦΥΛΑΚΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, ο κρατούμενος Ξηρός Βασίλειος δεν θα εισέλθει σήμερα στην αίθουσα του Δικαστηρίου, όλοι οι άλλοι κρατούμενοι θα εισέλθουν περίπου σε 10 λεπτά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κύριε Εισαγγελεύς λείπουν οι συνήγοροι πολλών, να εκπροσωπηθούν όλοι από τον κ. Βλάχο.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Βεβαίως κ. Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ανατίθεται προσωρινή εκπροσώπηση στον κ. Βλάχο και για τους απόντες και για τους παρόντες εδώ όσοι δεν έχουν συνηγόρους.
Ο κ. Λίβος έχει τον λόγο.
Ν. ΛΙΒΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, κύριοι Δικαστές θα μου επιτρέψετε να ξεκινήσω με μια γενική παρατήρηση που φαινομενικά μόνο δεν έχει σχέση με το αντικείμενο της κατηγορίας για την οποία παρίσταμαι ως πολιτικώς ενάγων, στην πραγματικότητα όμως όπως θα διαπιστώσετε στη συνέχεια, τελεί σε άμεση συνάφεια.
Για ποιο πράγμα πρόκειται; Πρόκειται για το εξής: αυτή η Δίκη έχει ένα χαρακτηριστικό. Είναι από τις ελάχιστες μέχρι τώρα που έχουν καταγραφεί στη δικονομική ιστορία της χώρας μας η οποία έχει τόσο στενή συνάφεια με την ηθική. Συνήθως οι δίκες περιορίζονται στο αντικείμενό τους το οποίο είναι καθαρά, αποκλειστικά νομικής φύσεως κι έχουν βεβαίως ορισμένες άλλες προεκτάσεις κοινωνικό-ηθικές, αλλά αυτή η δίκη κατ’ εξοχήν διακρίνεται γι’ αυτή τη συνάφειά της με την ηθική και την κοινωνική ηθική ειδικότερα.
Κατά τούτο διέτρεξε τον κίνδυνο ευθύς εξ αρχής να φανεί ηθικά αδικαίωτη, ακόμη κι αν νομικά θα ήταν δικαιωμένη. Αυτό είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό ζήτημα διότι η παρούσα Δίκη δεν γίνεται μέσα σε συνθήκες κοινωνικού εργαστηρίου, θα έχει επιπτώσεις –αν μου επιτρέπετε να πω- στα κοινωνικά μας ήθη και έθιμα, όπως και η απόφασή σας θα έχει.
Ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο διέτρεξε τον κίνδυνο, επειδή καταβλήθηκε προσπάθεια από διάφορες πλευρές, να απαξιωθεί ηθικά. Σταχυολόγησα ορισμένα από αυτά τα προβλήματα τα οποία τέθηκαν και που αφορούσαν την ηθική της απαξίωση και τα κατέταξα σε δυο κατηγορίες και θέλω δι’ ολίγων να σας το εκθέσω αυτό. Η μία κατηγορία αφορά τα νομικά ζητήματα της Δίκης αυτής που θα την καθιστούσαν ηθικά απαξιωμένη όπως είπα και η άλλη είναι τα πραγματικά ζητήματα που τέθηκαν σε αυτή τη Δίκη.
Ποια είναι τα νομικά ζητήματα; Μια από τις βασικότερες αιτιάσεις είναι ότι αυτή η Δίκη διεξάγεται υπό καθεστώς έκτακτης ή εξαιρετικής νομοθεσίας. Γνωρίζετε όλοι τη δημοσιογραφική ορολογία περί τρομο-νόμου και έχει πιστεύω εμπεδωθεί σχεδόν η αντίληψη στον κοινωνικό χώρο –όχι φυσικά στους παράγοντες της Δίκης αυτό ήταν ευθύς εξ αρχής ξεκαθαρισμένο- ότι αυτή η Δίκη διεξάγεται επί τη βάση αυτού του νόμου, του τρομο-νόμου.
Υπήρχε μάλιστα η αντίληψη ότι η ποινική μας νομοθεσία ήταν επαρκέστατη, ότι δεν είχαμε ανάγκη νεώτερης νομοθεσίας και όπως θα πω στη συνέχεια σε αυτό δεν φταίει ο κόσμος που το πίστευε, σειρά Υπουργών Δικαιοσύνης το κατέθεταν επανειλημμένα σε επερωτήσεις στη Βουλή. Για να μην μιλήσω για προοδευτικούς θεωρητικούς του Ποινικού Δικαίου οι οποίοι έγραψαν ολόκληρα βιβλία γι’ αυτό το θέμα. Υπάρχει λοιπόν η αντίληψη ότι η Δίκη αυτή διεξάγεται υπό αυτό το καθεστώς της έκτακτης ή εξαιρετικής νομοθεσίας.
Η δεύτερη αιτίαση που απευθύνεται στην ηθική απαξίωση αυτής της δίκης, είναι ότι τα εγκλήματα των κατηγορούμενων τα οποία τίθενται στην κρίση σας είναι πολιτικά και αφού είναι πολιτικά το Δικαστήριό σας είναι αναρμόδιο για να τα δικάσει. Επ’ αυτού βεβαίως ελήφθη απόφαση εκ μέρους σας, αλλά η προσπάθεια περαιτέρω απαξίωσης επί τη βάση αυτού του επιχειρήματος συνεχίζεται.
Η τρίτη νομική αιτίαση είναι η έλλειψη του λαϊκού στοιχείου, ο αποκλεισμός του λαϊκού στοιχείου από τη σύνθεση του Δικαστηρίου σας. Θεωρείται πρωτοφανές ότι ενώ μέχρι τώρα στη χώρα μας παγίως τα εγκλήματα της ανθρωποκτονίας δικάζονταν από το Μικρό Ορκωτό τώρα να έχουμε δύο ειδών Δικαστήρια που δικάζουν τις ανθρωποκτονίες: μία το Μικτό Ορκωτό και μια το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων. Αυτό θεωρήθηκε απαράδεκτο και ακόμη και το έλυσε νομικά –σωστά κατά την άποψή μου όπως είχα τότε την ευκαιρία να εκθέσω στο Δικαστήριό σας και δι’ ολίγων αργότερα θα το πω στην αγόρευσή- ακόμη κι αν λύθηκε κατά την άποψή μου ορθά το συγκεκριμένο ζήτημα δεν παύει παρ’ όλα αυτά να προβάλλεται ότι αυτή η έλλειψη του λαϊκού στοιχείου ειδικά σε αυτή τη Δίκη, συμβάλλει στην ηθική της απαξίωση.
Το επιπλέον επιχείρημα είναι ότι από αυτή τη Δίκη αποκλείστηκε η έμμεση δημοσιότητα. Βεβαίως διεξάγεται υπό τις γνωστές και παραδοσιακές συνθήκες δημοσιότητας, αλλά όμως απαγορεύτηκε από παράγοντες της Δίκης μεταξύ των οποίων και η δική μας η πλευρά, η έμμεση δημοσιότητα, η αναμετάδοση της Δίκης από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, ή η μετάδοση αποσπασμάτων της. Αυτό, από πολλές πλευρές αξιολογείται ως φόβος ορισμένων παραγόντων να υποστούν τη συντριπτική κριτική της άλλης πλευράς και για να προστατέψουν την ένδεια των επιχειρημάτων τους, σηκώθηκαν με το έτσι θέλω και είπαν «δεν επιθυμούμε την αναμετάδοση της δίκης›. Και ως προς αυτό το ζήτημα η Δίκη φαίνεται ηθικά λειψή.
Το τελευταίο από τις νομικές αιτιάσεις που σταχυολόγησα στην προκειμένη περίπτωση και αφορούν το ίδιο ζήτημα, είναι ο τρόπος με τον οποίο κληρώθηκε η σύνθεση του Δικαστηρίου σας. Υπήρξε –λέει το αντεπιχείρημα- ένας ειδικός νόμος ο οποίος καταρτίστηκε λίγο πριν από την έναρξή της και ο οποίος άλλαξε τα πάντα τα παραδοσιακά, άσχετα αν είχαν αυτά πολύ χρόνο ή όχι, πάντως τα άλλαξε και διαμόρφωσε ένα νέο καθεστώς κληρώσεως Δικαστηρίων όπως το δικό σας.
Πέρα από αυτές τις ηθικές αιτιάσεις όμως υπάρχουν και μια σειρά άλλες πραγματικές αυτή τη φορά αιτιάσεις, συνδέονται βεβαίως και με νομικά ζητήματα αλλά κυρίως αναπτύχθηκαν σε αυτό το χώρο του ακροατηρίου περισσότερο και αφορούν ορισμένα πραγματικά ζητήματα.
Ποια είναι αυτά; Πρώτο και μέγιστο από όλα όσα προβλήθηκαν (μέγιστο το λέω από τη συχνότητα επανάληψής του στο Δικαστήριό σας και γιατί βεβαίως εάν θα ίσχυε, θα ήταν για την έννομη τάξη μας πραγματικά ένας κόλαφος) είναι ότι οι προανακριτικές απολογίες ελήφθησαν υπό καθεστώς βασανιστηρίων, φυσικής και κοινωνικής εξουθένωσης. Όλη η Δίκη στηρίχθηκε σε αυτές τις εξαιρετικά προβληματικές προανακριτικές απολογίες.
Η δεύτερη αιτίαση η πραγματική είναι ότι η συγκεκριμένη Δίκη είναι το αποτέλεσμα μιας καλό ή κακό-στημένης σκευωρίας, ότι δηλαδή δεν υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις, δεν υπάρχει επαρκές αποδεικτικό υλικό αλλά είναι όλο φτιαγμένο από υπηρεσίες οι οποίες συνωμοτούν κατά της χώρας μας, προκειμένου να σπηλώσουν τον αγώνα και τα ιδεώδη ορισμένων αγνών αγωνιστών.
¶λλη πραγματική αιτίαση είναι ότι το Δικαστήριό σας μάλλον εκτελεί διατεταγμένη υπηρεσία. Αλλά κι αν αυτό δεν ισχύει, όπως ακούσαμε από έναν από τους πιο βεβαρημένους κατηγορούμενους απέναντί σας, πάντως κι αν θέλετε εσείς να δικάσετε οι δυνατότητες επιλογής σας είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Μπορεί να είστε ελεύθεροι στο τι θα αποφασίσετε, αλλά είστε ελεύθεροι να αποφασίσετε μόνο ένα πράγμα: να μας στείλετε στο μπουντρούμι.
Μια περαιτέρω πραγματική αιτίαση είναι οι καταθέσεις των μεταμεληθέντων. Θεωρείται αυτή η διάταξη του νόμου 2928 ότι καθιερώνει ένα παζάρι με τη Δικαιοσύνη: Δώσε μου για να σου δώσω. Βεβαίως αυτοί που το ισχυρίζονται όπως είχα ξανά την ευκαιρία να εκθέσω στο Δικαστήριό σας ξεχνούν ότι τα μέλη τέτοιων Οργανώσεων, εκτός από θύτες είναι και θύματα. Ο Σάββας Ξηρός το είχε δηλώσει στην προανακριτική του απολογία ρητά και είχα κάνει επίκληση αυτής της φράσης «Ήμουν θύμα της Οργάνωσης› λέει, ο Τσελέντης τον οποίο ρώτησα να μου το πει, είπε «Όχι δεν ήμουν θύμα της Οργάνωσης, αλλά ήμουν θύμα των ιδεών μου για την ένοπλη βία›, ο Τέλιος ήταν φανερό με τις απειλές που δεχόταν ότι είναι θύμα αυτής της Οργάνωσης και ενώ ο νομοθέτης θα έπρεπε να μην ενδιαφέρεται μόνο για το πραγματικό θύμα αυτής της Οργάνωσης αλλά και για τα μέλη της ως θύματα και να τους δίνει τη δυνατότητα να τους ανοίγει την πόρτα να φύγουν από αυτό το καθεστώς διαρκούς τους θυματοποίησης, θεωρείται και απαξιωλογείται αυτή η διάταξη του νόμου και θεωρείται μάλιστα –άκουσα από έναν από τους εκλεκτούς και εγκρίτους συναδέλφους της Υπεράσπισης- αμερικανόφερτη. Μα κύριε συνάδελφε διαβάστε την παράγραφο 3 του άρθρου 187 όπως ισχύει από το 1951 και μετά, αυτό το πράγμα λέει. Αυτό το καθεστώς ίσχυε ανέκαθεν γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο. Είναι όμως μια από τις πραγματικές αιτιάσεις το καθεστώς που διέπει τις καταθέσεις των μεταμεληθέντων όχι μόνο σε αυτή τη Δίκη σε όλες τις δίκες αυτού του είδους.
¶λλη πραγματική αιτίαση είναι οι μάρτυρες του κατηγορητηρίου. Θεωρείται ότι οι περισσότεροι από αυτούς είναι στημένοι, ότι έμαθαν το μάθημά τους και ήρθαν να μας το πουν εδώ. Ότι αν είναι δυνατό μια ενέργεια της Οργάνωσης που έλαβε χώρα μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα πριν από 10 – 15 χρόνια να έρχονται σήμερα μάρτυρες και να καταθέτουν στο Δικαστήριό σας ότι θυμούνται το πρόσωπο και τα χαρακτηριστικά του δράστη. Στημένοι είναι η Αστυνομία τους έβαλε να το πουν.
Τελευταία από τις αιτιάσεις είναι ο ρόλος της Πολιτικής Αγωγής σε αυτή τη Δίκη. Οι κατηγορούμενοι μας απαξίωσαν το θεσμικό μας ρόλο, θεωρούν ότι εμείς δεν κάνουμε τίποτε άλλο ως ιδιωτικοί κατήγοροι παρά να συνηγορούμε στο να στείλουμε ανθρώπους στη φυλακή όπως είπαν, κατά τούτο εμείς είμαστε οι κακοί που θέλουμε να τους στείλουμε στη φυλακή και η άλλη πλευρά είναι οι καλοί που δεν θέλει να τους στείλουν στη φυλακή, αν καταλαβαίνω αυτή τη λογική του επιχειρήματος σωστά. Γι’ αυτό απαξιωθήκαμε και δεν θέλησαν κάποιους από τους κατηγορούμενους να απαντήσουν στις ερωτήσεις μας.
Αυτός είναι ο κίνδυνος ηθικής απαξίωσης που διέτρεξε και εξακολουθεί να διατρέχει αυτή η Δίκη και αυτό παρακαλώ να το έχετε κατά νου όταν θα αποφασίζετε. Βέβαια κύριοι Δικαστές παντού στον κόσμο όταν γίνονται δίκες που αφορούν τρομοκράτες –θα μιλήσω γι’ αυτή την έννοια στη συνέχεια- ή μαφιόζους πάντοτε προβάλλονται στο Δικαστήριο τέτοιου είδους επιχειρήματα. Λέγεται δηλαδή ειδικά στις δίκες που αφορούν τρομοκράτες ότι εμείς –λένε οι κατηγορούμενοι- δεν θα κριθούμε με νόμους έτσι όπως κρίνονται όλοι οι υπόλοιποι πολίτες, οι ειδικοί νόμοι που φτιάχνετε για μας καταρτίζουν ένα ειδικό ποινικό Δίκαιο, το ποινικό Δίκαιο του εχθρού. Εσείς –λένε- θα κρίνετε όχι επί τη βάση του κοινού φυσιολογικού ποινικού Δικαίου που αφορά όλους τους πολίτες, γιατί δεν μας αντιμετωπίζετε ως εγκληματίες αλλά ως εχθρούς σας. Το ποινικό δίκαιο που έχετε φτιάξει για να μας αντιμετωπίσει, είναι το ποινικό δίκαιο που εφαρμόζει κανείς στους εχθρούς του και γνωρίζουμε όλοι πως αντιμετωπίζονται οι εχθροί όταν είναι ηττημένοι ουαί αυτοίς.
Περαιτέρω σε αυτές τις Δίκες προβάλλεται το επιχείρημα ότι ειδικά στην περίπτωση της τρομοκρατίας οι κατηγορούμενοι είναι εκ πεποιθήσεως εγκληματίες, ότι δεν δικάζονται τόσο γι’ αυτό το οποίο έπραξαν, αλλά γι’ αυτό το οποίο είναι, ότι αντί δηλαδή να έχουμε στην προκειμένη περίπτωση εφαρμογή ενός ποινικού δικαίου της πράξης, έχουμε ένα ποινικό δίκαιο της προσωπικότητας του δράστη.
Τέλος υποστηρίζουν και προσπαθούν να στρέψουν την προσοχή του Δικαστηρίου και το ενδιαφέρον του μακριά από τις απεχθείς τους πράξεις, δικαιολογώντας τις ως απόρροια ενός δικαιώματος υπέρτατου, υπερθετικού, δικαιώματος αντίστασης και άμυνας στα κακά, στις αδικίες οι οποίες συμβαίνουν στον κόσμο. Το ακούσαμε επανειλημμένα εδώ, ακούσαμε ορισμένους από τους κατηγορούμενους να ξεσπαθώνουν μερικές φορές στα επιχειρήματα της Πολιτικής Αγωγής και να λένε «Μα δεν βλέπετε πόσες γυναίκες χάνουν τα παιδιά τους; Δεν βλέπετε πόσοι πόλεμοι γίνονται; Δεν βλέπετε πόσα εργατικά ατυχήματα λαμβάνουν χώρα στην πατρίδα μας; Εμάς κοιτάτε υποκριτές; Τα 23, 25, 27, 30, πόσα, θύματά μας; Αυτά σας απασχολούν›;
Το ακούσαμε επανειλημμένα να λέγεται στο Δικαστήριο και σας παρακαλώ επιτρέψτε μου να το ακούσετε και σε ένα απόσπασμα από μία προκήρυξη στην original γλώσσα της 17Ν. Είναι η δεύτερη προκήρυξη Μπακογιάννη, από το βιβλίο αυτό το οποίο αγόρασα και διάβασα τελικά, στη σελ. 462. Επιτρέψτε μου να ακούσετε αυτό το παλιό επιχείρημα, όπως έχει διατυπωθεί ήδη από την προκήρυξη αυτή της 11/10/1989:
«Υπάρχουν ορισμένοι κύριοι, συνήθως πολιτικοί, εκδότες, δημοσιογράφο, αλλά και ορισμένοι άλλοι που μετά από κάθε ενέργεια της 17Ν, ωσάν πραγματικές στρουθοκάμηλοι, βγάζουν το κεφάλι τους από την άμμο, βλέπουν μόνο την ενέργεια της 17Ν, αρχίζουν να τσιρίζουν και να συναγωνίζονται σε άναρθρες κραυγές κατακεραυνώνοντας τη 17Ν γιατί δεν σέβεται το ύψιστο αγαθό, την ανθρώπινη ζωή. Οι κύριοι αυτοί μετατρέπονται στη συνέχει σε κροκόδειλους χύνοντας μερικά δάκρυα και εγκαθίστανται αναπαυτικά στα διάφορα βρωμόνερα όπου επιδίδονται με άνεση στην ώριμή τους ασχολία, στο μεγάλο τσιμπούσι.
Αυτοί οι ευαίσθητοι και σφόδρα ανησυχούντες κύριοι, στην προσπάθειά τους να σταματήσουν επιτέλους τον περίφημο κύκλο του αίματος της 17Ν, δεν μπορούν να διακρίνουν έναν άλλον ωκεανό αίματος που είναι δίπλα τους και που τροφοδοτεί το μεγάλο φαγοπότι τους. Δεν βλέπουν ότι στα τελευταία 15 χρόνια σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές του καθεστώτος, δολοφονήθηκαν –προσέξτε σας παρακαλώ την έκφραση «δολοφονήθηκαν›- στα διάφορα μηχανικά κάτεργα και στα σαπιοκάραβα των εφοπλιστών, τουλάχιστον 2.000 εργάτες και σακατεύτηκαν σοβαρά τουλάχιστον 150.000 άλλοι. Δε βλέπουν ότι το νέφος δολοφονεί κάθε χρόνο –προσέξτε πάλι την έκφραση «το νέφος δολοφονεί›- κάθε χρόνο περίπου 100 κατοίκους του λεκανοπεδίου και 5.000 μόνο το έτος 1987 και προκαλεί σοβαρές βλάβες στην υγεία των ασθενέστερων. Δεν βλέπουν ότι το καθεστώς δολοφόνησε και σακάτεψε δεκάδες χιλιάδες ασθενείς στα μεσαιωνικά αχούρια δημόσια νοσοκομεία του.
Οι κύριοι αυτοί δεν βλέπουν τους ζωντανούς-νεκρούς, λογικό προϊόν του κοινωνικού καρκίνου της ανεργίας και των μισθών πείνας που φυτοζωούν στο περιθώριο και οδηγούνται νομοτελειακά στη μιζέρια, στα ναρκωτικά, στα ψυχοφάρμακα, στον αλκοολισμό, στις ασθένειες, στα ψυχιατρεία, στον αργό θάνατο. Οι κύριοι αυτοί δεν βλέπουν ότι όλος αυτός ο ωκεανός αίματος και ανθρώπινης δυστυχίας δεν είναι τυχαίος αλλά συνέπεια συστηματικής πρακτικής του καθεστώτος. Ενώ η άλλη όψη του πλούτου είναι η αναγκαία προϋπόθεση για να μπορέσει μια πολύ μικρή μειοψηφία να υποδομήσει αστρονομικές περιουσίες και να ζει μέσα στην προκλητική χλιδή›.
Κύριε Πρόεδρε, Κύριοι Δικασταί, ακόμα και αν έμπαινε κανείς στη λογική αυτής της επιχειρηματολογίας και την έπαιρνε σοβαρά –και επιτρέψτε μου να πω ότι είμαστε εδώ για να τα πάρουμε όλοι τα πάντα στα σοβαρά- ακόμα λοιπόν και αν έμπαινε στη λογική αυτής της επιχειρηματολογίας, το επαναλαμβάνω, ακούστηκε από ορισμένους κατηγορουμένους εδώ, Τζωρτζάτο, Σάββα και Κουφοντίνα κατ’ εξοχήν, δύο τρόποι θα υπήρχαν να την κατανοήσει αυτή τη λογική, αυτή την επιχειρηματολογία.
Ο πρώτος θα ήταν να σκεφτεί ότι μία Οργάνωση η οποία επιχειρηματολογεί, η οποία έχει μέλη που πιστεύουν αυτά τα πράγματα, υπάρχει για να καλύπτει κενά της δικαιοσύνης. Πού είναι η δικαιοσύνη σ’ αυτές τις αδικίες; Όταν δεν λειτουργεί η δικαιοσύνη και δεν αντιμετωπίζει αυτές τις πράξεις ως δολοφονίες όπως λέει η Οργάνωση, τότε χρειάζεται ένας τιμωρός ο οποίος σαν ένας Αρχάγγελος από πάνω με τα φτερά του που ξέρει τα πάντα, αυτός ο τιμωρός θα αντιμετωπίζει αυτά τα προβλήματα.
Και για τη 17Ν λοιπόν έστιν τρομοκρατικός δίκης οφθαλμός. Αυτός είναι ο ένας τρόπος, υπάρχουν κενά της δικαιοσύνης και η Οργάνωση εμφανίζεται ως τιμωρός για να τα αντιμετωπίσει. Ο άλλος τρόπος για να προσεγγίσει κανείς αυτή την επιχειρηματολογία της Οργάνωσης, είναι να καταλάβει ότι αυτές οι πράξεις δεν έχουν αυτοτελή σημασία ως τέτοιες, δεν εξαντλούνται δηλαδή σ’ αυτό που είναι, αλλά αποτελούν το μέσον για έναν περαιτέρω σκοπό, για την επίτευξη ενός περαιτέρω στόχου. Η ίδια η Οργάνωση είναι αυτή που το λέει αυτό το πράγμα, όπως θα δούμε αμέσως παρακάτω.
Λέει: «Δε μ’ ενδιέφεραν τόσο πολύ οι ειδικοί αυτοί λόγοι αλλά μ’ ενδιέφερε η επίτευξη ορισμένων στόχων›. Αυτούς τους στόχους τους αποκαλεί στρατηγικούς και πάντως είναι από την ιστορία τέτοιων Οργανώσεων δεδομένο ότι όταν οι Οργανώσεις αυτές προβαίνουν σε τέτοιου είδους ενέργειες, το κάνουν για να προβάλλουν αιτήματα πολιτικά και να εξαναγκάσουν τον αντίπαλο που είναι το κράτος, να έρθει μαζί τους σε διαπραγματεύσεις για να του αποσπάσουν την απελευθέρωση ομοϊδεατών τους ή να επιτύχουν άλλους στόχους.
¶ρα και η Οργάνωση αυτή για να προσεγγίσουμε και να καταλάβουμε, επαναλαμβάνω αυτή τη νοοτροπίας και την επιχειρηματολογία, είτε πρέπει να την καταλάβουμε από τα ίδια της τα λόγια ως δράση ενός τιμωρού ή ως δράση για την επίτευξη περαιτέρω άλλων στρατηγικών στόχων.
Επιτρέψτε μου να ερευνήσουμε και τα δύο αυτά επιχειρήματα για να δούμε αν πράγματι η 17Ν πήρε στα σοβαρά είτε τον έναν της ρόλο ως τιμωρού είτε τον άλλο της ρόλο που η ίδια επέλεξε να έχει, δηλαδή να επιτύχει ορισμένους στόχους. Τα ίδια τα λόγια της Οργάνωσης, οι προκηρύξεις, θα κρίνουν τα έργα της. Το λέω αυτό και θα δείξω στη συνέχεια ότι αυτό δεν συνέβαινε καθόλου κι ότι όλα αυτά ήταν η μεγάλη εξαπάτηση την οποία με τις προκηρύξεις της ιδίως είχε στήσει η 17Ν για να καρπούται τα οφέλη τα οποία άλλοι με τον αγώνα τους την είχαν προφτάσει και είχαν πετύχει μερικά πράγματα αλλά δεν έζησαν οι ίδιοι, ή σακατεύτηκαν οι ίδιοι και δε μπόρεσαν να ζήσουν αυτά τα οφέλη και ήρθε η Οργάνωση να πει τώρα με τις προκηρύξεις της αυτά που θα έλεγαν εκείνοι και να καρπωθεί τα οφέλη.
Ας δούμε λοιπόν πρώτα την Οργάνωση ως τιμωρός. Ήταν σοβαρά μια Οργάνωση η οποία κάλυπτε κενά της δικαιοσύνης; Επιτρέψτε μου αυτή την ακραία ίσως φρασεολογία. Πώς λειτουργούσε η Οργάνωση; Διάβασα όλες τις προκηρύξεις που αφορούν δολοφονίες. Η συλλογιστική της είναι η εξής: Κάθε άνθρωπος ο οποίος φέρει την ιδιότητα Α’ –αυτή τη συμπληρώνετε όπως θέλετε, Αμερικάνος, Τούρκος, μπάτσος, λματ –δηλαδή μέλος της λούμπεν μεγαλοαστική τάξης-, όλοι όσοι φέρουν την ιδιότητα Α’ και εδώ συμπληρώνετε ό,τι θέλετε, είναι ληστές, μεγαλοαπατεώνες, καρχαρίες, πίνουν το αίμα του λαού.
Ο Α’ έχει την ιδιότητα αυτή, είναι μπάτσος, είναι Αμερικάνος, είναι Τούρκος, είναι μέλος της λματ, άρα είναι και αυτός ληστής, απατεώνας, πίνει το αίμα του λαού, καρχαρίας. Για το λόγο αυτό, το διά ταύτα των προκηρύξεων, η συγκλονιστική αυτή φράση που επαναλαμβάνεται σχεδόν σε όλες: «αποφασίσαμε να τον εκτελέσουμε›.
Κύριε Πρόεδρε, κ.κ. Δικασταί, σας θυμίζει τίποτε αυτή η επιχειρηματολογία της Οργάνωσης; Δεν είναι αυτό που λένε εδώ στο Δικαστήριό σας οι ίδιοι ότι «εμάς δε μας δικάζετε για τις πράξεις μας αλλά γι αυτό που είμαστε, για την ιδιότητά μας, επειδή οι ίδιοι είμαστε κατά τη δική σας αντίληψη τρομοκράτες, κατά τη δική μας αγωνιστές, γι αυτό μας δικάζετε›; Αυτό είναι κ. Πρόεδρε, αυτό το οποίο οι ίδιοι σήμερα προβάλλουν ενώπιόν σας για να καταδείξουν ότι ακόμα και αν οι νόμοι επαρκούν για να τους δικάσουν και να τους καταδικάσουν, η ηθική πάντως δεν επαρκεί, αυτό το ίδιο το επιχείρημα πάντοτε πρόβαλλαν σε όλες ανεξαιρέτως τις προκηρύξεις, οι οποίες αφορούσαν δολοφονίες.
Για να δούμε λοιπόν την Οργάνωση, αυτό τον αρχάγγελο τιμωρό, τί έκανε ακριβώς: Από όλες τις προκηρύξεις οι οποίες αφορούν δολοφονίες, θέλω να σας διαβάσω ένα μικρό απόσπασμα μιας προκήρυξης για να καταλάβετε αυτό που θα πω στη συνέχεια, για να έχετε στο μυαλό σας ότι κάθε προκήρυξη όταν γράφεται, αφορά και τους δύο στόχους τους οποίους σας είπα: Πρώτον δηλαδή του τιμωρού που θα δούμε στη συνέχεια ότι δεν είναι σωστός και δεύτερον, του στρατηγικού στόχου που επίσης θα δούμε στη συνέχει ότι δεν είναι σωστός.
Αλλά η Οργάνωση το λέει με γλαφυρότατο τρόπο και ακούστε το πώς στην τέταρτη προκήρυξή της τον Απρίλιο του 1977, -όλες οι προκηρύξεις τις οποίες επικαλούμαι έχουν αναγνωσθεί στο Δικαστήριό σας, έχω τις ημερομηνίες της αναγνώσεως αν θέλετε- τί λέει η Οργάνωση –εδώ φέρει τον τίτλο «Απάντηση στα Κόμματα και στις Οργανώσεις›.
«Αγωνιζόμαστε για τη δημοκρατική και αντιιμπεριαλιστική επανάσταση, δηλαδή τη λαϊκή εξουσία και τον σοσιαλισμό. Η ιστορική πείρα της χώρας μας όπως και το παγκόσμιο επαναστατικό κίνημα μας δείχνουν ολοκάθαρα ότι δεν υπάρχει ειρηνικό πέρασμα στον σοσιαλισμό. Οι παραπάνω στόχοι (δηλαδή η λαϊκή εξουσία και ο σοσιαλισμός), μπορούν να επιτευχθούν μόνο ένοπλα με στήριγμα τον ένοπλο λαό. Έτσι, στρατηγικός στόχος του Κινήματος είναι η δημιουργία και το χτίσιμο του λαϊκού στρατού και του ένοπλου λαού. Οι ευνοϊκοί πολιτικοί όροι που υπάρχουν σήμερα μας βάζουν καθήκον να ξεκινήσουμε σήμερα αυτή τη μακρόχρονη διαδικασία. Έτσι, οι σημερινές ένοπλες ενέργειες δεν γίνονται μόνο για τον ειδικό λόγο που γίνεται η καθεμιά. Έχουν και γενικότερους στρατηγικούς λόγους, βάζουν συγκεκριμένο ζήτημα της ένοπλης λαϊκής πάλης›.
Οι προκηρύξεις της Οργάνωσης είναι το ποινικό της δίκαιο με το οποίο έπρεπε επιτέλους να κριθεί και αυτό θα γίνει στη συνέχεια. ¶ρα βλέπουμε ότι η ίδια η Οργάνωση λέει «ναι, κάνω ορισμένες ενέργειες, αλλά ο ειδικός λόγος για τον οποίο τις κάνω δεν είναι αυτός μόνο, έχω έναν περαιτέρω στόχο ο οποίος είναι στρατηγικός. Στέκει αυτό που λέει η Οργάνωση; Την πήρα στα σοβαρά, δεν το έχει κάνει η ελληνική πολιτεία δυστυχώς τόσα χρόνια. Ανέπτυσσε θεωρίες συνωμοσίας και δεν έκανε τη λάντζα, δεν την έπαιρνε στα σοβαρά, δεν έπαιρνε τα λόγια της στα σοβαρά.
Εγώ κάθισα και διάβασα λοιπόν όλες αυτές τις προκηρύξεις και τί παρατήρησα: Ότι οι παράγραφοι στις οποίες αναφέρεται κάθε φορά στον λόγο για τον οποίο δολοφονεί τον συγκεκριμένο άνθρωπο, είναι μια αναλογία 1/20-24 περίπου. Ακολουθώ την παραγραφοποίηση της ίδιας της Οργάνωσης όπως αποτυπώνεται στα κείμενα αυτά που φαντάζομαι ότι την αποδίδουν πίσω από το πρωτότυπο. Μία παράγραφος αφορά τον λόγο για τον οποίο δολοφονεί η Οργάνωση και οι άλλες 20-24, άλλα πράγματα, στρατηγικούς στόχους, αναλύσεις πολιτικές, οτιδήποτε άλλο.
Ακούστε το, γιατί αυτό ισχύει από τον Μάλλιο ως τον Σόντερς: Στην περίπτωση του Μάλλιου που είναι σχετικά σύντομη, η Οργάνωση αφιερώνει μόνο μία παράγραφο στην εξήγηση της δολοφονίας του και 7 παραγράφους στον στρατηγικό στόχο. Στην προκήρυξη Πέτρου και Σταμούλη αφιερώνει μία παράγραφο για να εξηγήσει τη δολοφονία τους και 32 παραγράφους για τα ΜΑΤ, την Αστυνομία, τα κόμματα της Αριστεράς, τον στρατηγικό της στόχο, δηλαδή μια κοινωνία χωρίς ΜΑΤ, μπάτσους και χαφιέδες. Στη δολοφονία των Τσάντες και Βελούτσου, η αναλογία είναι μία παράγραφος προς 25.
Στη δολοφονία Μομφεράτου και Ρουσσέτη η αναλογία είναι 2 παράγραφοι προς 14. Στη δολοφονία του Αγγελόπουλου, η αναλογία είναι 7 προς 33, ορισμένες εκ των οποίων είναι ιδιαίτερα εκτεταμένες. Στη δολοφονία Αθανασιάδη-Μποδοσάκη η αναλογία είναι 7 προς 24. Στη δολοφονία Ουίλλιαμ Νορντίν, μία όλη κι όλη προς 24. Στην απόπειρα κατά του Πέτσου, μολονότι ότι γίνονται αναφορές στην προκήρυξη στο όνομά του, διά ταύτα δεν υπάρχει, δεν λένε «αποφασίσαμε να τον εκτελέσουμε›, έτσι ώστε και οι 20 παράγραφοι αυτή της προκήρυξης να μην αφορούν προσωπικά αυτόν.
Στη δολοφονία Μπακογιάννη, η αναλογία στην πρώτη προκήρυξη μαζί με τα υστερόγραφα είναι 11 προς 41, ενώ στη δεύτερη προκήρυξη 5 προς 64. Στη δολοφονία Ρόναλτν Στιούαρτ, η αναλογία είναι 1 προς 20. Σ’ εκείνη του Τσεντίν Γκιοργκιού, 1 προς 8. Σε εκείνη του Παλαιοκρασσά, 1 προς 36, μαζί με τα δύο υστερόγραφα. Στην απόπειρα κατά Παπαδημητρίου 1 προς 11. Στη δολοφονία Βρανόπουλου 1 προς 23 και μαζί με την προσθήκη συνολικά 7 προς 29.
Η προκήρυξη που αφορά τη δολοφονία του Κωστή Περατικού είναι ιδιόμορφη γιατί έχει γραφτεί σε διαφορετικούς χρόνους και έχει και δυό υστερόγραφα τα οποία δεν ασχολούνται καθόλου με τον Περατικά αλλά με τα Ίμια. Τέλος, στη δολοφονία του Σόντερς, η αναλογία είναι 3 προς 56 και δεν υπολογίζω σε βάρος το τεράστιο απόσπασμα, την περικοπή από το έργου του Μπάουμ που προηγείται.
Κάθισα και έκανα αυτή τη δουλειά κ. Πρέδρε, κ.κ. Δικασταί, για να καταλάβετε ένα πράγμα: Αυτό που είχε καταλάβει ευθύς εξαρχής και η Οργάνωση: Ότι δεν έπαιρνε στα σοβαρά το ρόλο της ως τιμωρού, ότι δεν την ενδιέφερε να αποκαλύψει και να αποδείξει με τον τρόπο τον δικό της συγκεκριμένες πράξεις σε βάρος αυτού που δολοφονούσε, αλλά χρησιμοποιούσε αυτόν που δολοφονούσε για να περάσει το δικό της επικοινωνιακό μήνυμα, το οποίο εμπεριέχεται σε όλες τις υπόλοιπες παραγράφους σε αυτή την αναλογία που σας είπα.
Από αυτό αποδεικνύεται ότι η Οργάνωση αυτή δεν σκότωνε για κανέναν άλλον λόγο παρά για να δικαιολογεί την ύπαρξή της. Δεν είναι αντισυστημική κ. Γιωτόπουλε η Οργάνωσή σας, αυτο-αναφορική είναι. Δεν ξεπέρασε το στάδιο αυτής της επαναστατικής ονείρωξης, το στάδιο μιας μετεφηβικής αυτοϊκανοποίησης. Δεν ήταν λοιπόν ο αρχάγγελος τιμωρός η 17Ν. Μήπως όμως είχε στρατηγικούς στόχους; Μήπως έκανε πολιτική;
Η Οργάνωση αυτή είχε το μεγαλεπήβολο στόχο τον οποίο σας εξέθεσα: τη δημιουργία ενός ένοπλου, μαζικού, λαϊκού Κινήματος διότι δεν υπάρχει ειρηνικό πέρασμα στο σοσιαλισμό. Μόνο η ένοπλη βία είναι το κατάλληλο μέσο η οποία θα οδηγήσει στην επίτευξη αυτού του μακροπρόθεσμου αλλά ιερού για την Οργάνωση στόχου. Για να πετύχει τον στόχο της μαζικότητας στην ένοπλη πάλη, όπως η ίδια αποδέχεται ότι ήθελε να πετύχει, έπρεπε η Οργάνωση αυτή εκ των πραγμάτων να έχει τη λαϊκή επιδοκιμασία.
Γνωρίζουμε όλοι ότι στην 27χρονη δράση της δεν έκανε ποτέ ούτε μια φορά αυτό που έκαναν άλλες τρομοκρατικές Οργανώσεις αλλά όχι αδελφές κατά τούτο της 17Ν γιατί αν ήταν αδελφές θα έκανε κι αυτή το ίδιο. Τι έκαναν αυτές; Αυτές προέβαλαν πολιτικά αιτήματα και ήθελαν, αποσκοπούσαν στο να εξαναγκάσουν το κράτος να διαπραγματευτεί μαζί τους για να πετύχουν ορισμένα αιτήματα, θυμηθείτε το Μόρο, τη γενικότερη δράση των Ερυθρών Ταξιαρχιών και ιδίως τη δράση της γερμανικής Φράξια Κόκκινος Στρατός. Αφού δεν έκαναν πολιτική προβάλλοντας αιτήματα και εξαναγκάζοντας σε διαπραγματεύσεις, πρέπει να δούμε με ποιο τρόπο προσπάθησαν να αποκτήσουν αυτή τη λαϊκή επιδοκιμασία των πράξεών τους που ήταν το αναγκαίο μέσο για να επιτύχουν τη μαζικότητα της ένοπλης πάλης την οποία ως στρατηγικό στόχο διεκήρυσσαν ότι έχουν.
Στη σελ. 63 της 4ης προκήρυξης που σας διάβασα ακούστε πως το λέει η Οργάνωση: «Δεν χρειαζόμαστε την λαϊκή επιδοκιμασία γιατί μια διαδικασία τέτοιων ένοπλων ενεργειών, δεν πρόκειται να οδηγήσει στην απομόνωση αλλά αντίθετα στη λαϊκή υποστήριξη, στο δυνάμωμα της Οργάνωσης και τη βαθμιαία συμμετοχή νέων αγωνιστών›. Απέκτησε ποτέ η 17Ν αυτή τη μαζικότητα; Προέκυψε από τη διαδικασία ότι τα νέα της μέλη στην 27χρονη πορεία της προήλθαν από το μαζικό λαϊκό Κίνημα; Η Οργάνωση υπήρξε στεγανή, συνωμοτική, αγοραφοβική και εκμεταλλεύτηκε το κεφάλαιο που της έδωσε η ελληνική κοινωνία. Ποιο ήταν το κεφάλαιο αυτό; Η οικογένεια, ο κοινός τόπος καταγωγής, η φιλία. Αυτό το κοινωνικό κεφάλαιο χρησιμοποίησε η 17Ν για να δημιουργήσει τη δική της δολοφονική υπεραξία. Δεν έφτιαξε η ίδια κοινωνικό κεφάλαιο. Το βρήκε έτοιμο και το απομύθησε όπως θα έκανε ένας κοινωνικός βρικόλακας. Δεν απέκτησε μαζικότητα. Πως θα φτιάξει, πως θα επιτύχει τον στρατηγικό της στόχο της μαζικής ένοπλης βίας;
Κύριε Πρόεδρε, κύριοι Δικαστές τα χρόνια περνούσαν και στο πετσί της η Οργάνωση είχε αρχίσει να νιώθει όλο πιο έντονα την ανάγκη δικαιολόγησης. ¶ρχισε να υφίσταται τον καταναγκασμό δικαιολόγησης. Έπρεπε να δικαιολογηθεί στο λαό για τις πράξεις της. Δεν αρκούσε ο ρόλος του τιμωρού, μετά ιδίως από τη δολοφονία Μπακογιάννη. Είχαν ψευτίσει αυτά τα ψέματα. Είχε αρχίσει ο κόσμος να ξυπνάει και να βλέπει τι γίνεται. Δεν ήταν όπως την εποχή των αρχικών της δολοφονιών.
Χρειαζόταν λαϊκή επιδοκιμασία δεδομένη, απτή, μπροστά της. Που τη βρήκε αυτήν; Υπάρχει προκήρυξη που το λέει. λέει σιγά – σιγά η Οργάνωση που αρχίζει να νιώθει αυτή την ανάγκη νομιμοποίησης τι πρέπει να γίνει, τι πρέπει να κάνει για να αποκτήσει τη λαϊκή επιδοκιμασία. Ακούστε την προκήρυξη της 14/31988 που είναι απάντηση σε άρθρο του Γιώργου Βότση. Λέει εκεί η 17Ν: «Γιατί τα εγκλήματα που αυξάνονται και συνεχίζουν να γίνονται από την άρχουσα καπιταλιστική τάξη και το πολιτικό της προσωπικό ενάντια στην εργατική τάξη και τη χώρα, είναι τόσα και τέτοια σε έκταση, που δικαιολογούν και νομιμοποιούν μια τέτοια δράση σαν τη δική μας. Αν δεν υπήρχε αυτή η νομιμοποίηση δεν θα μπορούσε να υπάρξει και να συνεχίζεται μια τέτοια επαναστατική δραστηριότητα για τόσο χρονικό διάστημα και θα είχε εκλείψει από τον πρώτο χρόνο. Για όσους ισχυρίζονται το αντίθετο, υπάρχει ένας πολύ καλός τρόπος για να μας κάνουν να σταματήσουμε: Να καλέσουν μια μαχητική διαδήλωση 1 εκ. εργαζομένων εναντίον μας. Ας επιχειρήσουν να το κάνουν, να δούμε πόσοι εργαζόμενοι θα κινητοποιηθούν›. ¶ρα βλέπετε ότι η Οργάνωση αρχίζει να τα χρειάζεται, να θέλει τη λαϊκή επιδοκιμασία. Που να τη βρει όμως; Λέει: «¶μα νομίζετε ότι δεν την έχουμε, κατεβάστε κόσμο κάτω 1 εκ. διαδήλωση, εναντίον μας›. Θα έλεγε κανείς σήμερα με τη σημερινή εμπειρία αυτό δεν έγινε στην Ισπανία; Δεν θυμάστε τις μεγάλες διαδηλώσεις στη Μαδρίτη; 3 εκ. κόσμος. Έγινε ποτέ τέτοιο πράγμα στην Ελλάδα; Όχι. Γιατί; Διότι –λέει η 17Ν- έχουμε λαϊκή επιδοκιμασία, όποιος είναι μάγκας ας το κάνει, ας κατεβάσει τον κόσμο κάτω να διαμαρτυρηθεί εναντίον μας.
Το είπε αυτό η Οργάνωση και ικανοποιήθηκε. Αλλά τα χρόνια περνούσαν και άρχισε να μην πείθετε και η ίδια γι’ αυτό της το επιχείρημα. Μα για κάτσε –σου λέει- θα δώσω την πρωτοβουλία στους άλλους, στους μισητούς μου, τα Κόμματα να κατεβάσουν τον κόσμο; Γιατί να μην πάρω εγώ την πρωτοβουλία να δείξω ότι έχω αυτή τη λαϊκή επιδοκιμασία, γιατί να περιμένω να κατεβάσει ο Βότσης και η «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ› και άλλοι τον κόσμο εναντίον μου, αφού μπορώ να το κάνω η ίδια; Τι λες μπορείς να κάνεις εσύ αυτό το πράγμα; Προσέξτε τι μεθόδευση ανακαλύπτει, επινοεί η 17Ν για να μας αποδείξει τη λαϊκή επιδοκιμασία που έχει.
Στην προκήρυξη κατά Πέτσου η Οργάνωση της 8/5/1989 για πρώτη φορά λέει και το εξής σημαντικό ανάμεσα στα τόσα άλλα. Επέκειντο τότε εκλογές 8 Μαϊου του ’89 «Το σαμποτάρισμα του θεάτρου των εκλογών είναι η μόνη σωστή λύση για τους εργαζόμενους. Οι διαφορετικές όμως τοπικές συνθήκες που επικρατούν στα διάφορα μέρη της χώρας, όπως και ορισμένοι πρακτικοί λόγοι επιβάλλουν διαφοροποίηση κατά τόπους της υλοποίησης αυτού του σαμποταρίσματος. Αλλού όπου είναι δυνατό πρέπει να χρησιμοποιηθεί το άκυρο ψηφοδέλτιο με το σήμα ή την ένδειξη 17Ν, αλλού η αποχή, αλλού τέλος το λευκό ψηφοδέλτιο. ¶κυρο, αποχή ή λευκό ανάλογα με τις ιδιαίτερες τοπικές συνθήκες είναι η μόνη σωστή στάση στο θέατρο των εκλογών›. Για πρώτη φορά η Οργάνωση αποκτά την ιδέα: γιατί να περιμένω να κάνουν οι άλλοι διαδηλώσεις εναντίον μου και να μην καταδείξω εγώ ότι έχω τη λαϊκή επιδοκιμασία. Πως; Απλούστατα. Εκλογές έρχονται θα καλέσω τον κόσμο να ρίξει άκυρο στην κάλπη με το σήμα 17Ν και θα τον καλέσω επίσης να ψηφίσει λευκό και να απόσχει από τις εκλογές.
