Οι νέοι (18-24 ετών) ήταν τα βασικά θύματα της οικονομικής κρίσης στην ΕΕ την περίοδο 2008-2011. Αυτό διαπιστώνει η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την απασχόληση και τις κοινωνικές εξελίξεις στην Ευρώπη, που δόθηκε στη δημοσιότητα.
Σύμφωνα με την έκθεση ότι το ποσοστό των νέων στην ΕΕ που ζει κοντά στο όριο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού αυξήθηκε την περίοδο 2008-2011 κατά 1,2%, ενώ κατά 1,3% αυξήθηκε το αντίστοιχο ποσοστό του ενεργού πληθυσμού της ΕΕ. Αντιθέτως, το αντίστοιχο ποσοστό στις ηλικίες μεταξύ 55-64 ετών μειώθηκε κατά 0,3%.
Ειδικότερα, την περίοδο 2008-2011, ο κίνδυνος της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού για τους νέους αυξήθηκε στην Ελλάδα και την Ισπανία κατά 6%-7%, στη Δανία, στην Εσθονία, στην Ιρλανδία, στη Λιθουανία και στη Μάλτα από 8%-12% και στη Βουλγαρία και τη Λετονία κατά 17%.
Παράλληλα, μία από τις σημαντικότερες «πληγές» της οικονομικής κρίσης είναι η μακροχρόνια ανεργία (άνω των 12 μηνών). Ειδικότερα, αναφέρεται ότι το 80% των ανέργων στην Ελλάδα και τη Σλοβακία παραμένει στο ίδιο καθεστώς μετά από δωδεκάμηνη αναζήτηση εργασίας, ενώ μόλις το 10% εξ αυτών καταφέρνει να βρει απασχόληση. Υψηλά ποσοστά μακροχρόνιας ανεργίας παρατηρούνται επίσης στην Ουγγαρία και την Εσθονία όπου το 60% των ανέργων δεν βρίσκει εργασία μετά από 12 μήνες, ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά σε αυτή την κατηγορία παρατηρούνται στη Σουηδία και την Ολλανδία.
Σε ό,τι αφορά την εξέλιξη των πραγματικών μισθών στα κράτη-μέλη, η Επιτροπή αναφέρει ότι οι αυξήσεις που παρατηρήθηκαν στα κράτη-μέλη την περίοδο 2001-2007, με εξαίρεση τη Γερμανία, διαδέχθηκαν ισχυρές μειώσεις των μισθών. Αναλυτικά: την περίοδο 2001-2007, οι μεγαλύτερες αυξήσεις σε πραγματικούς μισθούς παρατηρήθηκαν στην Ιρλανδία (18,8%), ενώ ακολούθησαν η Μ. Βρετανία (16,2%), η Φινλανδία (15,2%), η Σουηδία (12,2%), η Ελλάδα (12,1%) και η Δανία (10,4%). Στα υπόλοιπα κράτη-μέλη παρατηρήθηκαν αυξήσεις των μισθών μεταξύ 0,5% στην Πορτογαλία και 9,3% στη Μάλτα. Η Γερμανία ήταν το μόνο κράτος- μέλος της ΕΕ που μείωσε τους πραγματικούς μισθούς κατά (-4,5%).
Ωστόσο, με την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης 2008-2011, παρατηρήθηκαν σημαντικές μειώσεις των πραγματικών μισθών σε 13 κράτη-μέλη, με σημαντικότερες στη Λιθουανία (-12,7%), στην Ελλάδα (-12%), στην Εσθονία (-11,7%), στη Λετονία (-10,5%), στη Μ. Βρετανία (-6,3%) και στην Ουγγαρία (-5,9%). Αξιοσημείωτο είναι ότι την ίδια περίοδο οι πραγματικοί μισθοί αυξήθηκαν κατά 25,7% στη Βουλγαρία, ενώ σημαντικές αυξήσεις σημειώθηκαν επίσης στην Πολωνία (7,1%) και στη Σλοβακία (6,5%), στη Γαλλία (+1,7%) και στη Γερμανία (+1,5%).
Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, η οικονομική κρίση είχε ιδιαίτερα αρνητικό αντίκτυπο και στην οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ. Αναλυτικότερα, την περίοδο 2008-2011 το μέσο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε σε ονομαστικούς όρους κατά 16% στη Λετονία και κατά 13% στην Ελλάδα και την Ιρλανδία, ενώ σημαντικές μειώσεις σημειώθηκαν επίσης στην Εσθονία, στη Λιθουανία, στη Ρουμανία και στην Ισπανία.
Η έκθεση της Επιτροπής επισημαίνει επίσης ότι η κατάσταση των νοικοκυριών με χαμηλά εισοδήματα επιδεινώθηκε ιδιαίτερα στην Ελλάδα, την Κύπρο, την Ιταλία και την Ισπανία. Ειδικότερα, το ποσοστό των νοικοκυριών που δηλώνει ότι «τα φέρνει δύσκολα» αυξήθηκε την περίοδο 2008-2011 κατά 5% στις χώρες της Βαλτικής, στην Ελλάδα, στην Ουγγαρία και στην Ιρλανδία, ενώ στη Λετονία η επιδείνωση ήταν της τάξεως του 10%.
Εξάλλου, το 11% των Ελλήνων δήλωνε το 2011 ότι αντιμετωπίζει δυσκολίες στην αποπληρωμή του στεγαστικού δανείου, ή στην κάλυψη του ενοικίου οικίας. Στην Κύπρο, στη Γαλλία, στην Ουγγαρία, στην Ιρλανδία, στην Πορτογαλία και στη Λετονία, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 8%.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών, στα περισσότερα κράτη- μέλη, είχε άμεσο αντίκτυπο και στη δυνατότητά τους να αντιμετωπίσουν «απρόοπτες δαπάνες». Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία το ποσοστό των νοικοκυριών που δήλωσαν «αδυναμία» να αντιμετωπίσουν απρόοπτες δαπάνες αυξήθηκε την περίοδο 2008-2011 κατά 20%, ενώ στην Ελλάδα, τη Βουλγαρία, την Κύπρο, την Ουγγαρία, την Ιρλανδία, την Ισπανία, τη Ρουμανία και τη Μ. Βρετανία σημειώθηκαν σημαντικές αυξήσεις της τάξης των 6%-9%.
Τέλος, η έκθεση αναφέρει ότι η Ελλάδα, η Βουλγαρία, η Δανία, η Εσθονία, η Ιρλανδία, η Λιθουανία, η Σλοβακία και η Ισπανία ήταν οι χώρες της ΕΕ όπου σημειώθηκαν οι σημαντικότερες αυξήσεις στο ποσοστό του πληθυσμού με εισόδημα κάτω από το 40% του εθνικού μέσου όρου.
Πηγή: ΑΜΠΕ
