Ορισμένοι φιλόσοφοι αποκαλούν τον 20ο αιώνα σύντομο αιώνα. Tόν βλέπουν να ξεκινάει το 1917 με την Οκτωβριανή Επανάσταση -η ματόβρεχτη Ιλιάδα,

των λιμασμένων χρόνων η Οδύσσεια- και να τελειώνει το 1991 με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έδωσαν την ζωή τους για τις κομμουνιστικές ιδέες και συγχρόνως, στο όνομα αυτών των ιδεών, γράφτηκαν ανθρώπινες τραγωδίες και έγιναν απίστευτα εγκλήματα. Ακόμη και ο προλετάριος Μαξίμ Γκόρκι θα γράψει: «Τι μπορείς να καταφέρεις σκοτώνοντας; Τίποτα. Σκοτώνεις ένα σκυλί, το αφεντικό του θ' αγοράσει άλλο, αυτό είν' όλο».

Σήμερα, 86η επέτειος της Οκτωβριανής Επανάστασης (6 - 7 Νοεμβρίου 1917 με το νέο ημερολόγιο), οι Ρώσοι αφήνουν από το πρωί λίγα λουλούδια στο μαυσωλείο του εμπνευστή και ηγέτη της Επανάστασης των Μπολσεβίκων, του αρχιτέκτονα και πρώτου επικεφαλής του σοσιαλιστικού κράτους.

Ο Βλαντιμίρ Ιλιτς Ουλιάνοφ «αυτός ο πεισματάρης νους, ανέλαβε να δουλέψει τη σκοτεινή ζύμη, το μουζίκο. Ο Ρούσος μπορεί να αρμονίζει μέσα του αντινομίες, που είναι ασυμβίβαστες για τη λογική του Ευρωπαίου. Οι τυφλές δημιουργικές δυνάμεις δεν αποκρυσταλλώθηκαν ακόμα μέσα του σε λογική ιεραρχία. Βρίσκεται ακόμα ο Ρούσος πολύ σφιχτά κολλημένος στη γης, γεμάτος χώμα και κοσμογονικό σκοτάδι».

Κάποιοι ιστορικοί και πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η Οκτωβριανή Επανάσταση ήταν εξαρχής θνησιγενής, εξαιτίας του γραφειοκρατικού μοντέλου του κόμματος.

Οταν ο Λένιν άρχισε να αντιλαμβάνεται ότι το σοβιετικό σύστημα εκφυλιζόταν, αρρώστησε βαριά και το 1924 απεβίωσε, αφού προηγουμένως εξέφρασε στην πολιτική «διαθήκη» του την αντίθεσή του στην άνοδο του Στάλιν και του Τρότσκι.

* Σύμφωνα με δημοσκόπηση, το 51% των Ρώσων χαρακτηρίζει την Οκτωβριανή Επανάσταση δίκαιη, και το 42% θα τήν υποστήριζαν αν συνέβαινε σήμερα.