Τη μαγευτική και συνάμα μοναδική μουσική του Ψαραντώνη - κατά κόσμον Αντώνη Ξυλούρη- θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν οι κάτοικοι της συμπρωτεύουσας, σε μια μοναδική συναυλία που θα δώσει ο αγαπημένος λυράρης την Παρασκευή 2 Μαρτίου στη σκηνή του Block 33 της Θεσσαλονίκης.
Από τα Ανώγεια
Στο σκληρό τοπίο των θρυλικών Ανωγείων της Κρήτης, που έγινε ακόμη πιο σκληρό και πιο γυμνό από τις φωτιές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ήρθε στον κόσμο ο Αντώνης Ξυλούρης - Ψαραντώνης που έμελλε να γίνει ένας ζωντανός θρύλος της μουσικής, εμπλουτίζοντας την κρητική, τη μεσογειακή και την ευρωπαϊκή μουσική, με ήχους ανεπανάληπτους, με μουσικές εξαίσιες κι ερμηνείες απαρομοίαστες και μοναδικές. Ο πρώτος του δίσκος κυκλοφόρησε το 1973, ενώ από το 1980 τον ανακαλύπτουν οι ξένοι, οπότε και αρχίζουν οι απανωτές προσκλήσεις σε σημαντικά Φεστιβάλ της Ευρώπης, της Αμερικής και της Αυστραλίας.
Η θρυλική λύρα
Η λύρα του Ψαραντώνη εκτίθεται στο The World's First Global Musical Instrument Museum στο Φοίνιξ της Αριζόνα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Κάθε έκθεμα συνοδεύεται από πληροφορίες για την ιστορία του. Η κρητική λύρα έχει τις ρίζες της στην Ανατολή. Κατασκευάζεται από μονοκόμματο ξύλο κάποιας ηλικίας (τουλάχιστον 10 ετών) και για την κατασκευή της συνήθως χρησιμοποιείται ασφένταμος, καρυδιά και μουρνιά. Παλιά, οι χορδές ήταν από έντερο και το δοξάρι είχε τρίχες από ουρά αλόγου. Ο Ψαραντώνης έχει στολίσει το δοξάρι του με κουδουνάκια για έναν γλυκό συνοδευτικό ήχο. Στο μουσείο προβάλλεται βίντεο με τον ίδιο να παίζει με τη λύρα του.
Μάνος Χατζιδάκις
Από τους πρώτους που ανακάλυψαν τον Ψαραντώνη ήταν ο Μάνος Χατζιδάκις. Τον άκουσε και τον χειροκροτούσε –για πολύ ώρα- όρθιος.
Στην Ελλάδα, ανάμεσα στους πρώτους που τον ανακαλύπτουν, είναι ο Μάνος Χατζιδάκις, ο οποίος θεσπίζοντας ένα ειδικό βραβείο για «μια ισχυρή και ιδιότυπη μουσική προσωπικότητα που παίζει λύρα και ονομάζεται Ψαραντώνης», τον βραβεύει ως τον «Πρώτο λυράρη της Ελλάδας» στον Μουσικό Αύγουστο που οργανώνει το 1979, στα Ανώγεια.
Ζωντανεύοντας τους μύθους της Κρήτης
Μέσα στη μουσική του Ψαραντώνη ζει η πανάρχαια μυθολογία της Κρήτης. Είτε μιλά για τον Δία, είτε για την κατασκευή της πρώτης λύρας από το μυθικό βοσκό Χαντίπερα, είτε για τους Κουρήτες, είτε εκφράζει με τη λύρα του αυτό που αισθάνεται ως ζωντανό μύθο της πατρίδας του, ο Ψαραντώνης επικυρώνει, με τη φυσική παρουσία του και με την τέχνη του, τους πανάρχαιους μύθους της Κρήτης. Γιατί ο Ψαραντώνης ζωντανεύει τους μύθους όχι μόνο με τη δεξιοτεχνία του, αλλά και με την πίστη του σε αυτούς, καθώς τους προσεγγίζει «με λογισμό και μ' όνειρο», πιστεύοντας στη σύγχρονη παρουσία και την ενέργειά τους.
Με τη δυναμική του ραψωδού
Νέος μαζί και πανάρχαιος, ο Ψαραντώνης έχει τη δυναμική του ραψωδού και με την αδευτέρωτη δύναμή του στον αυτοσχεδιασμό κατορθώνει να δημιουργεί την ατμόσφαιρα του δέους, της ταραχής και του ρίγους, όπως ακριβώς οι μεγάλοι μουσικοί της τζαζ. Αυθεντικός γνώστης και πραγματικός λάτρης της παράδοσης μα και από τη φύση του απείθαρχος και ανήσυχος, απρόοπτος και αποκαλυπτικός, ο Ψαραντώνης θεωρείται σήμερα ως ο τολμηρός, αλλά συγχρόνως και στοχαστικός ανανεωτής της παράδοσης.
Πληροφορίες
Block 33, 26ης Οκτωβρίου 33, Δυτικές Συνοικίες, Σφαγεία - Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310 533533. Παρασκευή 2 Μαρτίου. Οι πόρτες ανοίγουν στις 21.00, η συναυλία ξεκινάει στις 22.00. Τιμή προπώλησης: 12 ευρώ, τιμή εισόδου: 15 ευρώ. Εισιτήρια Προπωλούνται στο metropolis και στο www.psarantonis.eventbrite.com
