Την αναβάθμιση του κέντρου της Αθήνας, βάσει μιας νέας κυκλοφοριακής οργάνωσης που θα αποτρέπει τη διαμπερή κυκλοφορία και θα ενθαρρύνει την εξυπηρέτηση των πολιτών από το τραμ μέχρι τα Ανω Πατήσια, προβλέπει το αρχιτεκτονικό πρόγραμμα «Re-think Athens, Ξανα-σκέψου την Αθήνα», που παρουσίασε το Ιδρυμα Ωνάση.
Πρόκειται για μια πολύπλευρη παρέμβαση στην καρδιά της πόλης, που εκτείνεται από τη λεωφόρο Αμαλίας έως την οδό Πατησίων και έχει ως άξονα την οδό Πανεπιστημίου, η οποία παραδίδεται στο τραμ, τους πεζούς και στο ποδήλατο. Όπως εξήγησε ο καθηγητής αρχιτεκτονικής Παναγιώτης Τουρνικιώτης, στόχος, είναι «όλοι οι δρόμοι να οδηγούν στο κέντρο μόνο για όσους θέλουν να πάνε σε αυτό».
Το Ιδρυμα Ωνάση χρηματοδοτεί τις δαπάνες για τον διαγωνισμό και για όλες τις μελέτες (περιβαλλοντική, τοπογραφική, συγκοινωνιακή) που θα πρέπει να εκπονηθούν μέχρις ότου το έργο δημοπρατηθεί.
Ο διαγωνισμός για την αναζωογόνηση του ιστορικού και διοικητικού κέντρου της Αθήνας, που φιλοδοξεί να ενώσει τον αρχαιολογικό περίπατο, τα δύο Μουσεία (Αρχαιολογικό και Ακροπόλεως), να τονώσει την εμπορική ζωή, αλλά και να ενθαρρύνει την επιστροφή των κατοίκων στην καρδιά της Αθήνας, θα εξελιχθεί σε δύο στάδια. Το πρώτο, θα είναι ανοιχτός διαγωνισμός αρχιτεκτονικών ιδεών και θα επιλεγεί ένας μικρός αριθμός 6- 8 μελετητών, οι οποίοι θα διαγωνισθούν στο επόμενο στάδιο, από το οποίο θα προκύψει ο ανάδοχος μελετητής του έργου. Επίσης θα δοθεί βραβείο καλύτερης οραματικής, αλλά όχι υλοποιήσιμης, ιδέας.
Το έργο θα τελειώσει, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς σε 1,5 -2 χρόνια μετά τη δημοπράτηση. Ο διαγωνισμός περιγράφεται ως ευρωπαϊκός, αλλά βάσει των υπαρχουσών συμφωνιών και συμβάσεων μεταξύ των ευρωπαϊκών και μη ευρωπαϊκών χωρών, είναι στην ουσία διεθνής.
Πρόεδροι των δύο κριτικών επιτροπών, μία σε κάθε στάδιο, είναι αντίστοιχα ο Αντονυ Βίντλερ, πρύτανης του Cooper Union School of Architecture στη Νέα Υόρκη των ΗΠΑ, και ο Petre Cachola Schmall, διευθυντής του Μουσείου Αρχιτεκτονικής της Φρανκφούρτης (DAM).
Στην κριτική επιτροπή θα συμμετέχει ο δήμαρχος Αθηναίων μαζί με Ελληνες και ξένους θεωρητικούς της αρχιτεκτονικής διεθνούς κύρους, που θα ορισθούν με κοινή συναίνεση του Ιδρύματος Ωνάση και του ΥΠΕΚΑ, ενώ θα συμμετέχουν επίσης και Ελληνες εικαστικοί, καθηγητές της Σχολής Καλών Τεχνών.
Σημειώνεται ότι για το έργο αυτό συμπράττουν τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Μεταφορών, ο Δήμος Αθηναίων, η Περιφέρεια Αττικής, το Αττικό Μετρό, ο ΟΑΣΑ και ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας.
Όπως ανέφερε κατά την παρουσίαση του έργου ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση Αντώνης Παπαδημητρίου, «η πρόκληση είναι, επιτέλους εμείς οι πολίτες να αντιδράσουμε θετικά, με μία "μεταμόσχευση": να ξαναφτιάξουμε την πόλη μας ξεκινώντας από την καρδιά της, από το κέντρο της».
«Δεν εγγυούμαστε εμείς ότι ο διαγωνισμός δεν θα μείνει στα χαρτιά, όπως τόσες άλλες μελέτες. Όμως πιστεύουμε ότι η δική μας και δική σας πίεση και παρουσία θα το εξασφαλίσει», πρόσθεσε ο πρόεδρος του Ιδρύματος.
Μιλώντας στην ίδια εκδήλωση, ο πρωθυπουργός, Λ. Παπαδήμος χαρακτήρισε «επείγουσα ανάγκη και κορυφαία προτεραιότητα» τη διάσωση του ιστορικού κέντρου της Αθήνας. «Είναι διάχυτη η αίσθηση ότι το ιστορικό κέντρο της Αθήνας βρίσκεται σε πορεία απαξίωσης και γι' αυτό οφείλουμε να το προστατεύσουμε. Το οφείλουμε στους πολίτες της Αθήνας που το επίπεδο της ζωής τους υποβαθμίζεται μέρα με τη μέρα», πρόσθεσε.
Ο κ. Παπαδήμος χαρακτήρισε εξαιρετικά σημαντική την πρωτοβουλία του Ιδρύματος Ωνάση για τη χρηματοδότηση και διοργάνωση ευρωπαϊκού αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, για την ανασυγκρότηση του κέντρου με άξονα τη λεωφόρο Πανεπιστημίου.
Ο Πρωθυπουργός μίλησε για ζωτικό έργο για την Αθήνα, καθώς με άξονα την Πανεπιστημίου, η οποία θα μετατραπεί σε φιλική προς τον πεζό και τον ποδηλάτη λεωφόρο, συνδέονται τα μουσεία με το εμπορικό κέντρο της πρωτεύουσας, με τελικό αποτέλεσμα τη δημιουργική αναβάθμιση του ιστορικού κέντρου της Αθήνας, που δοκιμάζεται σκληρά, όπως χαρακτηριστικά είπε.
Εκτίμησε ακόμη ότι πρόκειται για «μια πρωτοβουλία ζωής για το ιστορικό και εμπορικό κέντρο», μια επιχείρηση πραγματικής αναζωογόνησης, αλλά και απόδοσης, όπως είπε, στην Αθήνα «της θέσης που της ανήκει, ανάμεσα στις ιστορικές μητροπόλεις της Ευρώπης».
Το «παρών» στην εκδήλωση έδωσε και ο πρόεδρος της ΝΔ, Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος υπογράμμισε από την πλευρά του ότι «η ανάπλαση και η διαμόρφωση του κέντρου έχει, πλέον, γίνει αναγκαία, γιατί η Αθήνα είναι πια μια πόλη ανοργάνωτη, ανοχύρωτη, χωρίς φαντασία, όπου κυκλοφορεί ελεύθερα η ασχήμια, η παραίτηση, πολλές φορές η ίδια η εγκατάλειψη».
Αναφερόμενος στην ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού για την ανάπλαση του κέντρου της Αθήνας, τόνισε ότι ο συμβολισμός αυτής της πρωτοβουλίας είναι και βαρύς και πολυσήμαντος, γιατί, μεταξύ άλλων, σηματοδοτεί την ανάγκη αναμόρφωσης, όχι μόνο της πόλης της Αθήνας, αλλά όλων των μεγάλων πόλεων, που σήμερα έχουν στιγματιστεί από την ίδια ακριβώς παθογένεια, που έχει και η Αθήνα.
«Ως εκ τούτου, γίνεται και μια πρόταση αλλαγής, αναμόρφωσης, ανάπλασης της ίδιας της νοοτροπίας μας, για να μην πω της συνείδησής μας απέναντι στις προκλήσεις των πόλεων, στο σήμερα και στο αύριο», πρόσθεσε ο κ. Σαμαράς.
Ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης ανέφερε, τέλος, ότι για το δήμο είναι πρωταρχικής σημασίας ζήτημα η οικονομική επανεκκίνηση και η ανάκτηση συνθηκών ασφαλείας στο κέντρο της πρωτεύουσας.
«Σήμερα η ΝΔ θυμήθηκε ότι πρέπει να φύγουν οι λαθρομετανάστες από το κέντρο της Αθήνας, ενώ πριν από μια εβδομάδα ψήφισε τη νομιμοποίησή τους στο Νομοσχέδιο Λοβέρδου. Ας αποφασίσει επιτέλους: Θέλει νομιμοποίηση των λαθρομεταναστών, ή μέτρα κατά των λαθρομεταναστών...», σχολίασε με αφορμή την τοποθέτηση του κ. Σαμαρά ο εκπρόσωπος του ΛΑ.Ο.Σ. Κ. Αϊβαλιώτης.
Σημειώνεται ότι την πρωτοβουλία για την αρχιτεκτονική μελέτη ανασυγκρότησης του κέντρου της Αθήνας ανέπτυξε αντιπροσωπεία του Ιδρύματος και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια.
