Η ανάπτυξη τεχνογνωσίας των τραπεζών στην χρηματοδότηση της αγροτικής οικονομίας. Η επιχειρηματική κατάρτιση των αγροτών για την αποτελεσματική συνεργασία τους με τις τράπεζες.
Σήμερα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στην Ελλάδα αξιολογούν το ρίσκο της αγροτικής οικονομίας ως πολύ υψηλό και την σχετική αποδοτικότητα των απασχολούμενων κεφαλαίων τους σε αυτήν ως πολύ χαμηλή. Παράλληλα, στερούνται των κατάλληλων τεχνικών γνώσεων γύρω από τις πρακτικές της σύγχρονης γεωργίας και κτηνοτροφίας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να αδυνατούν να αντιλαμβάνονται, να αναλαμβάνουν, να περιορίζουν και να διαχειρίζονται επαρκώς τους κινδύνους του αγροτικού τομέα. Η αδυναμία αυτή αποτελεί θεμελιώδες εμπόδιο για την συστηματική δραστηριοποίησή τους στον κλάδο.
Από την άλλη πλευρά, οι αγροτικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις στερούνται των βασικών επιχειρηματικών και οικονομικών δεξιοτήτων διοίκησης (management), διαθέτουν περιορισμένες γνώσεις γύρω από τα χρηματοοικονομικά προϊόντα και δυσκολεύονται να κατανοήσουν τους παραδοσιακούς τραπεζικούς μηχανισμούς και απαιτήσεις. Ως αποτέλεσμα όλων αυτών, η πρόσβασή τους στην τραπεζική χρηματοδότηση είναι εξαιρετικά δύσκολη.
Η πρόκληση λοιπόν είναι να οικοδομηθούν όλες οι απαραίτητες προϋποθέσεις και υποδομές μεταξύ όλων των συμμετεχόντων στο κύκλωμα της αγροτικής οικονομίας (τράπεζες, αγροτικές επιχειρήσεις και οργανώσεις, εμπόριο, πανεπιστήμια, κράτος) ώστε να υποστηριχθεί η ανάπτυξη της αγροτικής χρηματοδότησης και να ενισχυθούν οι δεξιότητες των στελεχών των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων για την κατάλληλη εξυπηρέτηση των αγροτών - πελατών τους. Η ανωτέρω προσπάθεια θα πρέπει να συμπεριλάβει επίσης και την ενίσχυση της ικανότητας των αγροτών για επαγγελματική διοίκηση των επιχειρήσεών και οργανώσεών τους καθώς και την βελτίωση της γνώσης τους γύρω από τις συναλλαγές. Το αποτέλεσμα που θα προκύψει θα είναι οι αγρότες να γίνουν πεπειραμένοι συνεργάτες των τραπεζών, του εμπορίου, των προμηθευτών, των ασφαλιστικών εταιρειών, κλπ. Η συμβολή των γεωπονικών πανεπιστημίων θα πρέπει επίσης να είναι καθοριστική, με την προσφορά εξειδικευμένων στις αγροτικές χρηματοδοτήσεις (agrifinance) προγραμμάτων σπουδών.
Η ενεργοποίηση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στην αγροτική οικονομία θα συμβάλλει αποφασιστικά στη βιώσιμη ανάπτυξη τους στο μέλλον. Θα αποκτήσουν πρόσβαση σε νέες υποσχόμενες αγορές και πελάτες, θα διευρύνουν την γκάμα των προσφερόμενων προϊόντων τους και θα ενσωματώσουν βιώσιμες πρακτικές χρηματοδότησης στη στρατηγική και τις δραστηριότητές τους.
Σε πολλούς διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, η ανάπτυξη αυτής της τεχνογνωσίας (μοντέρνες τεχνολογίες σποράς, βέλτιστη χρήση λιπασμάτων, ποιότητα σοδειάς, αποδόσεις, τάσεις των διεθνών τιμών των προϊόντων, μοντέρνος μηχανολογικός εξοπλισμός, κλιματολογικές αλλαγές, μόλυνση περιβάλλοντος, κλπ), έχει αποτελέσει σημαντικό συστατικό των στρατηγικών χρηματοδοτικής υποστήριξης που παρέχουν στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις όπως: ορθολογισμός των διαδικασιών πιστωτικού ελέγχου, αποτελεσματικότερος εντοπισμός και διαχείριση κινδύνων, τυποποίηση των προσφερόμενων τραπεζικών προϊόντων, τμηματοποίηση της αγοράς (segmentation), μείωση του κόστους συναλλαγών, κλπ.
Από την πλευρά της ζήτησης, η ενίσχυση των ικανοτήτων των αγροτών και των αγροτικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων και οργανώσεων είναι σημαντική για τη βελτίωση της πρόσβασης τους στην επίσημη χρηματοδότηση. Μεγάλες ανάγκες υπάρχουν στην παροχή τεχνικών και επιχειρηματικών υπηρεσιών υποστήριξής τους, όπως η εκπαίδευση, οι υπηρεσίες επιχειρηματικής ανάπτυξης, η βοήθεια στην κατάρτιση των οικονομικών καταστάσεων, στην προετοιμασία υποβολής αιτήματος για δανεισμό, κλπ. Το πολύ χαμηλό επίπεδο γνώσεων στα χρηματοοικονομικά, ιδίως μεταξύ των μικρών αγροτών, και η περιορισμένη αντίληψη των τραπεζικών πρακτικών, αποτελούν σημαντικά εμπόδια για τις αγροτικές επιχειρήσεις και οργανώσεις που επιθυμούν να έρθουν σε επαφή με τις τράπεζες. Η εκπαίδευσή τους στην απόκτηση χρηματοοικονομικών γνώσεων, στην τήρηση αρχείων, και στην κατανόηση των χρηματοπιστωτικών πρακτικών γενικά, θα συμβάλλει στο να αποκτήσουν οι τράπεζες μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον αγροτικό κλάδο και να αναπτύξουν τις κατάλληλες χρηματοοικονομικές υπηρεσίες για την εξυπηρέτησή του.
Η οικοδόμηση τεχνογνωσίας και στις δύο πλευρές της εξίσωσης, φέρνει κοντά τις δύο ομάδες και αποτελεί την λύση για την ενεργοποίηση χρηματοδοτήσεων του αγροτικού τομέα από τις τράπεζες.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τροφίμων, ο κόσμος θα χρειάζεται 50% περισσότερη τροφή μέχρι το 2030 ενώ η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει 85% αύξηση στην ζήτηση κρέατος στα έτη 2000-2030. Έφτασε πλέον η ώρα για στρατηγικές κινήσεις στον αγροτικό τομέα.
Ο Κώστας Σταμπόλας είναι σύμβουλος μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ιδιοκτήτης της ιστοσελίδας www.replaybusiness.com (Twitter: @ReplayBusiness)
